Milletlerarası Ticari Sözleşmelerde Hukuk Seçimine Dair Lahey İlkeleri Uyarınca Örtülü Hukuk Seçimi

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 603 - 626, 30.12.2022

Gamze Aydoğdu

https://doi.org/10.56701/shd.1190810

Öz

Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansı (HCCH) tarafından 19 Mart 2015 tarihinde kabul edilen Lahey İlkeleri, milletlerarası ticari sözleşmelerde hukuk seçimine ilişkin genel esasları düzenlemektedir. Lahey İlkeleri HCCH’nin bağlayıcı olmayan ilk hukuk aracıdır. İlkelerin 4. maddesinde tarafların sözleşmeye uygulanacak hukuku açık ya da örtülü olarak kararlaştırabilecekleri kabul edilmektedir. Örtülü hukuk seçiminin sözleşmenin hükümlerinden ya da koşullardan açıkça anlaşılması gerekmektedir. Yetki anlaşması ya da tahkim anlaşması tek başına taraflarca örtülü hukuk seçimi yapıldığının göstergesi değildir. İlkelerin yorumunda örtülü hukuk seçimine işaret eden kriterler örnekler üzerinden açıklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Lahey İlkeleri, HCCH, Hukuk seçimi, Örtülü hukuk seçimi, Sözleşmenin hükümleri, Yetki anlaşmaları.

Tacit Choice of Law under the Hague Principles on Choice of Law in International Commercial Contracts

Öz

The Hague Principles, adopted by The Hague Conference on Private International Law (HCCH) on 19 March 2015, regulate the general principles regarding the choice of law in international commercial contracts. The Hague Principles are HCCH's first non-binding legal instrument. In Article 4 of the Principles, it is accepted that the parties can decide on the law to be applied to the contract, either explicitly or implicitly. The tacit choice of law must be appear clearly from the provisions of the contract or the circumstances. The jurisdiction agreement or the arbitration agreement is not sufficient on its own to accept that the parties have made an tacit choice of law. In the commentary of the Principles, the criterias pointing to the tacit choice of law are explained through examples.

Anahtar Kelimeler

Hague Principles, HCCH, Choice of law, Tacit choice of law, Provisions of the contract, Jurisdiction agreement

Kaynakça

• Akıncı, Ziya. Milletlerarası Özel Hukuk. İstanbul: Vedat, 2020.
• Akıncı, Ziya. Milletlerarası Tahkim. İstanbul: Vedat, 6. Basım, 2021.
• Arslan, İlyas. “5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun Uyarınca Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerinde Zımni Hukuk Seçimi”. MHB 33/2 (2013), 1-41.
• Ayhan İzmirli, Lale. “Milletlerarası Ticarî Sözleşmelerde Hukuk Seçimine Dair Lahey Prensiplerinin Yapısı ve Kapsamı”. ERÜHFD 15/2. 2020, 341-392.
• Basedow, Jürgen. “The Hague Principles on Choice of Law: Their Addressees and Impact”. Uniform Law Review 22/2 (2017), 304-315.
• Bayata Canyaş, Aslı. “Roma I Tüzüğü ile Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun Uyarınca Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerinde Örtülü Hukuk Seçimi”. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 1/1 (2011), 110-121.
• Chicago-Kent College of Law. “Restatement (Second) of Conflict of Laws s 187 (1969 Main Vol.)”. Erişim 12 Eylül 2022. http://www.kentlaw.edu/perritt/conflicts/rest187.html
• Çelikel, Aysel – Erdem, Bahadır. Milletlerarası Özel Hukuk. İstanbul: Beta, 17. Bası, 2021.
• Çilingiroğlu, Cüneyt. “Devletler Özel Hukuku Alanında Borç Sözleşmelerinde Hukuk Seçimi: Sübjektif Bir Bağlanma Noktası Olarak Taraf İradeleri”. MHB 9/2 (1989), 103-120.
• Demirkol, Berk. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun 24. Maddesi Çerçevesinde Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk. İstanbul: Vedat, 2. Basım, 2014.
• DİABGM, Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü. “Convention on the Law Applicable to Contracts for the International Sale of Goods”. Erişim 10 Eylül 2022. https://diabgm.adalet.gov.tr/arsiv/sozlesmeler/coktaraflisoz/lahey/lah31_ing.pdf
• Doğan, Vahit. Milletlerarası Özel Hukuk. Ankara: Savaş, 8. Basım, 2022.
• Doğan, Vahit. Uluslararası Ticarette Ödeme Aracı Olarak Akreditif. Ankara: Savaş, 4. Basım, 2016.
• Douglas, Michael – Loadsman, Nicholas. “The Impact of the Hague Principles on Choice of Law in International Commercial Contracts”. Melbourne Journal of International Law 19/1 (2018), 1-23.
• Ekşi, Nuray. “Milletlerarası Ticari Sözleşmelerde Hukuk Seçimine İlişkin Lahey İlkeleri ve Bu İlkelerin Türkçe Tercümesi”. Banka ve Finans Hukuku Dergisi (Prof. Dr. Ali Necip Ortan’a Armağan) 8/32 (2009), 903-922.
• EU, European Union. “Regulation (EC) No 593/2008 of the European Parliament and of the Council of 17 June 2008 on the law applicable to contractual obligations (Rome I)”. Erişim 10 Eylül 2022. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=celex%3A32008R0593
• Fedlex. “Bundesgesetz über das Internationale Privatrecht”. Erişim 12 Eylül 2022. https://www.fedlex.admin.ch/eli/cc/1988/1776_1776_1776/de Gama Jr., Laura. “Tacit Choice of Law in The Hague Principles”. Uniform Law Review 22/2 (2017), 336-350.
• Güngör, Gülin. Türk Milletlerarası Özel Hukuku. Ankara: Yetkin, 2. Basım, 2021.
• HCCH, Hague Conference on Private International Law. Principles on Choice of Law in International Commercial Contracts. Hague: The Hague Conference on Private International Law Permanent Bureau, 2015. https://assets.hcch.net/docs/5da3ed47-f54d-4c43-aaef-5eafc7c1f2a1.pdf
• Hill, Jonathan, “Choice of Law in Contract under the Rome Convention: The Approach of the UK Courts”. International and Comparative Law Quarterly 53/2 (2004), 325-350.
• Hook, Maria. The Choice of Law Contract. Hart Publishing, 2016.
• Justis. “Amin Rasheed Shipping Corporation. v. Kuwait Insurance Company (1984) AC 50”. Erişim 02.03.2022. https://app.justis.com/case/amin-rasheed-shipping-corporation-v-kuwait-insurance company/overview/c4yJmYuZmZWca
• Karaca, H. Akif. “Uluslararası Ticari Sözleşmelerden Kaynaklı Devlet Mahkemelerindeki Yargılamalarda “Hukuk Kuralları”nın Seçimi: Lahey Prensipleri m. 3”. Milletlerarası Özel Hukukta Sözleşmesel Meseleler. ed. Sibel Özel - Mustafa Erkan. 113-137. İstanbul: On İki Levha, 2018.
• Lando, Ole. “Dicey&Morris, The Conflict of Laws: A Review”. International & Comparative Law Quarterly 47/2 (1998), 394-408.
• Lando, Ole. “Some Issues Relating to the Law Applicable to Contractual Obligations”. King's College Law Journal 7 (1996-1997), 55-74. Neels, Jan L - Fredericks, Eesa A. “Tacit choice of law in the Hague Principles on Choice of Law in International Contracts”. De Jure 44/1 (2011), 101-110.
• Neels, Jan L. “The Nature, Objective and Purposes of the Hague Principles on Choice of Law in International Commercial Contracts”. Journal of South African Law 2015/4 (2015), 774-783.
• Nomer, Ergin. Devletler Hususi Hukuku. İstanbul: Beta, 23. Basım, 2021.
• OAS, Organization of American States. “Inter-American Convention on the Law Applicable to International Contracts”. Erişim 10 Eylül 2022. http://www.oas.org/juridico/english/treaties/b-56.html
• Ralf, Michaels. “Non-State Law in the Hague Principles on Choice of Law in International Contracts”. Varieties of European Economic Law and Regulation (2014), 43-69.
• Saumier, Genevieve. “The Hague Principles and the Choice of Non-State Rules of Law to Govern an International Commercial Contract”. Brooklyn Journal of International Law 40/1 (2014), 1-30.
• Symeonides, Symeon C. “The Hague Principles on Choice of Law for International Contracts: Some Preliminary Comments”. American Journal of Comparative Law 61, 3 (2013), 873-899.
• Şanlı, Cemal vd. Milletlerarası Özel Hukuk. İstanbul: Beta, 9. Basım, 2021.
• Tekinalp, Gülören. Milletlerarası Özel Hukuk: Bağlama ve Usul Hukuku Kuralları. İstanbul: Vedat, 13. Basım, 2020.
• Yılmaz, Alper Çağrı. “Milletlerarası Ticari Sözleşmelerde Hukuk Seçimine İlişkin Genel İşlem Şartlarının Çatışması ve Lahey İlkeleri”. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 6/11 (2018), 481-511.