İŞYERİ UYGULAMASININ İSTİHDAM EDİLEBİLİRLİĞE KATKISI: SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İKY BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 435 - 460, 31.12.2020

Şuayyip Çalış Şule Aydın Turan Sevgi Dönmez Maç Emrullah Tan

Öz

Bu çalışmanın amacı, Sakarya Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Bölümü’nde (SAÜ İKY) verilen işyeri uygulaması dersinin, öğrencilerin istihdam edilebilirlik ve iş bulma süreçlerine katkısını incelemektir. Bu araştırma, 2018, 2019 ve 2020 yıllarını kapsamakta ve çalışmanın evrenini bu üç yılda işyeri uygulaması dersini alan SAÜ İKY öğrencileri oluşturmaktadır. Bu kapsamda, ilgili dersi alan 525 öğrenciye çevrimiçi bir soru formu ile açık uçlu sorular yöneltilmiş, toplamda 425 öğrenci gönüllü olarak buna geçerli yanıt vermiştir. Çalışmanın öne çıkan bulguları şunlardır: Birinci olarak, öğrencilerin yaklaşık %30’u işyeri uygulaması yaptığı firmadan iş teklifi almıştır. İş teklifi alamayan öğrenciler, bu durumun sebebi olarak, firma kaynaklı nedenleri ve kendileriyle ilgili eksiklikleri göstermiştir. Firma kaynaklı nedenlerin başında boş pozisyon olmaması ve firmanın kurumsal bir yapıda olmaması gelirken, öğrenci kaynaklı nedenlerin başında ise, yabancı dil eksikliği gelmektedir. Bununla beraber ekonomik kriz ve pandemi gibi makro faktörlerin de istihdam olanağını sınırlandırmada etkili olduğu görülmüştür. Öğrenciler, işyeri uygulaması esnasında en çok eksikliğini hissettikleri yetkinlikler olarak ise çeşitli yazılımları kullanmayı ve yine yabancı dil yetersizliğini göstermişlerdir. İkinci olarak, işyeri uygulamasının gerçekleştirildiği kuruluşların yapısı incelendiğinde, kuruluşların büyük kısmının büyük ölçekli imalat firmaları olduğu ve bu firmalar büyük oranda Sakarya’da ve Marmara Bölgesindeki diğer şehirlerde konumlandığı görülmektedir. Bölgenin istihdam kapasitesi ile birlikte düşünüldüğünde, hem iş arama hem de iş teklifi alma sürecinin bölgeselleşmeden olumsuz yönde etkilenebileceği ileri sürülebilir.

Anahtar Kelimeler

işyeri uygulaması, uygulamalı eğitim, staj, istihdam edilebilirlik,, insan kaynakları yönetimi

CONTRIBUTION OF WORK-BASED LEARNING TO EMPLOYABILITY: A RESEARCH ON THE STUDENTS OF HRM DEPARTMENT OF SAKARYA UNIVERSITY

Öz

The aim of this study is to examine the contribution of the work-based learning module given in Sakarya University Human Resource Management Department (SAU HRM) to employability and job finding processes of the students. This research covers the years 2018, 2019 and 2020, and the universe of the study consists of SAU HRM students who have taken the work-based learning course in these three years. Open-ended questions were sent to the students through an online questionnaire, and 425 out 525 responded to it on a voluntary basis. The notable findings of the study are as follows: First, almost 30% of the students received job offers from the company they worked for. Students who could not get a job offer highlighted two main reasons: firm-related issues and student-related competency issues. While lack of vacant positions and not having a proper corporate structure are the main reasons for the firm-related issues; foreign language proficiency is one of the most frequently-cited barriers for students. However, macro factors such as the economic crisis and pandemic have also been found to be effective in limiting employment opportunities. During the work-based learning, the students indicated the use of various software and the lack of foreign language as the competencies they felt the most lacking. Secondly, the structure of the organizations where the work-based learning is carried out was examined. Two points are salient here, most of the organizations are large-scale manufacturing companies and these companies are mostly located in Sakarya and other cities in the Marmara Region. Considering the employment capacity of the region, it may be suggested that both the job search and job offer processes of the students are adversely affected by this regionalization.

Anahtar Kelimeler

work-based learning, internship/traineeship, applied training, employability, human resource management

Kaynakça

• Atalı, G., Özkan, S. S., Sarıbıyık, M., & Karayel, D. (2016). Türkiye’de yükseköğretim kurumlarında uygulanan uygulamalı eğitim modellerinin incelenmesi. In 5th International Vocational Schools Symposium. Prizren, Kosova.
• Bennett, D. (2018). Graduate employability and higher education: Past, present and future. HERDSA Review of Higher Education, 5, 31-61.
• Brewer, L. (2013). Enhancing youth employability: What? Why? and How? Guide to core work skills. ILO.
• Cheng Tan, L., & French-Arnold, E. (2012). Employability of graduates in Asia: An Overview of Case Studies. Thailand: UNESCO Bangkok. http://unes.doc.unesco.org/images/0021/002157/215706e.pdf
• CIPD. (2015). From best to good practice HR: Developing principles for the profession research report. Chartered Institute of Personnel and Development. https://www.cipd.co.uk/Images/pff-report-update-PFFMay20_tcm18-8731.pdf
• CIPD. (2020). People Profession 2030 A collective view of future trends. Chartered Institute of Personnel and Development. https://www.cipd.co.uk/Images/people-profession-2030-trends-1_tcm18-86095.pdf
• Gaziantep Üniversitesi (t.y.). İntörn Mühendislik. Gaziantep Üniversitesi http://itak.gantep.edu.tr/pages.php?url=intorn-muhendislik-5
• Graneheim, U.H., & Lundman, B. (2004). Qualitative content analysis in nursing research: Concepts, procedures, and measures to achieve trustworthiness. Nurse Education Today, 24, 105–112.
• ILO. (2020). Covid-19 ve çalışma yaşamı: Etkiler ve yanıtlar. International Labour Organization. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/briefingnote/wcms_740193.pdf
• İSO. (2020). İşten çıkarma yasağı cumhurbaşkanı kararı ile 17 eylül’den itibaren 2 ay süreyle uzatıldı. İstanbul Sanayi Odası. http://www.iso.org.tr/haberler/diger-haberler/isten-cikarma-yasagi--cumhurbaskani-karari-ile-17-eylulden-itibaren-2-ay-sureyle-uzatildi/
• Kalkınma Bakanlığı. (2014). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) İstihdam ve Çalışma Hayatı Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Kalkınma Bakanlığı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/10_IstihdamveCalismaHayati.pdf
• Kalkınma Bakanlığı. (2018). Onbirinci Kalkınma Planı (2019-2023) İşgücü Piyasası ve Genç İstihdamı Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Kalkınma Bakanlığı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/04/IsgucuPiyasasi_ve_GencIstihdamiOzelIhtisasKomisyonuRaporu.pdf
• Kılıç, C. (2015). Çalışma hayatı, sorular, sorunlar ve öneriler. İstanbul: Doğan Kitap.
• Mercer. (2020). Win with empathy: Global talent trends 2020. https://www.mercer.com/our-thinking/career/global-talent-hr-trends.html
• Mesleki Eğitim Kanunu. (1986). Resmi Gazete. (6899/19139, 5 Haziran 1986). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3308.pdf
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi (2nd ed.). Ankara: Pegem.
• Nankervis, A., Prikshat, V., & Dhakal, S. (2019). Mapping stakeholders of graduate work-readiness (GWR). In The Transition from Graduation to Work (pp. 31-42). Springer: Singapore.
• Neuman, W. L. (2007). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar I-II (S. Özge, çev.). İstanbul: Yayın Odası.
• ÖSYM. (2020). YKS en küçük ve en büyük puanlar. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi. https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2020/YKS/tablo4_26082020.pdf
• Punch, K. F. (2014). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar (3rd ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Rainer, S. (2014, Ekim). The Workforce crisis of 2030- and how to start solving it now [Video]. https://www.ted.com/talks/rainer_strack_the_workforce_crisis_of_2030_and_how_to_start_solving_it_now
• Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi. (t.y.). Turizm işletmeciliği bölümü ders planı. https://trz.subu.edu.tr/sites/trz.subu.edu.tr/file/LISANS_DERS_PLANI.pdf
• Sakarya Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi. (2020a). Tarihçe. https://iky.sakarya.edu.tr/
• Sakarya Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi. (2020b). İKY bölümü 2020-2021 ders planı. Sakarya Üniversitesi. https://ebs.sakarya.edu.tr/Birim/DersPlan/1416
• Sakarya Üniversitesi. (2020). Sayılarla SAÜ. Sakarya Üniversitesi. https://www.sakarya.edu.tr/sayilarla-sau.html
• Sarıbıyık, M. (2019). Mesleki eğitimde+ 1 uygulamalı eğitim modeli. SETA Analiz, 292. https://setav.org/assets/uploads/2019/08/A292.pdf
• Selçuk Üniversitesi. (t.y.). İntörn Mühendislik Nedir? Selçuk Üniversitesi. https://tf.selcuk.edu.tr/index.php?lang=tr&birim=033&page=1394
• Stewart, A., Owens, R. J., Hewitt, A., & Nikoloudakis, I. (2018). The regulation of internships a comparative study (Working Paper No. 240). International Labour Organization. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/documents/publication/wcms_629777.pdf
• Teichler, U. (1999). Research on the relationships between higher education and the world of work: Past achievements, problems and new challenges. Higher Education, 38(2), 169-90.
• TOBB ETU. (t.y.). Ortak Eğitim Nedir? Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği. https://www.etu.edu.tr/tr/ortak-egitim/sayfa/ortak-egitim-nedir
• TÜİK. (Ağustos, 2020). İşgücü İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Agustos-2020-33792
• Weber, R.P. (1990). Basic Content Analysis (2nd ed.). Newbury Park: Sage Publications.
• Wilkie, D. (2019). What happened to the promise of a 4-year college degree? Society for Human Resource Management. https://www.shrm.org/resourcesandtools/hr-topics/employee-relations/pages/what-happened-to-the-promise-of-a-4-year-college-degree.aspx
• YÖK. (t.y.). Yükseköğretim Kurumları Uygulamalı Eğitimler Çerçeve Yönetmeliği - Müstakil Taslak. Yükseköğretim Kurulu.
• https://www.yok.gov.tr/HaberBelgeleri/Haber%20%C4%B0%C3%A7erisindeki%20Belgeler/Dosyalar/2020/Ek-1-Uygulamali-Egitimler-Taslak-Yonetmeligi.pdf
• YÖK. (2018). YKS Yükseköğretime geçişte il - Bölge başarıları ve nüfus hareketliliği. Yükseköğretim Kurulu.
• https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2018_YKS_il_karnesi.pdf
• YÖK. (2020). Pandemi günlerinde yükseköğretim. Yükseköğretim Kurulu https://covid19.yok.gov.tr/Sayfalar/HaberDuyuru/pandemi-gunlerinde-turk-yuksekogretimi.aspx YÖK ATLAS. (2020a). Lisans atlası. Yükseköğretim Kurulu. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-anasayfa.php
• YÖK ATLAS. (2020b). Lisans atlası, Sakarya Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi. Yükseköğretim Kurulu. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans.php?y=108810544
• YÖK ATLAS. (2020c). Lisans atlası, Sakarya Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi İÖ, Fakülte. Yükseköğretim Kurulu. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans.php?y=108830399
• YÖK ATLAS. (2020d). Lisans Atlası, İnsan Kaynakları Yönetimi (Fakülte) Programı Bulunan Tüm Üniversiteler. Yükseköğretim Kurulu. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=10256
• Yükseköğretim Kanunu (1981). Resmi Gazete. (2547, 4 Kasım 1981). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf