Bir Baş Etme Stratejisi Olarak “İşsizliği Normalleştirmek”

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 115 - 130, 29.06.2022

Ayşe Şeyma Turgut Emine Elif Ayhan

https://doi.org/10.32331/sgd.1135369

Öz

İşsizlik olgusu Sanayi Devriminden beri hemen hemen her ekonomide varlığını sürdüren en önemli, en geniş kapsamlı ve en kronik sorunlardan biridir. Beraberinde getirdiği sosyal, psikolojik ve ekonomik riskler ve çöküntüler sebebiyle işsizlik, işsiz bireyin kendisi, ailesi ve içerisinde yaşadığı toplum açısından da tehdit oluşturmaktadır. Bilişsel yeniden değerlendirmeye dayanan duygusal bir düzenleme sürecini ifade eden işsizliğin normalleştirilmesi kavramı ise işsizliği birey, aile ve toplum açısından uyum sağlanamaz ve kabul edilemez bir tehdit olmaktan çıkartmayı ve normalleştirmeyi amaçlamaktadır. Literatür tarama modeli ile yapılan bu çalışmada; işsizlik psiko-sosyal yönüyle ele alınarak işsizliğin birey, aile ve toplum üzerindeki etkileri ortaya konulmuş, işsizliğin normalleştirilmesi kavramı açıklanmış ve işsizliğin nasıl normalleştirilebileceği ve işsizliğin normalleştirilmesinin imkân dahilinde olup olmadığı ele alınmıştır. Sonuç olarak; teknolojideki gelişmelerin vasıflı veya vasıfsız fark etmeksizin insan gücüne olan ihtiyacı azaltması, eğitim sisteminin bozulması, artan adaletsizlikler, işgücü piyasasında ayrımcılık, sosyal devlet anlayışının zayıflaması, ekonomik krizler, neoliberal politikaların beraberinde getirdiği esnek çalışma modelleri, yurt dışından gelen kitlesel göçlerin sebep olduğu ucuz ve güvencesiz işgücü, yedek işsizler ordusunun giderek büyümesi gibi sorunlar işsizliği insanların büyük bir kısmı için kaçınılmaz kılmaktadır. Bu doğrultuda işsizliği normalleştirmek, bir nevi yeni bir kariyer normali ve psiko-sosyal sorunlarla baş etme stratejisi olarak düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

: İşsizlik, işsizliğin normalleşmesi, psiko-sosyal destek, baş etme, işsiz

Kaynakça

• Aksu, L. (2018). İşsizlik, Suç, Boşanma, İntihar Oranları ile İktisadi Büyüme İlişkisinin; Nedensellik Testleri ile Analizi: Türkiye Örneği. İktisat Politikası Araştırma Dergisi. 5(2). 58-100.
• Ashforth, B. E., ve Kreiner, G. E. (2002). Normalizing Emotion in Organizations. Human Resource Management Review. 12(2). 215–235.
• Attepe-Özden, S., Pak, M. D. ve İçağasıoğlu-Çoban, A. (2017). Sosyal Hizmette İyilik Hali Kavramı. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi. 1(2). 87-104.
• Ayas, S. (2016). İşsizlik ve Eğitim Seviyesinin İntihar Üzerindeki Etkisi: TÜİK Verileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Yönetim Bilimleri Dergisi. (28). 101-119.
• Aysan, M. F. ve Aysan, U. (2017). The Effect of Employment Status on Life Satisfaction in Europe 335-347. Springer.
• Backhans, M. C. ve Hemmingsson, T. (2012). Unemployment and Mental Health-Who is (not) Affected? The European Journal of Public Health. 22(3). 429–433.
• Bartley, M. (1994). Unemployment and İll Health: Understanding the Relationship. Journal of Epidemiology and Community Health. 48(4). 333-337.
• Bato-Çizel, R., Güzeller, C. O. ve Mütevellioğlu, N. (2011). İşsizliğin Psikolojik Sonuçları: Antalya Örneği. Çalışma İlişkileri Dergisi. 2(1). 26-41.
• Bayrak, S. (2017). İşsizliğin İntihar Üzerindeki Etkileri: Türkiye için Bir Nedensellik Analizi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. 73(2). 125-141.
• Beck, A. (1986). Hopelessness as A Predictor of Eventual Suicide in: J. J. Mann ve M. Stanley (Eds) Psychobiology of Suicidal Behavior (Annals of the NewYork Academy of Sciences. 487. 90-96)
• Beken, H. G. (2021). Evrensel Temel Gelir Deneyi ve Projelerinin Değerlendirilmesine Teorik Bir Bakış. Çalışma İlişkileri Dergisi. 12(2).
• Blanchard, O. (1988). Unemployment: Getting the Question Right-and Some Answers. NBER Working Paper Series 2698.
• Biçerli, K. (2000). Çalışma Ekonomisi. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Broom, D. H., D’souza, R. M., Strazdins, L., Butterworth, P., Parslow, R. ve Rodgers, B. (2006). The Lesser Evil: Bad Jobs Or Unemployment? A Survey of Mid-Aged Australians. Social Science and Medicine. 63(3). 575-586.
• Clark, A. E. (2003). Unemployment As a Social Norm: Psychological Evidence from Panel Data. Journal of Labor Economics. 21(2). 323–351.
• Clark, A., Knabe, A. ve Rätzel, S. (2010). Boon or Bane? Others' Unemployment, Well-Being and Job Insecurity. Labour Economics. 17(1). 52-61.
• Creed, P. A. ve Macintyre, S. R. (2001). The Relative Effects of Deprivation of the Latent and Manifest Benefits of Employment on the Well-Being of Unemployed People. Journal of Occupational Health Psychology. 6(4). 324-347.
• Crenshaw, K. (1989). Demarginalizing the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Antidiscrimination Doctrine. Feminist Theory and Antiracist Politics. University of Chicago Legal Forum. 1(8). 139-167.
• Cygan‐Rehm, K., Kuehnle, D. ve Oberfichtner, M. (2017). Bounding the Causal Effect of Unemployment On Mental Health: Nonparametric Evidence From Four Countries. Health Economics. 26(12). 1844-1861.
• De Witte, H., Hooge, J. ve Vanbelle, E. (2010). Do the Long-Term Unemployed Adapt to Unemployment. Romanian Journal of Applied Psychology. 12(1). 8-14.
• Dean, J. A. ve Wilson, K. (2009). Education? It is Irrelevant to My Job Now. It Makes Me Very Depressed: Exploring the Health Impacts of Under/Unemployment Among Highly Skilled Recent Immigrants in Canada. Ethnicity and Health. 14(2). 185-204.
• Dilber, T. ve Uysal, D. (2020). İşsizlik ve İntihar Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 16(3). 729-744.
• Durkheim, E. (2019). İntihar, F. Kıyan (Çev.), Ankara: Dorion Yayınları.
• Dündar, Ö. ve Sağır, Z. (2022). Yükseköğretim Mezunlarının İntihar Davranışının Ekonomik Boyutu: Dinamik Panel Veri Analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences. 21(1). 41-58.
• Ehrenberg, R. ve Smith, R. (2003). Modern Labor Economics: Theory and Public Policy. Boston: Addison Wesley.
• Ford, M. (2020). Robotların Yükselişi: Yapay Zeka ve İşsiz Bir Gelecek Tehlikesi. (7. Baskı). İstanbul: Kronik Kitap.
• Fryer, D. ve Payne, R. (1986). Being Unemployed: A Review of the Literature on the Psychological Experience of Unemployment. In C. Cooper ve I. Robertson (Eds). International Review of Industrial and Organisational Psychology. Chichester, Wiley.
• Galušcák, K. ve Münich, D. (2007). Structural and Cyclical Unemployment: What Can Be Derived from the Matching Function? Czech Journal of Economics and Finance. 57(3-4). 102-125.
• Grady, P. ve Kapsalis, C. (2002). The Approach to Seasonal Unemployment in the Nordic Countries: A Comparison With Canada. MPRA Paper No. 2991.
• Gross, J. J. (2014). Emotion Regulation: Conceptual and Empirical Foundations.
• Güney, G. (2021). Emek Piyasasına Kavramsal Bir Yaklaşım. A. Develi, ve N. Altuntepe içinde, Dezavantajlı Göçmenlerin Uyumuna Yönelik İstihdam Politikaları: OECD Ülkeleri Karşılaştırması (1-29). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Güzeldere, G. (2015). Hayatla Ölüm Arasında, Geri Dönüşü Olmayan Bir Yolun Kıyısında. Psike-Art/İntihar. 37. 10-19.
• Haybron, D. (2007). Life Satisfaction, Ethical Reflection, and the Science of Happiness. Journal of Happiness Studies. 8(1). 99-138.
• Houssemand, C., Thill, S., ve Pignault, A. (2020). Understanding Unemployment Normalization: Individual Differences in an Alternative Experience With Unemployment. Frontiers in Psychology. 11. 3653.
• Irmen, A. (2009). Frictional Unemployment, Labor Market Institutions, and Endogenous Economic Growth. EconomicsBulletin. 29(2). 1127-1138.
• Jahoda, M. (1984). Social Institutions and Human Needs: A Comment on Fryer and Payne. Leisure Studies. 3(3). 297–299.
• Johnson, J., O’Connor, D. B., Jones, C., Jackson, C., Hughes, G. J., ve Ferguson, E. (2016). Reappraisal Buffers the Association between Stress and Negative Mood Measured Over 14days: Implications for Understanding Psychological Resilience. Eur. J. Personal. 30. 608–617.
• Kemaloğlu, M. (2015). Özkıyımın Kıyımı. Psike-Art/İntihar. 37. 40-41.
• Konstantakopoulos, G., Pikouli, K., Ploumpidis, D., Bougonikolou, E., Kouyanou, K., Nystazaki, M. ve Economou, M. (2019). The Impact of Unemployment on Mental Health Examined in A Community Mental Health Unit During the Recent Financial Crisis in Greece. Psychiatrike= Psychiatriki. 30(4). 281-290.
• Krug, Gerhard; Eberl, Andreas (2018). What Explains the Negative Effect of Unemployment on Health? An Analysis Accounting for Reverse Causality. Research in Social Stratification and Mobility. 55. 25–39.
• Li, X. ve Zeng, D. Z. (2022). Frictional Unemployment. Bargaining, and Agglomeration. The Annals of Regional Science. 68.151–179.
• Lindbeck, A., Nyberg, S. ve Weibull, J. (1999). Social Norms and Economic Incentives in the Welfare State. Quarterly Journal of Economics. 114. 1–35.
• Maassen, G. H. ve De Goede, M. P. M. (1987). Hoe Zien Andere Mensen Werklozen en Hoe Zien Werklozen Zichzelf: Resultaten Van Tien Jam Onderzoek Over Publieke Opinie [How do Others Perceive the Unemployed and How to the Unemployed Perceive Themselves: Results of An Investigation About Public Opinion Over A Ten-Year-Period]. In I. P. Spruit ve F. Tazelaar (Eds), Leven met Werkloosheid [Living out ofworkl. 99-1 11. Groningen: Wolters-Noordhoff.
• Mills, C. W. (2016). Sosyolojik Tahayyül. İstanbul: Hil. Yayınları. (Çev. Ömer Küçük).
• Nilsen, Ø. A., ve Reiso, K. H. (2011). Scarring Effects of Unemployment. NHH Dept. Of Economics Discussion Paper. (26).
• OECD (2012). Gender Equality in Education, Employment and Entrepreneurship: Final Report to the mcm 2012. ERIC Clearinghouse.
• Oesch, D. ve Lipps, O. (2013). Does Unemployment Hurt Less if there is More of it Around? A Panel Analysis of life Satisfaction in Germany and Switzerland. European Sociological Review. 29(5). 955-967.
• Ollman, B. (2015). Diyalektiğin Dansı: Marx'ın Yönteminde Adımlar. Yordam Kitap.
• Orlandi, F. (2012). Structural Unemployment and its Determinants in the EU Countries. Brüksel: European Commission.
• Özdemir, S., Ersöz, H. Y. ve Sarıoğlu, İ. (2006). İşsizlik Sorununun Çözümünde Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Desteklenmesi. 2006-45. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Pelzer, B., Schaffrath, S. ve Vernaleken, I. (2014). Coping With Unemployment: The Impact of Unemployment on Mental Health, Personality, and Social Interaction Skills. Work. 48(2). 289-295.
• Pignault, A. ve Houssemand, C. (2017). Normalizing Unemployment: A New Way to Cope With Unemployment? Basic and Applied Social Psychology. 39(6). 372-386.
• Pignault, A. ve Houssemand, C. (2018). An Alternative Relationship to Unemployment: Conceptualizing Unemployment Normalization. Review of General Psychology. 22(3). 355-366.
• Rasmussen, H. N., Wrosch, C., Scheier, M. F. and Carver, C. S. (2006). Self-Regulation Processes and Health: the Importance of Optimism and Goal Adjustment. J. Personal. 74. 1721–1748.
• Rothstein, J. (2011). Unemployment Insurance and Job Search in the Great Recession (No. w17534). National Bureau of Economic Research.
• Schaufeli, W. B., ve VanYperen, N. W. (1992). Unemployment and Psychological Distress Among Graduates: A Longitudinal Study. Journal of Occupational and Organizational Psychology. 65(4). 291–305.
• Schnabel, G. (2002). Output Trends and Okun’s Law. Basel, İsviçre: Bank for International Settlements. Working Papers No: 111.
• Seçkiner-Bingöl, E. (2020). Kovid-19 Pandemisi Sonrası Evrensel Temel Gelir Tartışması: Zamanı Geldi Mi? TESEV Değerlendirme Notları. 2020/5.
• Semenova, A., Zaytseva, N., Gordeeva, L., Abrosimova, M., Litvinova, O., Makushev, A. ve Tolstova, М. (2020). Hidden Unemployment in Russia. IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science. 433. Strandh, M., Hammarström, A., Nilsson, K., Nordenmark, M. ve Russel, H. (2013). Unemployment, Gender and Mental Health: the Role of the Gender Regime. Sociology of Health and Illness. 35(5). 649-665.
• Talas, C. (1997). Toplumsal Ekonomi-Çalışma Ekonomisi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Thill, S., Houssemand, C. ve Pignault, A. (2019). Unemployment Normalization: Its Effect on Mental Health During Various Stages of Unemployment. Psychological Reports. 122(5). 1600-1617.
• Tunalı, H. ve Özkaya, S. (2016). Türkiye’de İşsizlik ve İntihar İlişkisinin Analizi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. (5). 56-69.
• Turecki, G. ve Brent, D. (2009). Suicide and Suicidal Behaviour The Lancet. 373. 1372-1381.
• Turner, J.B. ve Turner, R.J. (2004). Physical Disability, Unemployment, and Mental Health. Rehabilitation Psychology. 49(3). 241–249.
• TÜİK (2022). İşgücü İstatistikleri, Şubat 2022. [https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Subat-2022-45646].
• Wanberg, C. R. (1997). Antecedents and Outcomes of Coping Behaviors Among Unemployed and Reemployed Individuals. J. Appl. Psychol. 82. 731–744.
• Warr, P. (1987). The Psychological Impact of Continuing Unemployment: Some Longitudinal Data and A General Model. In D. Schwefel; P. Svenson ve H. Zdllner (Eds), Unemployment, Social Vulnerability and Health in Europe. London, Springer.
• Weishaar, M. E. ve Beck, A. (1992). Hopelessness and Suicide. International Review of Psychiatry. 4(2). 177–184.
• Yüksel, İ. (2005). İşsizlik Olgusunun Psikolojik Boyutu: Görgül Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 60(3).255-274.
• Zaim, S. (1997). Çalışma Ekonomisi. İstanbul: Filiz Kitabevi.