ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE İHLALİ HALİNDE İLGİLİLERİN CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU ÜZERİNE DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 721 - 767, 31.08.2023

Uğur Yazıcı

https://doi.org/10.56701/shd.1310965

Öz

Hukuk devleti iddiasında olan ülkeler ekonomik kazanç elde etmek amacıyla suç işlenmesine müsaade etmezler. Özellikle örgütlü suçluluk neticesinde önemli miktarda suç geliri elde edilmektedir. Elde edilen bu suç gelirlerinin aklanması ise günün teknolojik ve ekonomik gelişmelerine göre çeşitlenmektedir. Suç gelirlerinin aklanması suretiyle elde edilen ekonomik değerler ülkelerin ekonomik düzenini, sosyal yapısını ve siyasi alanlarını etkileyebilecek seviyelere ulaşmıştır. Suç gelirlerinin aklanmasıyla mücadele için çeşitli uluslararası örgütler ve uluslararası birlikler belli ülkeleri bağlayacak farklı öneri ve kuralları metin haline getirmişlerdir. Sınır aşan bir nitelik kazanan suç gelirlerinin aklanması ile mücadelede önleyici tedbirlerin etkin bir şekilde yürütülmesi son derece önemlidir. Suç gelirlerinin aklanması ile mücadelede en önemli önleyici tedbir ise şüpheli işlem bildirimidir. Şüpheli işlemlerin bildirilmesi suçtan elde edilen gelirlerin önlenmesini ve suçun kazanç kapısı olarak veya meslek olarak ya da geçim kaynağı olarak görülmesinin önüne geçecektir. Çalışmamızda şüpheli işlem bildiriminin suç gelirlerinin aklanması ile mücadelede ortaya çıkan uluslararası metinlerdeki kapsamı ve çerçevesi belirtilerek ulusal mevzuatımızdaki güncel durum açıklanacaktır. Şüpheli işlem bildirim yükümlülüğündeki ilgili yükümlüler ile yükümlülüğün kapsamı anlatıldıktan sonra yükümlülüğün ihlali veya yükümlülüğün gereği gibi yerine getirilmemesine bağlanan idari ve cezai sorumluluk ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

suç geliri, şüpheli işlem bildirimi, suçtan kaynaklanan malvarlığı, suçu bildirmeme

Evaluations on the Obligation of Reporting Suspicious Transaction and the Criminal Liability of the Related Persons in Case of Breach of the Obligatio

Öz

States claiming the rule of law do not allow crime to be committed in order to gain economic gain. Especially as a result of organized crime, a significant amount of proceed of crime is obtained. The laundering of these proceeds of crime varies according to the technological and economic developments of the day. The economic values obtained by laundering the proceeds of crime have reached levels that can affect the economic order, social structure and political fields of the countries. In order to deal with laundering the proceeds of crime, various international organizations and international associations have put different proposals and rules that will bind certain countries into text. It is extremely important to carry out preventive measures effectively in order to fight against laundering the proceeds of crime, which has gained a transnational feature. The most important preventive measure in the fight against laundering the proceeds of crime is suspicious transaction report. Reporting the suspicious transactions will prevent not only the proceeds of crime but also the crime from being seen as a source of income, as a profession or as a source of livelihood. In our study, the current situation in our national legislation will be explained by specifying the scope and framework of the reporting of suspicious transactions in the fight against laundering the proceeds of crime in the international texts. After explaining the relevant obligors under the obligation to report suspicious transactions and the scope of the obligation, the administrative and penal liability related to the breach of the obligation or failure to fulfill the obligation properly will be revealed.

Anahtar Kelimeler

Proceeds of crime, suspicious transaction reporting, value of property resulting from crime, failure to report a crime

Kaynakça

• Aksakal, Mehmet. Karapara Aklama Suçu ile Organize Suçu ve Terörizmin Finansmanı Suçu Arasındaki İlişki ve Mücadele Yöntemleri, (Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, 2020)
• Atlı, Hatice. Suç Gelirlerinin Aklanmasında Bankaların Rolü, (İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013)
• Arslan, Çetin ve Aydın, Devrim. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerini Aklama ve Terörün Finansmanı Suçları, (Ankara:Yetkin Yayıncılık, 2021)
• Artuk, Mehmet Emin ve Gökçen, Ahmet. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, (Ankara: Adalet Yayınevi, 2021)
• Aydın, Sermet. Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Kapsamında Müşterinin Tanınması Prensibi. Bankacılar Dergisi, S. 65, (2008) s. 66-88.
• Aykın, Hüseyin. Aklama ve Terörün Finansmanı İle Mücadelede Şüpheli İşlem Bildirim Sistemi, Bankacılık Dergisi, S. 65.
• Aykın, Hüseyin. Aklama ve terörün finansmanı ile mücadelenin küresel boyutu. TC Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara: Ümit Ofset Matbaacılık, 2010.
• Aytekin İnceoğlu. Ekonomik Suçlar. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 19(1), (2020), 119-163.
• Aytekin İnceoğlu. Bankacılık Sırrının Açıklanması Suçu (Bankacılık Kanunu M.159)”. C. Şahin, İ. Özgenç ve F. Turhan (Ed.), Karşılaştırmalı Hukukta Ekonomik Suçlar Uluslararası Sempozyumu Tebliğler – C: I – II içinde, Ankara: Seçkin Yayıncılık. (2020).
• Balcı, Murat ve Çakır, Kerim. Kripto Paraların Karapara Aklama Yöntemi Olarak Kullanılması. Ceza Hukuku Dergisi, 16(46), (2021), s. 311-332.
• Başak, Ramazan. 50 Soruda Karapara ve Karaparanın Aklanmasının Önlenmesi. Türkiye Bankalar Birliği, Yayın No:206, 1998.
• Çakır, Kerim. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu. Ankara: Adalet Yayınevi, 2016.
• Değirmenci, Olgun. Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Aklanması Suçu, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.