Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi Uyarınca Bireysel Sorumluluğun Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 165 - 195, 24.12.2021

Firdevs Arslan

Öz

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 6762 sayılı Ticaret Kanununun hukuki sorumluluk uygulamasındaki
mutlak teselsül anlayışını terk ederek farklılaştırılmış teselsül ilkesinin kabul etmiştir. Yeni olan bu
ilke ile birlikte sorumlu olunan miktarda her bir borçlu bakımından kusur oranı ve Türk Borçlar Ka-
nunu m.51 ve m.52 dikkate alınarak, farklılaşmaya gitmek ve ayrı ayrı bireysel sorumluluk tavanları
belirlemek mümkün hale gelmiştir. Bu çalışmada bireysel sorumluluğu belirleyen faktörler üzerine
odaklanılarak farklılaştırılmış teselsül ilkesi ele alınmaktadır. Bu ilkeye göre, aynı zarardan sorumlu
olan yönetim kurulu üyelerinin her biri, kendi şahsında doğmuş olan bireysel indirim sebeplerini
dış ilişkide de ileri sürerek, sadece zararın kendilerine isnat edilecek tutarıyla sorumlu olacaklardır.
Şöyle ki, borçlu başkalarıyla birlikte zararın tamamından sorumlu olmayacak, tek başına zararın ne
kadarından sorumlu olacak idiyse o kadarından sorumlu olmaya devam edecektir.

Anahtar Kelimeler

Farklılaştırılmış Teselsül, Müteselsil Sorumluluk, Bireysel Sorumluluk, Bireysel Sorumluluk Tavanı, Dış ve İç İlişki.

Kaynakça

• AKDAĞ GÜNEY, Necla, Bankalar Kanununa Göre Yönetim Kurulu Üyelerinin Verdik- leri Zararla Sınırlı Şahsi Sorumluluklarının İsviçre Borçlar Kanunu Art.759’da Yer Alan Farklılaştırılmış Teselsül Düzenlemesi ile Karşılaştırılması, Prof. Dr. Hüseyin ÜLGEN’e Armağan, s. 1027-1236, İstanbul, 2007.
• AKDAĞ GÜNEY, Necla, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa göre Anonim Şirket Yöne- tim Kurulu, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012 (Yönetim Kurulu).
• ALTAŞ, Soner, Anonim Şirketlerde Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi, Terazi Hukuk Dergi- si, Cilt: 9, Sayı: 100, Aralık 2014, 291-298.
• ALTAY, Sıtkı Anlam, Anonim Ortaklıklar Hukuku’nda Farklılaştırılmış Teselsül, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 151, Mart 2019, 68-75.
• BAHTİYAR, Mehmet, Ortaklıklar Hukuku, 13. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• BİLGİLİ, Fatih / DEMİRKAPI, Erhan; Şirketler Hukuku Dersleri, 7. Baskı, Dora Yayın- cılık, Bursa, Şubat, 2020.
• BOZKURT, Tamer, Türk Ticaret Kanunu ve Tasarısı Çerçevesinde Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukukî Sorumluluğu: Üyelerin Özellikle Doğrudan Doğ- ruya Verdikleri Zararlardan Doğan Sorumlulukları ve Yargı Uygulaması, TBB Dergi- si, Sayı 83, 2009, s. 155-188.
• BOZKURT, Tamer, Şirketler Hukuku, Legem Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• BÖCKLİ, Schweizerischess Aktienrecht, Zürich, 2009.
• ÇAMOĞLU, Ersin, Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, Prof. Dr. Şener Akyol’a Armağan, İstanbul, 2011, s. 407-418.
• ÇAMURCU, Emin, Anonim Ortaklıklarda Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi Uyarınca Yö- netim Kurulu Üyelerinin Sorumluluklarının Belirlenmesi, 1. Baskı, On İki Levha Ya- yıncılık, İstanbul, Eylül, 2015.
• DEDEĞAÇ, Ender / SAPAN, Oğuzhan, Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu ve Sorum- luluğu, Ankara Barosu, 2013.
• DOĞAN, Murat / ŞAHAN, Gökhan ve ATAMULU, İsmail, Borçlar Hukuku Genel Hü- kümler, 1. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2019.
• EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• GÖNEN Ramazan, Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu’nun Devredilemeyen Görev ve Yetkileri, Yönetim Yetkisinin Devri ve Devir Halinde Sorumluluk, İstanbul Barosu Dergisi, C. 86, S. 6, İstanbul 2012, s. 125-136.
• GÖKTÜRK, Kürşat / CAN, Mehmet Çelebi; Farklılaştırılmış Teselsülün - Özellikle-Dış İlişki Bakımından Anlamı ve Bankacılık Kanununun Şahsi İflas Sorumluluğu ile Kar- şılaştırılması, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 2, Sayı. 2, 2011, s.207-246.
• GÜRSOY, Kemal Tahir, Birden Fazla Kimsenin Aynı Zarardan Sorumluluğu, Mahmut Koloğlu’ya 70’inci Yaş Armağanı, Ankara, 1975, s. 57-83.
• HELVACI, Mehmet, Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğu- nun Müteselsil Olmasının Anlamı ve İsviçre Borçlar Kanunu 759. Maddesi ile Getiri- len Müteselsil Sorumluluğunun Anlamının Tanıtılması, Prof. Dr. Hayri DOMANİÇ’e 80. Yaş Günü Armağanı, İstanbul, 2001, s. 218- 232 (İsviçre Borçlar Kanunu)
• HELVACI, Mehmet, Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğunda Farklılaştı- rılmış Teselsül, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 12, Sayı. 2, 2013, s. 77- 92.
• KALINSAZ, Tuna, Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğuna Farklılaştırılmış Teselsül Müdahalesinin Değerlendirilmesi, Fasikül Hukuk Dergisi, Cilt. 6, Sayı. 55, Haziran 2014, s. 17-21.
• KARAHAN, Sami, Şirketler Hukuku, 2. Baskı, Mimoza Yayıncılık, Konya, 2015.
• KARAYALÇIN, Yaşar, İsviçre Hukukunda Müteselsil Sorumluluk Konusunda Tartışma- lar ve Yasal Gelişmeler, Ünal Tekinalp’e Armağan cilt II, s. 651- 672.
• KILIÇOĞLU, Ahmet; Borçlar Hukuku, Ankara, 2015.
• OFTİNGER, KARL, Schweizerisches Haftpflichtrecht, BD. IALLG. TEİL, 4. AUFL., ZURİCH 2003.
• OĞUZMAN Kemal / ÖZ Turgut, Borçlar Hukuku, Vedat Kitapçılık, 11. Baskı, İstanbul 2013.
• OSORKHAN, Umurbek, Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki So- rumluluğu, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Ticaret Huku- ku) Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2004.
• POROY, Reha / TEKİNALP, Ünal / ÇAMOĞLU, Ersin, Ortaklıklar Hukuku I, 14. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2019.
• PULAŞLI, Hasan, TTK Tasarısında Yönetim Kurulunun Sorumluluğu, Prof. Dr. Şener AKYOL’a Armağan, İstanbul, 2011.
• PULAŞLI, Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi, Cilt 2, 2015 (Şerh)
• PULAŞLI, Hasan, Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 4. Baskı, adalet yayınları, 2016.
• ROBERTO, Vito, Farklılaştırılmış Teselsülün Problemleri, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 2, Sayı. 3, Ocak 2016, s. 146. (Çev. Ezgi Başak DEMİRA- YAK-Sadık ÇAPA).
• REİSOĞLU, Safa, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Bası, İstanbul, 2013.
• SERENGİL, Şelale Orkide, Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki So- rumluluğunda Farklılaştırılmış Teselsül, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens- titüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2010.
• TAŞ, Dilan, Farklılaştırılmış Teselsül İlkesi Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kuru- lu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, İstanbul Kültür Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Özel Hukuk (Ticaret Hukuku) Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2020.
• TEKİNALP, Ünal, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, 4. Bası, Vedat Kitapçılık, İs- tanbul, 2015.
• TOLU, Hazal, Yargıtay Kararları İş Kazası ve Meslek Hastalığından Doğan Rücu Dava- larında Müteselsil Borçluluk, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 1, Ocak 2018, 531-570.
• VOGT, Hans-Ueli, Solidarität in Der Aktienrechtlichen Verantwortlichkeit, İn Verant- wortlichkeit İm Unternehmensrecht IV, Hrsg. von Weber, Rolf H./Isler, Peter R., Zü- rich, 2008.
• WİDMER, Peter / BANZ, Oliver, Basler Kommentar Zum Schweizerischen Privatrecht, Obligationenrecht II, 2. Aufl., Basel Genf, München 2002.