The Form Requirement to be Complied with in Terms of the Validity of the Advancement Agreement to Vacant Rank in Hypothec

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 1021 - 1045, 31.12.2023

Gülşah Sinem Aydın Ateş

https://doi.org/10.56701/shd.1380176

Öz

The right to advance to the vacated rank, may be recognized by a record in the hypothec agreement or by an agreement to be concluded between the owner of the immovable and the pledgee in the lower rank after the hypothec is established. Pursuant to Article 871/III of the Turkish Civil Code, the validity of an advancement agreement to the vacant rank depends on its conclusion in accordance with the official form requirement. Although it is thought that it would be appropriate for the official deed to be done by the land registry directorates, the Land Registry Code according to article 26, the advancement agreement to a vacant rank is not counted among the official deeds that must be issued by the land registry director or land registry officers. Pursuant to subparagraph 2 of Article 60 of the Notary Code, unless the authority to issue official deeds in our country has been delegated to another official authority by a law, this authority belongs to the notaries. In the doctrine, it is stated that, pursuant to Article 13 of the Turkish Code of Obligations, the advancement agreement to the vacant rank made after the establishment of the hypothec agreement is subject to the form of the hypothec agreement and the official deed must be issued at the land registry office pursuant to Article 26/I of the Land Registry Code. On the other hand, the study argues that the notary is the authority that should formalize the advancement agreements to a vacant rank and that land registry officers may also be deemed authorized.

Anahtar Kelimeler

Form of Validity, Official Form, Hypothec, Advancement Agreement to the Vacant Rank, Notary

İpotekte Boş Dereceye İlerleme Sözleşmesinin Geçerliliği Bakımından Uyulması Gereken Şekil Şartı

Öz

Boş dereceye ilerleme hakkı, ipotek sözleşmesine konan bir kayıt ile tanınabileceği gibi, ipotek kurulduktan sonra taşınmaz maliki ve alt derecedeki rehinli alacaklı arasında yapılacak bir sözleşme ile de tanınabilir. Türk Medenî Kanunu m. 871/III uyarınca boş dereceye ilerleme sözleşmesinin geçerliliği resmî şekil şartına uygun olarak yapılmasına bağlıdır. Resmî senedin tapu sicil müdürlüklerince yapılmasının uygun olacağı düşünülebilirse de, Tapu Kanunu m. 26’da tapu sicil müdürü veya tapu sicil görevlileri tarafından düzenlenmesi gereken resmî senetler arasında boş dereceye ilerleme sözleşmesi sayılmamaktadır. Noterlik Kanunu m. 60/bent 2 uyarınca da ülkemizde bir kanunda resmî senet düzenleme yetkisi başka bir resmî makama verilmedikçe, yetki noterlerdedir. Öğretide Türk Borçlar Kanunu m. 13 gereğince ipotek sözleşmesinin kurulmasından sonra yapılan boş dereceye ilerleme sözleşmesinin, ipotek sözleşmesinin şekline tâbi olduğu ve resmî senedin Tapu Kanunu m. 26/I uyarınca tapu müdürlüğünde düzenlenmesi gerektiği belirtilmektedir. Buna karşılık çalışmada söz konusu ihtimalde boş dereceye ilerleme sözleşmelerine resmiyet vermesi gereken makamın noter olduğu, bununla beraber tapu memurlarının da yetkili sayılabileceği düşüncesi savunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Geçerlilik Şekli, Resmî Şekil, İpotek, Boş Dereceye İlerleme Sözleşmesi, Noter

Kaynakça

• Acar, Faruk. Rehin Hukuku Dersleri. İstanbul: Vedat Kitapçılık, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 2. Bası, 2017. Akipek, Jale vd. Eşya Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları, 2. Baskı, 2018.
• Antalya, O. Gökhan. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt V/1, 1, Temel Kavramlar, Sözleşmeden Doğan Borç İlişkileri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, Genişletilmiş 2. Baskı, 2019.
• Ayan, Mehmet. Eşya Hukuku – III, Sınırlı Aynî Haklar. Ankara: Adalet Yayınları, Gözden Geçirilmiş 9. Baskı, 2020.
• Aybay, Aydın/Hatemi, Hüseyin (İçinde: Hatemi). Eşya Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık, Gözden Geçirilmiş 4. Bası, 2014.
• Bucher, Eugen. Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil ohne Deliktsrecht. Zürich: Schulthess, Neubearbeitete und erweiterte Auflage, 1988.
• Çetiner, Bilgehan. Taşınmaz Teminatı. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2015.
• Çetiner, Bilgehan vd. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2021.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları, 26. Baskı, 2021.
• Ertaş, Şeref. Eşya Hukuku, İzmir: Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 15. Baskı, 2020.
• Esener, Turhan/Güven, Kudret. Eşya Hukuku. Ankara: Yetkin Yayıncılık, Genişletilmiş ve 6570 Sayılı Kanun Eklenmiş 8. Baskı, 2019.
• Gauch, Peter vd. Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, ohne ausservertragliches Haftpflichtrecht. Zürich: Schulthess, 9. Auflage, 2008.
• Gönen, Doruk. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2021.
• Gümüş, Mustafa Alper. Borçlar Hukukunun Genel Hükümleri. Ankara: Yetkin Yayıncılık, 2021.
• Gürsoy, Kemal T. vd. Türk Eşya Hukuku, Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, 1984.
• Haab, Robert vd. Zürcher Kommentar Band/Nr. IV/1, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Das Sachenrecht, Das Eigentum, Art. 641-729 ZGB. Zürich: Schulthess, Zweite Auflage in neuer Bearbeitung der entsprechenden Abschnitte des Kommentars von Prof. C. Wieland, 1909, 1977.
• Jäggi, Peter. ZK-Zürcher Kommentar, Band/Nr.V/1a, Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Obligationenrecht, Kommentar zur 1. Und 2. Abteilung (Art. 1-529 OR). Zürich: Dritte völlig neubearbeitete Auflage, 1973.
• Keller, Max/Schöbi, Christian, Das Schweizerische Schuldrecht, Band I, Allgemeine Lehren des Vertragsrechts. Basel und Frankfurt: Helbing Lichtenhahn Verlag, 1982.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Turhan Kitabevi, Gözden Geçirilmiş Güncelleştirilmiş 25. Bası, 2021.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip. vd., Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Birinci Cilt, Borçlar Hukukuna Giriş, Hukukî İşlem, Sözleşme. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2010.
• Kostkiewicz, Jolanta Kren. OFK OR Kommentar, Schweizerisches Obligationenrecht, (Herausgegeben: Jolanta Kren Kostkiewicz/Peter Nobel/Ivo Schwander/Stephan Wolf), Zürich: Orell Füssli, 2. überarbeitete und erweiterte Auflage, 2009.
• Köroğlu, Ebru. Türk Rehin Hukukunda Sabit Derece Sistemi ve İstisnaları, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2020.
• Müller, Christoph. BK-Berner Kommentar, Art. 1-18 OR mit allgemeiner Einleitung in das Schweizerische Obligationenrecht, Allgemeine Bestimmungen, (Herausgeber: Regina E. Aebi-Müller, Christoph Müller). Bern: Stämpfli Verlag AG, 2018.
• Nomer, Halûk N. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta Yayınları, Gözden Geçirilmiş Genişletilmiş 18. Bası, 2021.
• Nomer, Halûk Nami/Ergüne, Mehmet Serkan. Eşya Hukuku, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş, Genişletilmiş 9. Bası, 2022.
• Oğuzman, M. Kemal/Barlas, Nami. Medenî Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 27. Bası, 2021.
• Oğuzman, M. Kemal/Öz, Turgut. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt-1. İstanbul: Vedat Kitapçılık, Güncellenip Genişletilmiş 19. Bası, 2021.
• Oğuzman, M. Kemal vd. Eşya Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, Güncellenmiş ve Eklemeler Yapılmış 23. Bası, 2021.
• Olgaç, Furkan. İpotekte Sıra Sistemi ve Boş Dereceye İlerleme. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2014.
• Oser, Hugo/Schönenberger, Wilhelm. Kommentar Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, Erster Halbband: Art. 1-183. Zürich: Schulthess, Zweite umgearbeitete Auflage, 1929.
• Öncü, Özge. “Kanunen Şekle Tabi Sözleşmelerde Değişiklik Yapılmasının Bağlı Olduğu Şekil”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 21, Sayı: 2, (Temmuz 2022), (s.181-220).
• Özbilen, Arif Barış. Sözleşmelerin Şekli ve Şekil Yönünden Hükümsüzlüğü. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2016. Reisoğlu, Seza. “Yeni Medeni Kanun Hükümlerine Göre Yabancı Para İpoteği”, Bankacılar Dergisi, Sayı: 45, (Haziran 2003), s. 66-80.
• Schmid-Tschirren, Christina. Basler Kommentar Zivilgesetzbuch II, Art. 457-977 ZGB, Art. 1-61 SchlT ZGB, (Herausgeber: Thomas Geiser/Stephan Wolf), Basel: Helbing Lichtenhahn Verlag, 6. Auflage, 2019.
• Schmidlin, Bruno. Berner Kommentar, Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Band VI, Das Obligationenrecht, (Herausgegeben: Arthur Meier-Hayoz), Bern: Stämpfli, 1986.
• Schönenberger, Wilhelm/Jäggi, Peter. ZK-Zürcher Kommentar Band/Nr. V/1a, Obligationenrecht Art. 1-17 Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Obligationenrecht, Kommentar zur 1. und 2. Abteilung (Art. 1-529 OR), Zürich: Schulthess, Dritte völlig neubearbeitete Auflage, 1973.
• Schwenzer, Ingeborg. Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, Bern: Stämpfli Verlag AG, Fünfte überarbeitete Auflage, 2009.
• Schwenzer, Ingeborg/Fountoulakis, Christiana, Basler Kommentar, Obligationenrecht Art. 1-529 OR, (Herausgeber: Corinne Widmer Lüchinger/David Oser), Basel: Helbing Lichtenhahn Verlag, 7. Auflage, 2019. Sirmen, Lâle. Eşya Hukuku, Ankara: Yetkin Yayıncılık, 9. Baskı, 2021.
• Tandoğan, Halûk. Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt I/1, İstanbul: Vedat Kitapçılık, Tümü Yeniden İşlenmiş Ve Genişletilmiş Besinci Basım’dan Altıncı Tıpkı Basım, 2008.
• Tek, Gülen Sinem. Ulaşım Araçlarının İpoteği, İstanbul: On İki Levha Yayınları, 2012.
• Tekinay, Selâhattin Sulhi. Eşya Hukuku, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1970-1971.
• Tenekeci, Cüneyt. İpoteğin Kaldırılması ve İpotekte Sıra Sistemi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, Güncellenmiş 2. Baskı, 2021.
• Tercier, Pierre vd. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2. Baskı, 2020.
• Tuor, Peter/Schneyder, Bernhard/Schmid, Jörg/Rumo-Jungo, Alexandra. Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, Zürich-Basel-Genf: Schulthess, 2009.
• Vardar Hamamcıoğlu, Gülşah/Aydın Ateş, Gülşah Sinem. Eşya Hukuku Pratik Çalışmaları (Açıklamalı-Şematik-Çözümlü), İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş 7. Bası, 2023.
• von Büren, Bruno. Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, Zürich: Schulthess, 1964.
• von Tuhr, Andreas/Peter, Hans, Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrechts, Erster Band, Zürich: Schulthess, Dritte Auflage, 1979.