Heidegger'de Anti-Hümanizmin Ontoloji-Politiği: Nazizm

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 117 - 136, 13.07.2021

Yusuf Umur Çil

Öz

Bu çalışma Heidegger’in hümanizm karşıtı ontolojik felsefesi ile onun politik duruşu arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçlamaktadır. Varlığı ve ölümü merkeze alan ontolojisi Batı metafiziğinin otonom öznesini reddetmiştir. Moderniteye karşı taşrayı ve nostaljiyi savunmuştur. Heidegger, Nazi Almanya’sı döneminde üniversite rektörlüğü yapmıştır. Görevi bıraktıktan sonra faşizme sessiz kalmış hatta savaş sonrasında bile Naziler ve soykırım hakkında eleştiri getirmemiştir. Modernliğin güçlü bir eleştirisi olan felsefi fikirlerinin bu davranışları üzerindeki etkisi çokça tartışılmıştır. Onu savunanlar yazar ve metin arasında ayrım yapılması gerektiğini düşünmektedir. Eleştirenler ise onu Nazi ideoloğu olarak görmektedir. Felsefi kategorilerini değiştirmeden Nazileri destekleyebilmiş olması ve Nazilerle ortak kavramlara vurgu yapması bu görüşü desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler

Heidegger, Hümanizm, Metafizik, Ontoloji, Nazizm

Kaynakça

• BOURDİEU, Pierre: Heidegger’in Politik Ontolojisi (Çev. Aslı Sümer), Monokl Yayınları, İstanbul, 2018.
• CAN, İslam: Felsefeden Siyasete: Heidegger’in Nazizmle İlişkisi, İnsan & Toplum Dergisi, 3 (5), 2013, 85-110.
• CASSİN, Barbara: Nostalji: İnsan Ne Zaman Evindedir? (Çev. Seçil Kıvrak), Kolektif Kitap, İstanbul, 2018.
• COLLİNS, Jeff: Heidegger ve Naziler (Çev. Kaan Ökten), Everest, İstanbul, 2000.
• ÇALIŞKAN AKÇETİN, Nurhayat: Martin Heidegger ve Nasyonel Sosyalizm: O Bir Nazi miydi? Humanitas Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 2016. 47-63.
• DOUZİNAS, Costas: İnsan Haklarının Sonu (Çev. Kasım Akbaş-Umre Deniz Tuna), Dipnot, Ankara, 2018.
• EAGLETON, Terry: Hayatın Anlamı. (Çev. Kutlu Tunca), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2014.
• GÖÇMEN, Doğan: Martin Heidegger, Nazizm ve Felsefe. https://www.academia.edu/2076359/Martin_Heidegger_Nazizm_ve_Felsefe (Erişim Tarihi: 10.02.2020).
• HEİDEGGER, Martin: Alman Öğrencilere, İçinde; Heidegger ve Nazizm (Der. Ahmet Demirhan). Vadi Yayıncılık, İstanbul, 2002 .
• HEİDEGGER, Martin: Alman Üniversitesinin Kendini Beyanı, İçinde; Heidegger ve Nazizm (Der. Ahmet Demirhan), Vadi Yayıncılık, İstanbul, 2002.
• HEİDEGGER, Martin: Hümanizm Üzerine (Çev. Yusuf Örnek), Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2013.
• HEİDEGGER, Martin: Metafizik Nedir? (Çev. Yusuf Örnek), Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2015.
• HEİDEGGER, Martin: Varlık ve Zaman (Çev. Aziz Yardımlı), İdea, İstanbul, 2004.
• HÜHNERFELD, Paul: Heidegger: Bir Filozof, Bir Alman (Çev. Doğan Özlem), İnkılap Kitabevi, İstanbul, 2006.
• İYİ, Sevgi: Martin Heidegger’de İnsan Sorunu, Asa, Bursa, 2003.
• KARTAL, Onur: Başkasının Politikası: Husserl, Heidegger, Levinas, İletişim, İstanbul, 2017.
• KÜÇÜKALP, Kasım: Batı Metafiziğinin Dekonstrüksiyonuna Yönelik İki Yaklaşım: Heıdegger ve Derrida, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 2008.
• LÖWİTH, Karl: Heidegger’in Varoluşçuluğunun Siyasal Uzantıları, İçinde; Heidegger ve Nazizm (Der. Ahmet Demirhan), Vadi Yayıncılık, İstanbul, 2002.
• MEGİLL, Allan: Aşırılığın Peygamberleri (Çev. Tuncay Birkan), Ayraç Yayınları, Ankara, 2008.
• NEWMAN, Saul: Bakuninden Lacan’a (Çev. Kürşat Kızıltuğ), Ayrıntı, İstanbul, 2006.
• ÖKTEN, Kaan: Varlık ve Zaman: Bir Okuma Rehberi, Alfa Yayınları, İstanbul, 2019..
• ROCKMORE, Tom: Heidegger’in Nazizmi, Kant ve Dasein Üzerine (Çev. Metin Bal). Felsefe Yazın Dergisi, Sayı 15, 2009, 25-30.
• SHEEHAN, Thomas: Heidegger ve Naziler, içinde: Heidegger ve Nazizm (Der. Ahmet Demirhan), Vadi Yayıncılık, İstanbul, 2002.
• SPİNOZA, Baruch: Etika (Çev: Hilmi Ziya Ülken), Dost Yayınları, Ankara, 2011.
• WİSSER, Richard: Martin Heidegger’in Dörtlü Sorgulaması: ‘Metafizik Nedir?’le Öncü-Olana Bakmak, içinde: Metafizik Nedir? (Çev. Y. Örnek), Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2015.