Kamu Görevlisinin Etik Sorumluluğu

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 737 - 782, 30.12.2022

Ömer Faruk Erol

https://doi.org/10.56701/shd.1168324

Öz

Türk hukukunda kamu görevlisinin etik sorumluluğuna dair etik ilkelerin kodifiye edilebilmesi ve idarede bu ilkelerin yeknesak bir şekilde uygulanabilmesini sağlamak amacıyla Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (KGEKKHK) Resmî Gazete 25486 (8 Haziran 2004), Kanun No. 5176 çıkartılmıştır. Bu kanun ile, kamu görevlilerinin uyması gereken etik davranış ilkeleri belirlenmiş ve uygulamayı gözetmesi amacıyla Kamu Görevlileri Etik Kurulunun kuruluş, görev ve çalışma usul ve esasları düzenlenmiştir. Kamu görevlilerinin etik sorumluluğuna ilişkin gerçekleştirilen bu yasal düzenleme neticesinde müstakil bir etik sorumluluk rejimi ortaya çıkmıştır. Kamu görevlisinin disiplin hukukuna dair yasal düzenlemeler de göz önüne alındığında etik sorumluluk ile disiplin hukuku arasındaki ilişkiye dair bir takım eksiklikler ve yeni düzenleme ihtiyaçları ortaya çıkmıştır. Bu çalışma kapsamında, etik sorumlulukta kademelenme ve müeyyide eksikliği olarak formüle edilebilecek bu hususlar tespit edilerek, etik sorumluluğun yasal çerçevesi içerisinde inceleme ve değerlendirmeye alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Görevlisi, Etik Sorumluluk, Disiplin Hukuku, Etik Davranış İlkeleri, Disiplin Suç ve Cezaları

Ethical Responsibility of Public Officials

Öz

In order to codify the ethical principles regarding the ethical responsibility of public officials in Turkish law and to ensure the uniform application of these principles in the administration; the Establishment of the Ethics Board for Public Officials and Amendments to Certain Laws (Law No. 5176) was enacted. With this law, the principles of ethical behavior to be followed by public officials have been determined; and the establishment, duties and working procedures and principles of the Public Officials Ethics Board have been regulated in order to oversee the implementation. As a result of this new legislation on the ethical responsibility of public officials, a separate ethical responsibility regime has emerged. Considering the legal regulations on the disciplinary law of public officials, some deficiencies and new regulation needs have emerged regarding the relationship between ethical responsibility and disciplinary law. Within the scope of this study, these issues, which can be formulated as the lack of gradation and sanctions in ethical responsibility, have been identified and examined and evaluated within the legal framework of ethical responsibility.

Anahtar Kelimeler

Public Official, Ethical Responsibility, Disciplinary Law, Principles of Ethical Behavior, Disciplinary Offenses and Penalties

Kaynakça

• Akdeniz, İbrahim. "Kamu Görevlileri Etik Kurulunu Yeniden Düşünmek". Sayıştay Dergisi 103 (2016), 59-83.
• Akıncı, Müslüm. Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, 1999.
• Akıncı, Müslüm. Danıştay Kararları Işığında İdarenin Gözetim ve Denetim Görevi. İstanbul: Legal Yayıncılık, 2017.
• Aküzüm, Ural. İçtihat ve Mukayeseli Hukuk Çerçevesinde Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• Akyıldız, Ali. "Memur Yargılamasında İdari Süreç". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5/2 (2001), 0-0.
• Akyılmaz, Bahtiyar, vd. Türk İdare Hukuku. Ankara: Savaş Yayınevi, 12. Basım, 2020.
• Akyılmaz, Bahtiyar. "Anayasal Esaslar Çerçevesinde Kamu Personeli Disiplin Hukuku ve Uygulamadaki Sorunlar". Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6/1-2 (2002), 239-260.
• Arap, İbrahim – Levent Yılmaz. "Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının “Yeni” Kurumu: Kamu Görevlileri Etik Kurulu". Amme İdaresi Dergisi 39/2 (2006), 51-69.
• Avcı, Mustafa – Gökhan Güncan. "657 Sayılı Kanun Kapsamında Kamu Görevlilerinin Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı". Legal Hukuk Dergisi 17/194 (2019), 553-600.
• Bulut, Metin. "Kamu Görevlileri Disiplin Hukukunda Kanunilik İlkesini Yeniden Düşünmek". Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 12 (2018), 227-278.
• Çağlayan, Ramazan. "Ülkemizde İdare Hukuku Dersinin Kısa Tarihçesi ve İdare Hukuku Ders Kitaplarının İlk Örnekleri". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 25/3 (2021), 329-379.
• Çakır, Hüseyin Melih. 6754 Sayılı Bilirkişilik Kanunu Kapsamında Bilirkişinin Disiplin Sorumluluğu. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2019.
• Çakmak, N Münci. "Global İdare Hukuku Tartışmaları". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 16/3 (2012), 121-136.
• Carraro, Valentina, Thomas Conzelmann-Hortense Jongen. "Fears of Peers? Explaining Peer and Public Shaming in Global Governance". Cooperation and Conflict 54/3 (2019), 335-355.
• Ciğeroğlu Öztepe, Mısra – Onur Kulaç. "Ethical Decision-Making in Turkish Public Administration and Policy". Public Administration Issue Special Issue 1 (2019), 62-78.
• Çınarlı, Serkan – Kerim Azak. "Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliğine İlişkin İnceleme". Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2/1 (2021), 15-31.
• Ercan, Mehmet Sercan. "Yükseköğretim Personeli Disiplin Hukukuna Uygulanacak Usule İlişkin Değerlendirme". Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 16/2 (2019), 55-72.
• Erkal, Atila. İdare Hukukunda Mobbing. Ankara: Adalet Yayınevi, 2015.
• Erkut, Celal. İptal Davasının Konusunu Oluşturma Bakımından İdari İşlemin Kimliği. Ankara: Danıştay Yayınları, 1990.
• Evren, Çınar Can – İsmail Uçar. Kamu Görevlileri Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Friman, H. Richard. The Politics of Leverage in International Relations : Name, Shame, and Sanction. Houndmills, Basingstoke, Hampshire ; New York, NY: Palgrave Macmillan, 2015.
• Göçgün, Muhammed. "Sözleşmeli Öğretmen Atama Sürecinde Yapılan Sözlü Sınav ve Güvenlik Soruşturmalarının İdare Hukuku Açısından Değerlendirilmesi". Legal Hukuk Dergisi 17/200 (2019), 3343-3412.
• Gözler, Kemal. İdare Hukuku Cilt 1. Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım, 3. Basım, 2019.
• Gözler, Kemal. İdare Hukuku Cilt 2. Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım, 3. Basım, 2019.
• GRECO. Codes of Conduct for Public Officials (GRECO Findings & Recommendations). Strasbourg: 2019.
• Güneysu, Gökhan. "Uluslararası Hukuk Kuramı Açısından Global İdare Hukuku - Bir Girizgâh". İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6/2 (2015), 287-306.
• Güveyi, Ümit. "Memur Disiplin Hukukunda Mobbing". Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17/1-2 (2013), 1455-1481.
• Harlow, Carol. "Global Administrative Law: The Quest for Principles and Values". European Journal of International Law 17/1 (2006), 187-214.
• Hølleland, Herdis, Evan Hamman-Jessica Phelps. "Naming, Shaming and Fire Alarms: The Compilation, Development and Use of the List of World Heritage in Danger". Transnational Environmental Law 8/1 (2019), 35-57.
• Işıklar, Celal. Teoride ve Uygulamada Kamu Disiplin Yaptırımları. Ankara: Adalet Yayınevi, 2019.
• Karahanoğulları, Onur. "Memur Disiplin Hukukunun Niteliği ve İlkeleri". Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi 8/3 (1999), 55-77.
• Karahanoğulları, Onur. İdarenin Hukukla Kavranması: Yasallık ve İdari İşlemler (Yargı Kararlarına Dayalı Bir İnceleme). Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları, 3. Basım, 2015.
• Kasapoğlu Turhan, Mine. "Kamu Görevlileri Bakımından İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Hukuki Korunma Yolları". Türkiye Barolar Birliği Dergisi 25/105 (2013), 89-128.
• Kaya, Cemil. "Memur Disiplin Suç ve Cezalarına ve Disiplin Soruşturmasına Hakim Olan Temel İlkeler". Amme İdaresi Dergisi 38/2 (2005), 61-87.
• Keskin, Bayram – Yaprak Yeşil. "İdare Hukukunda “İyi İdare” İlkelerinin Kapsamı ve Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombdusmanlık)’nun Kararlarına Etkisi". Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8/2 (2018), 39-66.
• Kovač, Polonca. "Ethics of Officials in the Context of (Slovene) Good Administration". NISPAcee Journal of Public Administration and Policy 5/1 (2013), 23-53.
• Kukathas, Chandran. "Moral Universalism and Cultural Difference". The Oxford Handbook of Political Theory. ed. John S. Dryzek vd. Oxford University Press, 2008.
• Lever, Annabelle – Andrei Poama. The Routledge Handbook of Ethics and Public Policy. Abingdon, Oxon ; New York, NY: Routledge, 2019.
• Odyakmaz, Zehra – Oğuzhan Güzel. "İdarenin Uygulamaları Bakımından İdare, Etik ve Ahlâk". Ankara Barosu Dergisi 3 (2013), 19-56.
• Odyakmaz, Zehra. "Genel Olarak İdarenin Sözleşmeleri". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2/2 (1998),
• Oğurlu, Yücel. "Tarihi “Ahi Birlikleri”nden Çağdaş “Kamu Kurumu” Niteliğindeki Meslek Kuruluşları’na İzdüşümler: Mesleki Dayanışma, Disiplin ve İdari Yaptırımlar". İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16/32 (2017), 77-93.
• Onar, Sıddık Sami. İdare Hukukunun Umumi Esasları (II. Cilt). İstanbul: İsmail Akgün Matbaası, 3. Basım, 1966.
• Önüt, Lale Burcu. "Avrupa Birliği Personel Rejiminin Disiplin Hukuku Boyutu". Fasikül Hukuk Dergisi 5/45 (2013), 23-39.
• Örücü, Esin. "Disiplin Cezaları 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Sistemi". İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 32/2-4 (1966), 782-823.
• Poyraz, Hakan. "Etik". Sosyal Bilimler Ansiklopedisi. Ankara: TÜBİTAK Bilim Yayınları, 2021. https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/etik_felsefe
• Sancakdar, Oğuz, vd. Disiplin Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları, 2019.
• Sancakdar, Oğuz. Disiplin Yaptırımı Olarak Devlet Memuriyetinden Çıkarma ve Yargısal Denetimi. Ankara: Yetkin Yayınları, 2001.
• Taş, İbrahim Ethem – Sadegül Durgun. "Avrupa İdari Alanı İlkeleri Kapsamında Türkiye’de Yapılan Mevzuat Değişiklikleri: 5176 ve 4982 Sayılı Kanun Örnekleri". Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 14/1 (2017), 154-170.
• Topuzkanamış, Engin. Hukuk ve Disiplin (Modern Toplumda Hukuka Uymanın Dayanakları). İstanbul: Zoe Kitap, 3. Basım, 2019.
• Türkbağ, Ahmet Ulvi. "Hukuk ve Ahlakın Kesişim Noktası Olarak Hukuk Normu". Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2008/2 (2008), 29-37.
• Ulusoy, Ali D. Yeni Türk İdare Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2019.
• Ulusoy, Ali D. İdari Yargılama Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları, 2020.
• Yaşar, Hasan Nuri. İdare Hukuku. İstanbul: Der Yayınları, 3. Basım, 2016.
• Yıldırım, Turan – Nur Kaman. "İdare Hukuku Konferansları-I “Kamu Görevlilerinin Özel Hayatı”". İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi 18/1 (2019), 155-172.
• Yıldırım, Turan. "Kamu Görevlilerinin Özel Hayatı: Cinsel Tercih". Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 24/2 (2018), 453-481.
• Yıldırım, Turan. "Kamu Yararı ve Disiplin Cezalarının Affı". Anayasa Yargısı Dergisi 18 (2001), 438-449.
• Yüce, Turhan Tufan. "Ceza Hukuku İlkelerinin Disiplin Ceza Hukukunda Geçerliği Sorunu ve Danıştay Kararlarının Bu Açıdan Tahlili". Danıştay Dergisi 88 (1994), 5-13.
• Yüksel, Cüneyt. "Kamu Yönetiminde Etik ve Türk Kamu Yönetiminde Etik Hakkında Yasal Düzenlemeler". İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 64/2 (2006), 167-211.