Mehmet Nur Akdoğan. Tarihsel ve Aktüel Boyutlarıyla Gadîr-i Hum. Ankara: TDV Yayınları, 2021.

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 134 - 142, 30.06.2021

Sümeyye Ulu

Öz

Başta İmâmiyye Şîa’sı olmak üzere neredeyse tüm Şiî gruplara göre Hz. Peygamber Veda haccı dönüşü (18 Zilhicce 10/17 Mart 632), dinlenmeye pek de elverişli olamayan Gadîr-i Hum denilen yerde önemli bir konuyu bildirmek için konaklamış ve bu sırada, kendisine indirilen vahyin her birini tebliğ etmesini emreden, bunu yapmadığında elçilik görevini yerine getirmemiş olacağını belirten âyet (el-Mâide 5/67) nâzil olmuştur. Olayın tam olarak nasıl gerçekleştiği Ehl-i Sünnet ve Şiî âlimlerce tartışma konusu olarak karşımıza çıkmaktadır. Gadîr-i Hum hadisesi temelinde, İslam tarihi boyunca Müslümanların problematiklerinden bir tanesi olagelmiş “hilafet” meselesini barındırmaktadır. Bu vakıa bilhassa İmâmiyye tarafından savunulan: Hz. Ali’nin hilafete nass ile tayin edildiği iddiasına delil olarak getirilmektedir. Dr. Mehmet Nur Akdoğan, Tarihsel ve Aktüel Boyutlarıyla Gadîr-i Hum adlı çalışması ile İslam tarihinde önemli bir tartışma konusunun temelinde olan bu vakıanın tarihi akış içerisindeki konumunu, günümüze yansımalarını ve bilginin değişim ve dönüşümü bağlamında taraflarca ele alınış şekillerini incelemektedir. Çalışmamızda yazarın bu eserini değerlendirmeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Gadîr-i Hum, Mevla/veli, İmamet, Şia, İmamiyye

Mehmet Nur Akdoğan. Ghadīr Khum with its Historical and Actual Dimensions. Ankara: TDV Yayınevi, 2021.

Öz

Initially, according to almost all Shīʿī groups mainly Imāmiyya, when the Prophet Muhammad rested after returning from Farewell Pilgrimage (Hajj al-Wadāʿ in 18 Zilhicca 10/17 March 632) to report a significant matter in a place called Ghadīr Khum where is inconvenient to take a rest and at that moment the verse (al-Mâida 5/67) which is about the command to the prophet to convey each message which is sent down to him otherwise he does not fulfill the prophecy mission. The exact time of the event is a controversial matter among Ahl al-Sunna and Shīʿī scholars. Based on the Ghadīr Khum event lays the “khilafat” issue which has been a problematic issue among Muslims throughout the history of Islam. This issue, which was cited as evidence by especially Imāmiyya, is that proof of the designation of ʿAlī’s caliphate by nass. Mehmet Nur Akdogan’s study named Ghadīr Khum with its Historical and Actual Dimensions analyzes this incident, which is the base of an important matter of debate in the field of the History of Islam, in the context of the position in the course of history, its reflection to our time, and the change of knowledge and its transformation forms by the parties. In this study, we are going to evaluate this author’s work.

Anahtar Kelimeler

Ghadīr Khum, Mawlā/Walī, Imāmate, Shīʿa, Imāmiyya

Kaynakça

• Akdoğan, Mehmet Nur, Tarihsel ve Aktüel Boyutlarıyla Gadîr-i Hum, 1.bs. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2021.
• Eş‘arî, Ebü’l-Hasan, Makâlâtü’l-İslâmiyyîn, thk: Muhammed Muhiyydin Abdülhamid, Kahire, m.1950, c.1.
• Fığlalı, Ethem Ruhi “Gadîr-i Hum”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı, 1996,13, 279-280.
• Kutlu, Sönmez, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine Zihniyet Çözümlemeleri, 2. bs. Ankara: Otto Yayınları, 2016.
• Onat, Hasan – Kutlu, Sönmez ed. İslam Mezhepleri Tarihi, 5.bs. Ankara: Grafiker, 2016.
• Öz, Mustafa “Sakaleyn”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı, 2009,36, 325-326.
• Öz, Mustafa- İlhan, Avni “İmâmet”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı, 2000, 29, 201-203.
• Topaloğlu, Bekir, “Mevlâ”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA),Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı, 2004,29, 440-441.