Rusya’nın Ukrayna İşgali İçin İleri Sürdüğü Gerekçelerin Uluslararası Hukuk Bağlamında Değerlendirmesi

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 519 - 550, 31.08.2023

Nesrin Dabanlıoğlu Alanur

https://doi.org/10.56701/shd.1273814

Öz

Uluslararası hukuka aykırı davranan hiçbir devlet bu aykırılığı kabul etmemekte, aksine devletler aykırılık teşkil eden fiillerini meşru göstermek için uluslararası hukukun temel normlarını çarpıtarak bir takım tezler veya sözde gerekçeler ileri sürebilmektedir. Ukrayna’nın Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’ne (NATO’ya) üye olmak için girişimlerde bulunması ve dolayısıyla NATO’nun üye sayısını artırarak sınırlarını doğuya doğru genişletmesinin yarattığı kaygıyla hareket eden Rusya Federasyonu’nun (Rusya) 24 Şubat 2022’de Ukrayna topraklarına yönelik başlattığı saldırıları meşru göstermek için halkların kendi kaderini tayin hakkı, iyileştirici ayrılma teorisi, davetle müdahale, bireysel meşru müdafaa ve kolektif meşru müdafaa hakkı, önleyici meşru müdafaa, insancıl müdahale gibi bir dizi sözde hukuki gerekçeye dayanması da bunun en yakın örneğidir. Rusya’nın Batılı devletlerin açıkça uluslararası hukuka aykırı olan veya uluslararası hukuka uygunluğu tartışmalı olan askeri müdahalelerini, kendi saldırı eylemlerini meşrulaştırmak için emsal göstermesi Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırıları uluslararası toplumun geniş bir kesimi tarafından uluslararası hukuka aykırı kuvvet kullanımı olarak kabul edilmesine engel olamamıştır. Bu makalede Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarını uluslararası hukuk çerçevesinde meşrulaştırmak için ileri sürdüğü gerekçeler, genelde uluslararası hukuk özelde BM Şartı bağlamında analiz edilerek, hiçbirinin hukuki dayanağı olmadığı ve dolayısıyla Rusya’nın kuvvet kullanımının uluslararası hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Rusya, Ukrayna, İşgal, Uluslararası Hukuk, Kuvvet Kullanma, İyileştirici Ayrılma, Kendi Kaderini Tayin Hakkı, Davetle Müdahale, Bireysel Meşru Müdafaa, Kolektif Meşru Müdafaa, Önleyici Meşru Müdafaa, İnsancıl Müdahale

Review of the Justifications Put Forward By Russia for the Invasion of Ukraine in Context of International Law

Öz

Any state that violates international law does not accept that its action is contrary to international law. Instead of accepting this violation, the states can put forward some theses or baseless justifications by distorting the basic norms of international law in order to justify its acts against international law. The use of a number of legal justifications such as the right of peoples to self-determination, remedial secession theory, intervention by invitation, the right of individual self-defense and collective self-defense, preventive self-defense, and humanitarian intervention in order to justify the attacks launched in the territory of Ukraine on February 24, 2022 by the Russian Federation, (acting with the concern created by Ukraine’s attempts to become a member of the North Atlantic Treaty Organization (NATO) and therefore expanding its borders to the east by increasing the number of NATO members), is the most recent precedent for this sitution. Although Russia has shown the military interventions of “the West”, which are clearly against international law or whose compliance with international law is controversial, as a precedent to legitimize its own offensive actions, Russia’s attacks on Ukraine are considered by a large part of the international community as the use of force against international law. In this article, the justifications put forward by Russia to legitimize its attacks on Ukraine within the framework of international law are analyzed in the context of international law in general and the UN Charter in particular, and it is concluded that none of them has a legal basis and therefore Russia's use of force is unlawful in terms of international law.

Anahtar Kelimeler

Russia, Ukraine, Invasion, International Law, Use of Force, Remedial Secession, The Right of Self-Determination, Intervention by Invitation, Individual Self-Defense, Collective Self-Defense, Preventive Self-Defense, Humanitarian Intervention.

Kaynakça

• Ablan, John R., “Signal and Affirm: How the United Nations Should Articulate the Right to Remedial Secession”, Vanderbilt Law Review, 45/1 (2012), 211-243.
• Akande, Dapo-Johnston, Katie A., “Implications of the Diversity of the Rules on the Use of Force for Change in the Law”, The European Journal of International Law, 32/2 (2021), 679-697.
• Aksar, Yusuf, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk-II, Ankara, Seçkin Yayınları, 6. Basım., 2021.
• Arsava, Füsun, Egemenlik ve Koruma Sorumluluğu. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15/1 (2011), 101-124. Azarkan, Ezeli, “Devletlerin Tanınması ve 1933 Montevideo Sözleşmesi”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15/4 (2016), 1055-1068.
• Azizi, Sattar-Mousa Karami, “Applicability of Remedial Secession Theory on the Recognition of Donetsk and Luhansk Oblasts’ Independence”, International Law Review, 39/68 (2022), 141-172.
• Bannelier, Karine, Theodore Christakis, “Under the UN Security Council’s Watchful Eyes: Military Intervention by Invitation in the Malian Conflict”, Leiden Journal of International Law, 26/4 (2013), 855-874.
• Başlar, Kemal, Uluslararası Hukukta “Erga Omnes” Kavramı, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 22/2 (2002), 75-108.
• Bayraktar, Fethullah, “On the Controversial Illegality of the Unilateral Use of Force for the Prevention of Genocide: The ‘Doubtfulness’ Clause Adopted by the ICJ in the Case Filed by Ukraine Against Russia”, Uluslararası İlişkiler, 19/76, (2022), 39-52.
• Beck, Louise Doswald, The Legal Validity of Military Intervention by Invitation of the Government, British Yearbook of International Law, 56/1 (1985), 189-252.
• Bozkurt, Enver vd. Devletler Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınevi, 11. Basım, 2021
• Brewer, Evan M., “To Break Free from Tyranny and Oppression”, Vanderbilt Law Review, 45/1 (2012), 245-291.