Uluslararası Düzensiz Göç ve Etkileri: Türkiye Örneği

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 78 - 101, 31.05.2025

İpek Alav

Öz

Bu çalışma, küresel düzeyde etkiye sebebiyet veren “uluslararası düzensiz göç” ve etkilerini içermektedir. Çalışma ile göç kavramı; “uluslararası düzensiz göç“ olgusu ve realitesi ile ele alınmış olup, göçe sebep olan nedenler ve göçe maruz kalan insanlar /toplum ve göç alan ülke / toplumların zorunlu etkileşimleri dil, inanç, kültür, iktisadi / finans, uluslararası hukuk, geçici konaklama, geçici ve asli vatandaşlık hakları bileşenlerinde sebep sonuç ilişkileri ile ele alınmıştır. Çalışma: “Uluslararası Düzensiz Göç ve Etkileri: Türkiye Örneği” bağlamında örnek olay araştırması olarak ele alınmıştır. Günümüzde küresel dünyanın en önemli sorunlarından olan savaşlar, iktisadi zorluklar ve antidemokratik uygulamalar ve insanların hayatta var olabilme çabaları düzensiz göç olgusunu doğurmuştur. Bu durum beraberinde çok sayıda sorun ve çözüm alanımı kapsayan çalışmaları zorunlu kılmıştır. Uluslararası düzensiz göç sorunsalı sadece birkaç ülke ile sınırlı değil küresel ölçekte ülkelerin geniş katılımlı destekleri ile çözülebilir. Çalışma ile uluslararası düzensiz göç realitesi, göç eyleminin nedenleri, etkileri iktisadi, sosyal ve kültürel etkileri “entropi” sorunsalı bağlamında ele alınarak sorun ve çözüm alanları nicel ve nitel verilere dayalı olarak literatür destekli olarak ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Göç , uluslararası göç , düzensiz göç , Türkiye , göçün etkileri

International Irregular Migration and Its Effects: The Case of Türkiye

Öz

This study includes “international irregular migration” and its effects that cause global impact. The concept of migration is addressed with the phenomenon and reality of “international irregular migration”, and the reasons that cause migration and the necessary interactions of people/societies exposed to migration and countries/societies receiving migration are addressed with cause and effect relationships in the components of language, belief, culture, economy/finance, international law, temporary accommodation, temporary and primary citizenship rights. The study was handled as a case study in the context of “International Irregular Migration and Its Effects: The Case of Turkey”. The most important problems of today's global world such as wars, economic difficulties, anti-democratic practices and people's efforts to survive in life have given rise to the phenomenon of irregular migration. This situation has necessitated studies covering many areas of problems and solutions. The problem of international irregular migration is not limited to just a few countries, but can be solved with the broad support of countries on a global scale. The study addresses the reality of international irregular migration, the reasons for migration, its effects, its economic, social and cultural impacts in the context of the “entropy” problem, and presents the problem and solution areas based on quantitative and qualitative data with literature support.

Anahtar Kelimeler

Migration , international migration , irregular migration , Türkiye , effects of migration

Kaynakça

• Abdalla, L. & Luis F. G. (2024), Food security and nutrition in refugee camps in the European Union: Development of a framework of analysis linking causes and effects, Food Security,16, p.735-755.https://doi.org/10.1007/s12571-024-01440-5 https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/WOS:001194624300001 (Erişim tarihi: 04.01.2025).
• Açıkgöz, M. (2015). Turkey's Visa Policy: A Migration-Mobility Nexus, Vol.14, Issue 2, p.97-107. https://www.webofscience.com/wos/woscc/fullrecord/WOS:000367256200010 (Erişim tarihi: 21.12.2025).
• Alav, İ. (2023). Türkiye’deki STK’ların Uluslararası Göç Yönetişimindeki Rolünün Ankara Ölçeğinde Değerlendirilmesi, (Journal CMM,) ISSN: 2979-9724, Cilt: 2, Sayı: 2, s.106-141. https://www.journalcmm.com/cilt-2-sayi-2 (Erişim tarihi: 21.12.2025).
• Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Göç Politikaları ve Araştırma Merkezi- AYBÜGPAM (2021). Türkiye’de Göç ve İnsan Hareketlilikleri Yıllık Raporu. s.1-142, https://aybu.edu.tr/GetFile?id=1c168fe4-c95c-447f-b3eb-8ab7d312794c.pdf Erişim tarihi: 21.12.2024).
• Aras, N. E.G., Zeynep Ş. M (2015), The international migration and foreign policy nexus: the case of Syrian refugee crisis and Turkey, Migration Letters, Volume: 12, No: 3, p.193-208, https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/WOS:000435837700002 Erişim tarihi: 17.12.2024).
• Ayselin Yıldız & Elif Uzgören (2016), Limits to temporary protection: noncamp Syrian refugees in İzmir, Turkey, Southeast European and Black Sea Studies, 16:2, p.195-211. DOI:10.1080/14683857.2016.1165492 https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/WOS:000375038800001 Erişim tarihi: 04.12.2024).
• Baban, F., Suzan I. & Kim R. (2017), Syrian refugees in Turkey: Pathways to precarity, differential inclusion, and negotiated citizenship rights, Journal of Ethnic and Migration Studies, 43:1, 41-57, DOI: 10.1080/1369183X.2016.1192996 (WOS Databese), (Erişim tarihi: 14.02.2025).
• Baltacı, A. (2019), Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), Cilt 5, Sayı 2, s.368-369. DOI: 10.31592/aeusbed.598299 Erişim tarihi: 14.12.2024).
• Bayburtlu, A. S. (2017). “Kültür, Etnomüzikoloji ve Müzikoloji İlişkisi”, International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCSS), June: 3(1), pp.77-87. https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/339653, (Erişim tarihi: 13.11.2024).
• Casaglia, A. & Agnese P. (2022), A close look at the EU–Turkey deal: The language of border externalisation. EPC: Politics and Space, Vol. 40, Issue.8, p.1959-1676. https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/WOS:000799900000001 (Erişim tarihi: 23.11.2024).
• Castles, S., Mark J.M. (2008). Göçler Çağı: Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri, Bilgi Üniversitesi, İstanbul.
• Cenevre Sözleşmesi (1949), BM destekli uluslararası Cenevre İnsan Hakları Sözleşmesi, https://publications.iom.int/system/files/pdf/wmr_2005_3.pdf (Erişim tarihi: 07.02.2025).
• Ekiz, Durmuş (2009), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Anı Yayınları, Ankara.
• Ertürk, K. Levent (2008), Türkiye’de Bilimsel İletişim: Bir Açık Erişim Modeli Önerisi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilgi ve Belge Yöntemi Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
• FRONTEX (European Border and Coast Guard Agency), https://frontex.europa.eu/ (Erişim tarihi: 18.10.2024). Fourer, M., Natalie D. J. and Yusuf Ç. (2020), Offshore Processing Arrangements: Effect on Treaty Ratifications of Receiving States. Journal of Laws, Vol. 9, Issue.23, p.1-40. doi:10.3390/laws9040023,
• Genç, F., Gerda H. & Sabine H. (2019), The Multilayered Migration Regime in Turkey: Contested Regionalization, Deceleration and Legal Precarization, Journal of Borderlands Studies, 20, Vol. 34, No. 4, p.489-508. https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/WOS:000474402800002 (Erişim tarihi: 03.12.2024).
• Göç Terimleri Sözlüğü (2013), Uluslararası Göç Örgütü (IOM). https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf (Erişim tarihi: 03.03.2025).
• Gök, G. O. (2016), Kimin Güvenliği? Uluslararası Göç-Güvelik İlişkisi ve Uluslararası Örgütlerin Rolü, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (31), s.65-82.https://dergipark.org.tr/en/pub/kosbed/issue/25688/271101 (Erişim tarihi: 02.02.2025).
• Görgün, Melih (2019). Uluslararası Göç (İçinde: Uluslararası Göç ve Beyin Göçü), Beta Yayınevi, İstanbul.
• Hein de Haas, Mathias C., Marie-Laurence F., Edo M., Katharina N., Simona V., María V. Varela (2019), International Migration: Trends, Determinants, and Policy Effects, Population and Development Review Volume 45, Issue 4. p.885-922.https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/WOS:000489344700001 (Erişim tarihi: 14.08.2024).
• IOM. (2013), Göç Terimleri Sözlüğü, R. Perruchoud ve J., R. Cross (Ed.), Uluslararası Göç Hukuku içinde, 2. Baskı, No: 31.https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf (Erişim tarihi: 21.12.2024).
• Kaptan Saim (1995), Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri, Tekışık Ofset, Ankara.
• Karabulut, R., Mahmut A. (2018), Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Ekonomik Maliyeti (2011-2017), Birey ve Toplum Dergisi, Cilt.8, Sayı.15, s.131-144. https://dergipark.org.tr/tr/pub/birtop/issue/39520/429919 (Erişim tarihi: 07.11.2024).
• Karayiğit, M.T., Merve K. (2021), He Legal Status and Protection of Climate Refugees in the EU, Vol.11, Issue,1 p.13-38, https://dergipark.org.tr/tr/pub/akdhfd/issue/64828/992367 (Erişim tarihi: 03.11.2025).
• Kraly, E. P. and Bela H. (2020), Data and research to inform global policy: the global compact for safe, orderly and regular migration, Comparative Migration Studies, Vol.8, Issue.11, p.1-32. https://doi.org/10.1186/s40878-019-0166-y (Erişim tarihi: 12.10.2024).
• Mabiso, A., A., Jean-François M., Joachim V. and Kalle H. (2014), Refugees, Food Security, and Reslience in Host Communities Transitioning From Humanitarian Assistance to Development in Protracted Refugee Situations, Building Resilence for Food&Nutrition Security Conference, May, Paper: 2, p.1-36. https://library.alnap.org/system/files/content/resource/files/main/2020resilienceconfpaper02.pdf (Erişim tarihi: 12.10.2024).
• Marancı, D. (2021), Türkiye-Avrupa Birliği ve 16 Aralık 2013 Tarihli Vize Serbestisi Diyaloğu Mutabakat Metni ve Geri Kabul Anlaşması, Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 5(1), s.288-329.https://dergipark.org.tr/tr/pub/uksad/issue/62621/882909 (Erişim tarihi: 13.11.2024).
• Marzal, E. (2006), "Constitutionalising immigration law", Managerial Law, Vol.48, No.1/2, p. 5-251. https://doi.org/10.1108/03090550610646771 (Erişim tarihi: 02.12.2024).
• Moretti, S. (2019), Between refugee protection and migration management: the quest for between UNHCR and IOM in the Asia-Pacific region. Routledge Journals, Taylor & Francis. Vol.42, Issue.1, p.35. https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/WOS:000547721000001 (Erişim tarihi: 02.02.2025).
• Neuman, W. Lawrence (2007), Basis of Social Research, Pearson Eduction Inc., Boston.
• Odman, T. (2011), Vatansızların Hukuki Durumu ve Türk Hukuku, İltica, Uluslararası Göç ve Vatansızlık: Kuram, Gözlem ve Politika (Ed. Çelebi, Özlem vd.) içerinde, UNHCR, Anıl Matbaası, Ankara.
• ORSAM-Küresel Göç ve Avrupa Birliği ile Türkiye’nin Göç Politikalarının Gelişimi”, Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi-ORSAM (https://www.orsam.org.tr), ORSAM Rapor No: 123, s.1-28. http://madde14.org/images/3/3a/Orsamkureselgoc2012.pdf (Erişim tarihi: 09.09.2024).
• ORSAM Raporu 2012 Mülteci Hakları Koordinasyonu Türkiye ile AB Arasında İmza Edilen “Geri Kabul Antlaşması’na” Dair Tutum Belgesi. http://www.madde14.org/images/3/3a/Orsamkureselgoc2012.pdf (Erişim tarihi: 14.11.2024).
• Özcan, N. Şenes (2015). Düzensiz Göç Üzerine Bir İnceleme: Küresel Dinamikler, Ulus-Devletler, Göçmenler. İdealkent, 6(15), s.25 (ss.22-39). https://dergipark.org.tr/tr/pub/idealkent/issue/36755/418910 (Erişim tarihi: 04.12.2024).
• Özlem Ç., Saime Ö., Şirin T. (Ed.), İltica, Uluslararası Göç ve Vatansızlık: Kuram, Gözlem ve Politika, Kitap içerisinde (Odman, T. (2011), Vatansızların Hukuki Durumu ve Türk Hukuku (s.133), UNHCR, Anıl Matbaası, Ankara.
• Özgöker, U., Gözde D. (2019), Uluslararası Göç ve Mülteci Krizi, Der Yayınları, İstanbul.
• Restelli, G. (2023), Development and International Migration: The Effect of Income on Regular and Irregular Migration Intentions to Europe Population and Development Review, 49(1), p.135-174. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/padr.12525 (Erişim tarihi: 01.12.2024).
• Tunalı, H., Esat D. (2023), Düzensiz Göç, Yüksek Enflasyon İlişkisi ve Düzensiz Göçün Yarattığı Diğer Ekonomik Sorunlar, Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Ekonomisi içinde, s.158-174. DOI: 10.26650/B/SS10.2023.016.10
• Tutar. E., F. Tutar ve M. V. Eren (2012), Yerel Kalkınma ve Göç: Gaziantep Örneği, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, Cilt. 4, Sayı.1, s. 107-116. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/85262 (Erişim tarihi: 07.01.2025).
• Türkiye Göç İdaresi Başkanlığı (2025), https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler (Erişim tarihi: 02.01.2025).
• T.C. İç İşleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı Arşiv Verileri (2025), https://www.goc.gov.tr/ (Erişim tarihi: 02.01.2025).
• Türkiye’deki Göç Verileri (2022), T.C. İç İşleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı, https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler (Erişim tarihi: 04.12.2024).
• Tjaden, J., Horace G. (2022), Raising Awareness About the Risk of Irregular Migration: Quasi-Experimental Evidence from Guinea. Wiley Population and Development Review, Volume 48, Issue 3, p.745-766. https://doi.org/10.1111/padr.12468 & https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/padr.12468 (Erişim tarihi: 02.01.2025).
• UNHCR- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, https://www.unhcr.org/tr/hakkimizda/unhcrnin-tarihcesi (Erişim tarihi: 02.01.2025).
• UNHCR The UN Refugee Agency Report (2021), https://www.unhcr.org/tr/wp-content/uploads/sites/14/2021/02/UNHCR-Turkey-Operational-Update-January-2021.pdf (Erişim tarihi: 02.01.2025).
• Zülfikar, H. (2024). Nitel Araştırma Yöntemleri, TÜBİTAK Bilim ve Toplum Başkanlığı Popüler Bilim Yayınları, https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/nicel_arastirma_yontemleri (Erişim tarihi: 09.12.2024).