YÜKSEK TEKNOLOJİLİ ÜRÜNLERİN İHRACAT VE EKONOMİK GELİŞME ÜZERİNE ETKİSİ; OECD VE TÜRKİYE DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 4, 423 - 440, 31.12.2021

Ramazan Avdar , Reyhan Avdar

Öz

Küreselleşmenin hızlı bir ivme kazandığı modern dünyada devletlerarası yapay sınır ve engel alanları ortadan kalkmış ülkeler ekonomik, siyasi ve kültürel yönden daha bağımlı bir konuma gelmişlerdir. Ortaya çıkan bu yeni durum içinde devletler önceden olduğu gibi içe kapanık kalkınma ve gelişme tarzından farklılaşarak daha açık ve işbirliğine dayalı istikrarlı ve dengeli büyüme modellerini benimsemişlerdir. Ülkelerin ve firmaların uluslararası arenada rekabet gücünün ve etkinliğinin artırılmasının yolu, güçlü ve etkili bir ekonomik büyümeyi, hızlı, istikrarlı ve etkin bir kalkınmayı ortaya çıkarmalarıdır. Bunun için yüksek teknolojiiçeren ürün üretmeyi ve bu ürünleri dünyaya kabul ettirebilmeleri ülkelerin ekonomileri açısından hayati bir önem arz etmeye başlamıştır. Bu amaçla yapılan çalışmada 2007-2019 arası dönemi kapsayan Dünya Bankası verileri ile ülkemizdeki yüksek teknolojili ürün ihracatı ile OECD ülkelerinin yüksek teknolojili ürün ihracatı verilerinin diğer tespit edilen değişkenlerle olan ilişkisi incelenmiş ve analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dış Ticaret, Ekonomik Gelişme, Küreselleşme, Yüksek Teknoloji

Kaynakça

• Adak, M., (2007). Ar-Ge ve Ekonomik Büyüme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alagöz, M., Akar, G. ve Akar, T., (2016). High Technology Export and R&D Expendıtures; A Study for E7 Countries, International Journal of Economics Commerce and Management, 4(11), 220-228.
• Arslanhan, S. ve Kurtsal. Y., (2010). Güney Kore İnovasyondaki Başarısını Nelere Borçlu? Türkiye İçin Çıkarımlar, TEPAV Politika Notları,1, 2-11.
• Basta, N., (1998). “Careers in High Tech” Professional Careers Series, New York: McGraw-Hill Professional.
• Bedestenci, H. ve Canıtez, M., (2009). Dış Ticaret İşlemler ve Uygulamalar, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Bilgin, C. ve Şahbaz, A., (2009). Türkiye’de büyüme ve ihracat arasındaki nedensellik ilişkileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 177-198.
• Çalışır, M. ve Gülmez, A., (2007). Güney Kore’nin Başarısının Arkasındaki Ar-ge Gerçeği ve Türkiye ile Bir Karşılaştırma, Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 2: 32-40. Çetin, R., (2016). Yeni Sanayileşen Ülkelerde Ar-ge Harcamaları ve Yüksek Teknoloji Ürünü İhracatı Arasındaki İlişkinin Panel Veri Analizi Yöntemi İle İncelenmesi. İktisat Fakültesi Mecmuası,66, 33-43.
• Çetinbakış, M., (2017). Araştırma-Gelişme Harcamalarının OECD Ülkeleri İhracatına Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dipietro William R. ve Anaruo, E.,(2006). Creativity, Innovation, and Export Performance, Journal of Policy Modeling, 28(2), 133-139.
• Dünya Bankası Web Sitesi (tarih yok). http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=2&country=TUR# Erişim Tarihi: 10 Ocak 2020
• Ergün, N., (2009). Teknolojik Açıdan Gelişmiş Bir Türkiye İçin: Tasarım Ar-Ge ve İnovasyon, Çerçeve Dergisi, 17: 220-236.
• Eşiyok, A., (2014). Türkiye–AB Arasında Dış Ticaretin Teknolojik Yapısı, Rekabet Gücü ve Endüstri-İçi Ticaret: Ampirik Bir Değerlendirme. Avrupa Çalışmaları Dergisi,13(1), 91-124.
• Falk, M., (2009). High-tech exports and economic growth in industrialized countries, Applied Economics Letters, 16(10), 1025-1028.
• Girma, S., Görg, H. ve Hanley, A., (2008). R&D and Exporting: A Comparison of British and Irish Firms, Review of World Economics, 144(4), 750-773.
• Göçer, İ., (2013a). Ar-Ge Harcamalarının Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı, Dış Ticaret Dengesi ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri. Maliye Dergisi. 165, 6-43.
• Göçer, İ. ve Peker, O., (2014). Yabancı Doğrudan Yatırımların Verimlilik Etkisi: Türkiye, Çin ve Hindistan Örnekleminde Karşılaştırmalı Çoklu Yapısal Kırılmalı Eş bütünleşme Analizi, Verimlilik Dergisi, 1, 213-246.
• Gökmen, Y. ve Turen, U., (2013). TheDeterminants of High Technology Exports Volume: A Panel Data Analysis of EU-15 Countries. International Journal of Management Economics and Social Sciences 2(3), 217-232.
• International Conference on Recent Developments in Asian Trade Policy and Integration (tarih yok). http://www.nottingham.ac.uk/ gep/documents/ conferences/2013/malaysia-conference/normaz-wana- ismail.pdf. Erişim Tarihi: 8 Ocak 2020
• Kılavuz, E. ve Topçu. B., (2012). Export and Economic Growth in the Case of the Manufacturing Industry: Panel Data Analysis of Developing Countries. International Journal of Economics and Financial Issues. 2(2), 201-215.
• Kılıç, C., Bayar, Y. ve Özekicioğlu, H., (2014). Araştırma Geliştirme Harcamalarının Yüksek Teknoloji Ürün İhracatı Üzerindeki Etkisi: G-8 Ülkeleri için Bir Panel Veri Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44, 113-132.
• Kızılkaya, O., Sofuoğlu, E. ve Ay, A., (2017). Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı Üzerinde Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Ve Dışa Açıklığın Etkisi: Gelişmekte Olan ülkelerde Panel Veri Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18, 62-77.
• Lee, J-W. ve Hong, K., (2010). Economic Growth in Asia: Determinants and Prospects. Asian Development Bank Economics Working Paper Series, 24(2), 101-113.
• OECD(tarihyok). https://www.oecd.org/cfe/leed/businessclusterspromotingenterpriseincentralandeasterneurope.html Erişim Tarihi: 06 Aralık 2019
• OECD (tarih yok). https://data.oecd.org/trade/trade-in-goods-andservices.htm#indicator-chart. Erişim Tarihi: 06 Aralık 2019
• Özer, M. ve Çiftçi, N., (2009). AR-GE Harcamaları ile İhracat İlişkisi: OECD Ülkeleri Panel Veri Analizi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), 57-63.
• Özkan. G. ve Yılmaz, H., (2017). Ar-ge Harcamalarının Yüksek Teknoloji Ürün İhracatı ve Kişi Başı Gelir Üzerindeki Etkileri: 12 AB Ülkesi ve Türkiye İçin Uygulama (1996-2015). Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 12(1), 2-10.
• Özsoylu, A. ve Algan, N., (2011). Dünya Ekonomisinin Yeni Aktörleri BRIC, Adana: Karahan Yayınları.
• Saray, M. ve Hark, R., (2015). OECD Ülkelerinin İleri-Teknoloji Ürünlerindeki Rekabet Güçlerinin Değerlendirilmesi. ÇankırıKaratekinÜniversitesiİktisadiveİdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5,346-377.
• Taban, S. ve Şengür, M., (2014). Türkiye’de Ar-Ge Ve Ekonomik Büyüme. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 354-377.
• Teletar, M., Değer, K. ve Doğanay, A., (2016). Teknoloji Yoğunluklu Ürün İhracatının Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Örneği (1996:Q1-2015:Q3). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(4), 921-930.
• Türedi, S., (2013). Bilgive İletişim Teknolojilerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Panel Veri Analizi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 4(7), 300-310.
• Uysal, A., (2010). ICT Development and Economic Growth: An Analysis of Cointegrating and Causal Relationships with Panel Data Approach. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). School of Architecture and the Built Environment Royal Institute of Technology.
• Yamak, A., (2017). AR-GE Harcamalarının Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı Üzerindeki Etkileri: Türkiye İncelemesi. Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi,3, 321-240.
• Yapraklı, S. ve Sağlam, T., (2010). Türkiye’de Bilgi İletişim Teknolojileri ve Ekonomik Büyüme: Ekonometrik BirAnaliz (1980-2008),Ege Akademik Bakış Dergisi,10(2), 575-596.
• Yıldız, Ü., (2017). BRICS Ülkeleri ve Türkiye ‘de Yüksek Teknoloji İhracatı ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Panel Veri Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi. 53: 25-3