Suriye'de Aleviler (Nusayrîler)

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 357 - 364, 31.12.2019

Muhammed Cevad Meşkur Çevirmen: Şahin Ahmetoğlu

Öz

M. C. Meşkûr ve H. Ğ. İsfahânî’nin
tercümesini sunduğumuz “Suriye’de Alevîlik” isimli makalesi şu başlıklar ile
konuyu ele almaktadır: Şiî Ricâl Eserlerinde Muhammed b. Nusayr, Alevîler’e
Göre Nusayrî İsimlendirmesinin Sebebi, Alevî veya Nusayrîlerin Eski İnançları, Günümüz Alevîlerinin
İnançları, Osmanlılar Zamanında Alevîler, Alevîlerin Yaşadıkları Mekânlar ve
Toplulukları, Alevî Camileri. Öncelikle makalede Muhammed b. Nusayr’ın Şiî ricâl eserlerinde nasıl
bilindiği konusunda bilgi verilmektedir. Daha sonra Alevîler’e göre Nusayrî
isimlendirmesinin sebebi, Alevî
veya Nusayrîlerin eski inançları, eserleri, öğretilerinin dayandığı diğer din
ve mezhepler, tenasüh inançları gibi konular ele alınmaktadır. Ayrıca günümüz
Alevîleriyle Nusayrîlerin ortak ve ayrılan yönleri, Osmanlılar döneminde Alevîler’in
durumu, onlara yöneltilen işkenceler, Nusayriyye’nin yeniden Alevî olarak
isimlendirilmesi üzerinde durulmaktadır. Daha sonra ise Suriye’de ve Türkiye’de
Alevîler’in yoğun yaşadığı bölgeler ve onların nüfusları hakkında bilgi verilmiştir.
En son olarak da Alevîlerin amelî ve itikadî görüşleri, dini ritüelleri, Şiî İsnâ
‘Aşeriyye ile hangi konularda birleştikleri, ibadet yerleri hakkında bilgiler
yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

İslam Mezhepleri Tarihi, Şiilik, Suriye, Alevîlik, Nusayrilik

Alewis (Nusayris) in Syria

Öz

M.C. Meskûr and H. Ğ. Isfahani the article entitled Alewîsm in Syria is in which we present the translation of İsfahânî deals with the following headings: Muhammad b. Nusayr in Shia Rijal Works, The Reasons for Nusayrî Naming in terms of Alewis, The Old Beliefs of Alewîs or Nusayrîs, The Beliefs of Today's Alewîs, Alewîs in Ottoman Times, The Places and Communities of Alewîs, Alewî Mosques. Firstly in the article Muhammad b. Nusayr is given about how Nusayr is known in Shi'i rijâl works. Then, according to Alewîs, the reason for Nusayrî name, Alewi or Nusayrî's old beliefs, works, other religions and sects based on the teachings, transmigration beliefs are discussed. In addition, the common and separated aspects of present-day Alewîs and Nusayrîs, the situation of Alewîs in the Ottoman period, the torture directed against them, and the renaming of Nusayrîyya as Alevî are emphasized. Later, in Syria and in Turkey's Alewîs and dense regions where there is information about their populations. Finally, there is information about the actual and itikadi sects, religious rituals of the Alewîs, on which subjects they gathered with Ithna Asheriyya Shiites, and places of worship.

Anahtar Kelimeler

History of Islamic Sects, Shiism, Syria, Alawis, Nusayrism

Kaynakça

• Allame Hillî, Hasan b. Musa b. Yusuf. Hulasatü’l-Akval fî Ma’rifeti’rRical. thk. Cevad el-Kayyûmî. Kum: Neşrü’l-Fukaha, 1388/2009.
• Batur, Muhammed Raşit. “Nusayrîliğin Teşekkülü ve İnanç Esasları”. İnsan ve Toplum Dergisi 3/5 (2013): 55-84.
• Friedman, Yaron-Yaron Frieman. “el-Hüseyin İbn Hamdân el-Hasibî: A Historical Biography of the Founder of the Nusayrî-Alawite Sect”. Studia Islamica Journal 93 (2001): 91-112
• Gülçiçek, A. D. “Nusayrî Alevîler”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 11/34 (2005): 269-280.
• H. Halm. “Nusayriyya”. EI2, 8 (1995): 45-146.
• Bulut, Halil İbrahim. “Tarih, İnanç, Kültür ve Dini Ritüelleriyle Nusayrîlik”. Ortadoğu Yıllığı (2011): 578-614.
• Hâsîbî, Hüseyin b. Hamdan. el-Hidayetü’l-Kübra. Beyrut: Müessesetü’lBelağ, 1986.
• İbn Hazm el-Endülisî ez-Zahirî, el-İmam Ebî Muhammed Ali b. Ahmed. el-Fısal fi’l-Milel ve’l-Ehva’i ve’n-Nihal, I-III. Thk. Ahmed Şemsüddin. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2007.
• Üzüm, İlyas. “Nusayrîlik”. Diyanet İslam Ansiklopedisi 33 (İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2007): 270-274.
• Kramer, Martin. “Suriye Alevileri ve Şiilik I”. çev. Kazım Güleç, Nefes Dergisi 1 (İstanbul 1993): 47-48.
• el-Keşşî. Ricalü’l-Keşşî. Beyrut: Müessesetu el-A’alemi li’l-Matbuat, 1430/2009.
• Olsson, Tord. “Dağlıların ve Şehirlilerin İrfan’ı Suriyeli Alevilerin ya da Nusayrîlerin Mezhebi”. Alevi Kimliği. (Editörler: T. Olsson, E. Özdalga, C. Raudvere). çev. Bilge Kurt Torun, Hayati Torun. TETTV.: İstanbul, 1999. 234-258.
• Turan, Ahmet. “Kitabu’l-Mecmu’u’nun Tercümesi”. OMÜ İlahiyat Fak Dergisi 8 (Samsun 1996): 5-18.
• et-Tûsî, Şeyhü’t-Tâife Ebî Cafer Muhammed b. el-Hasan. Kitabü'l Gaybe. Tsh. Ali Ekber el-Ğıffarî. Beyrut: Littabaati ve'n-Neşri ve't Tavzî’, 1423.
• et-Tûsî, Şeyhü’t-Tâife Ebî Cafer Muhammed b. el-Hasan. Ricalü’t-Tûsî. thk. Cevad el-Kayyûmi el-İsfehâni. Byy.: Müessisetü’n-Neşri’lİslâmî, 1373.
• et-Tûsî, Şeyhü’t-Tâife Ebî Cafer Muhammed b. el-Hasan b. Ali. İhtiyaru Ma’rifeti’r-Rical el-Ma’ruf bi Ricali’l-Keşşî. thk. Cevad el-Kayyûmî el-İsfahanî. byy: Müessisetü’n-Neşri’l-İslâmî, 1384/2005.
• Türk, Hüseyin. “Nusayriliğin Tarihi Kökeni Ve Gelişmesi”. AlevilikBektaşilik Araştırmaları Dergisi 17 (2018): 51-73.
• eş-Şehristânî, el-İmam Ebi’l-Feth Muhammed b. Abdilkerîm. el-Milel ve’n-Nihal I-III. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, trz.