Kiralananın Geri Verilmesi Kapsamında Kiraya Verenin Gözden Geçirme ve Kiracıya Bildirme Külfetleri

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 403 - 442, 31.08.2023

Esra Dursun

https://doi.org/10.56701/shd.1277546

Öz

Kiracı, kira sözleşmesinin sona ermesi hâlinde kiralananı geri verme borcu altındadır. Buna göre, kira konusu ne durumda teslim alındı ise kural olarak aynı şekilde iade edilmelidir. Aksi takdirde kiraya verenin tazminat talebi gündeme gelebilir. Kiraya verenin bu talepte bulunabilmesi için kiralananın iadesinden sonra kiralananı gözden geçirmesi ve ayrıca ayıp ve eksikleri kiracıya yazılı olarak bildirmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, öncelikle, kiracının geri verme borcu genel hatlarıyla incelenmiştir. Devamında, kiraya verenin gözden geçirme ve bildirim faaliyetlerinin icrası ve bu külfetlerin tabi olduğu süre açıklanmıştır. İlgili süreler, özellikle öğretideki görüşler ve Yargıtay ile Bölge Adliye Mahkemeleri’nin verdiği kararlar çerçevesinde irdelenmiştir. İlaveten, bildirimin içeriği ve şekli ayrıntılı biçimde tetkik edilmiştir. Ayrıca, dava açılması; icra takibi başlatılması ve teslim tutanağı düzenlenmesi gibi özel hâllerin kiraya verenin bildirim külfeti kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği incelenmiştir. Son olarak külfetlerin yerine getirilmemesinin sonuçları değerlendirilmiştir. Tüm bu hususlar özellikle mahkeme kararları ile açıklanmış, böylece uygulamadaki durum ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kiralananın iadesi, Gözden geçirme, Yazılı bildirim, Ayıp, Eksiklik

The Duty to Inspect and Notify of the Lessor Within the Scope of Return of the Leased Property

Öz

Lessee must return the leased property when the lease contract ends. As a rule, the leased property must be returned in the same condition that it was received. Otherwise, lessor may demand compensation. For this demand, lessor must inspect the leased property after the return of the leased property and inform the lessee, in written form, of the defects and deficiencies. In this article, firstly, the obligation of lessee to return the leased property was examined in general terms. Afterwards, the lessor's inspection and notification activities and the duration of these charges were explained. The relevant periods were analyzed within the framework of the opinions in the doctrine and the decisions of the Supreme Court and the Regional Courts of Appeal. Additionally, the content and the form of the notification were analyzed. Furthermore, it was examined whether special circumstances such as filing suit, executive proceeding, and issuing a delivery record can be considered within the scope of the duty to notify of the lessor. Finally, the consequences of failure to fulfill the duties were evaluated. All these issues were explained in particular through court decisions to explain the situation in practice.

Anahtar Kelimeler

Return of the leased property, Inspection, Written notification, Defects, Deficiencies

Kaynakça

• Acar, F, Kira Hukuku Şerhi, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• Akçaal, M/ Uyumaz, A, ‘‘Borçlar Kanununun Kira Sözleşmesine İlişkin Genel Hükümlerinin Değerlendirilmesi’’, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 21, S. 1, 2013, s. 297-325.
• Akyiğit, E, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Kira Sözleşmesi, Seçkin Yayınları, Ankara, 2012.
• Antalya, O. G, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt V/1,1, Seçkin Yayınları, Ankara, 2019.
• Aral, F/Ayrancı, H, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
• Ayanoğlu Moralı, Ahu, ‘‘Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kiraya Verenin TBK m. 347 Çerçevesinde Kira Sözleşmesini Bildirim Yoluyla Sona Erdirmesi’’, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, C. 9, S. 103-104, 2013, s. 108-131.
• Aydınlıyım, S, Türk Hukukunda Adi Kira Sözleşmesinin Son Bulması, Ajans-Türk Matbaacılık, Ankara, 1973.
• Aydoğdu, M/Kahveci, N, Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri (Sözleşmeler Hukuku), Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
• Bayram, Aziz Erman, ‘‘Kira Sözleşmesinde Kiracının Kiralananı Geri Verme Borcu’’, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2017, C. XXI, S. 4, s. 131-181.
• Burcuoğlu, Haluk, ‘‘Borçlar Kanunu Tasarısı’nın Haksız Eylem Sorumluluğu ve Kira İle İlgili Düzenlemesiyle Getirilen Yenilikler’’, İsviçre Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu’nun Alınışının 80. Yılı, İstanbul, 2007, s. 87-120.