İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARI SONUCUNDA OLUŞAN SİGORTA YARDIMLARINDAN ÖLÜM GELİRİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 4, 511 - 536, 28.12.2022

Abdurrahman Benli Suat Uğur Nurdan Bana

Öz

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanununa göre, sigortalının ölümü beraberinde çeşitli uygulamaları getirecektir. Ölümün gerçekleşmesi, ölüm gelirini oluşturacaktır. Bu hususun çeşitli yönleri bulunmaktadır. Kısa vadeli sigorta kollarından olan sürekli iş göremezlik geliri alırken ya da iş kazaları ve meslek hastalıklarından dolayı meydana gelen ölüm, sigortalıdan ziyade geride kalan hak sahiplerinin beklentileri açısından önem arz etmektedir. Hak sahiplerinin beklentisi kanunun izin verdiği ölçüde karşılanacaktır. Kanunun ilgili maddelerinde ve Sosyal Sigorta işlemleri yönetmeliğinde sigortalının hayatını kaybetmeden önce aldığı sürekli iş göremezlik geliri ve hayatını kaybettikten sonra yakınlarının alacağı ölüm geliri eş, kız, erkek ve malul çocuklar ile anne ve baba yönünden irdelenmesi dikkate değer bir husustur. Bu çalışmada, ölüm geliri ve uygulaması ilgili kanun ve yönetmelik açısından değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ölüm geliri, Hak Sahipliği, İş kazaları ve Meslek Hastalıkları, Death Income, Entitlement, Occupational Accidents and Occupational Diseases

THOUGHTS ON DEATH INCOME AS AN INSURANCE BENEFIT IN THE CASES OF OCCUPATIONAL ACCIDENTS AND OCCUPATIONAL DISEASES

Öz

According to the Social Insurance and General Health Insurance Law No. 5510, the death of the insured will bring along various practices. The realization of death will constitute the death income. There are several aspects to this issue. While receiving permanent incapacity income, which is one of the short-term insurance branches, or death due to work accidents and occupational diseases, it is important for the expectations of the beneficiaries rather than the insured. The expectations of the rights holders will be met to the extent permitted by law. In the relevant articles of the law and in the Social Insurance procedures regulation, it is noteworthy that the permanent incapacity income received by the insured before his death and the death income that his relatives will receive after his death are examined in terms of spouse, daughter, son, disabled children, and mother and father. In this study, death income and its application are evaluated in terms of related laws and regulations.

Anahtar Kelimeler

Ölüm geliri, Hak Sahipliği, İş kazaları ve Meslek Hastalıkları, Death Income, Entitlement, Occupational Accidents and Occupational Diseases

Kaynakça

• ALP, N. S. (2017). 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Kapsamında Rücu Davaları (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• ALPER, Y. (2020). Sosyal Sigortalar Hukuku, 11. Baskı, Dora Yayıncılık, Bursa.
• ARICI, K. (2022). Türk Sosyal Güvenlik Hukuku, 2. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• AYDIN, M. A. (2009). Sosyal Güvenlik Hakkı, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi), Konya.
• BALCI, M. (2019). Ölüm Gelir ve Aylıkları, Bağlanması, Kesilmesi, Geri Alınması, Birleştirilmesi, Haczi, Yetkin Yayınları, Ankara.
• BALCI, M. (2011). “Hak Sahibi Ana ve Babanın Ölüm Aylığı ile ilgili Sorunlar”, Sicil Dergisi. Haziran 2011. 147-154.
• BİNGÖL, S. (2020). İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortalarında İşverenin Sorumluluğu (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• CANİKLİOĞLU, N. (2006). Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısına Göre Kısa Vadeli Sigorta Hükümleri. Çalışma ve Toplum, Ekonomi ve Hukuk Dergisi. 50-92. CANİKLİOĞLU, N., KOVANCI, N. (2022) “5510 Sayılı Kanuna Göre Sosyal Güvenlik Kurumunun Ölüm Sigortası Kapsamında Üçüncü Kişilere Rücuunda “Kast” Şartının İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 28, Sayı 1, Haziran 2022, MÜHF-HAD ISSN: 2529-0142, 466-488, DOI:10.33433/maruhad.1098174.
• EKİN, A. (2016). “Zorunlu Sigortalılık İlkesi Kapsamında Sigortalılık Hallerinin Çakışması ile Gelir ve Aylıkların Birleşmesi”, Sosyal Güvenlik Dergisi, 6 (1), 94-125.
• EZER, B. (2021). Kişisel Durum Değişikliklerinin Sosyal Güvenlik Hukukundaki Etkileri, Türk Metal Sendikası Araştırma ve Eğitim Merkezi Yayınları-65 Ankara.
• GÜZEL, A., OKUR, A. R., CANİKLİOĞLU, N., (2021). Sosyal Güvenlik Hukuku, Yenilenmiş 19. Bası, Beta, Basım Yayım Dağıtım, İstanbul. https://www.haberturk.com/sehit-madencilerin-ailelerine-destek-kapsami-genisliyor-3533048-ekonomi 27.10.2022 (Erişim Tarihi: 26.11.2022).
• https://www.sgk.gov.tr/Content/Post/2eb7ca77-da9a-4c74-8cc1-de9d9c9490a1/Olum-Geliri-2022-05-13-09-03-08 (Erişim Tarihi: 26.11.2022).
• https://www.tbmm.gov.tr/Tutanaklar/Tutanak?BirlesimSiraNo=14945&BaslangicSayfa=48&BitisSayfa=48&Tur=B (Erişim Tarihi: 27.11.2022).
• https://www.meslekhastaligi.net/koronavirusten-olen-bir-saglikcinin-ailesine-ilk-kez-olum-geliri-baglandi/ (Erişim Tarihi: 24.11.2022).
• https://saglikdunyasidergisi.com/haber/covid-19-meslek-hastaligi-sayildi-9251.html (Erişim Tarihi: 28.11.2022).
• KARA, T. (2019). İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Ölüm, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• KARAAHMETOĞLU, A. (2021). “Sosyal Güvenlik Sisteminde İş Kazasına Uğrayan Sigortalıya ve Sigortalının Ölümü Halinde Hak Sahiplerine Tanınan Haklar”. Journal of Social Policy Conferences, 81, 213-244. https://doi.org/10.26650/jspc.2021.81.876998, s.234. (Erişim Tarihi: 27.11.2022).
• KARADENİZ, O. (2012). “Dünya’da ve Türkiye’de İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları ve Sosyal Koruma Yetersizliği”, Çalışma ve Toplum, Ekonomi ve Hukuk Dergisi 3, 15-75.
• KORKUSUZ, R., UĞUR, S. (2022). Sosyal Güvenlik Hukuku, Gözden geçirilmiş ve güncellenmiş 8. Baskı, Ekin Basım, Yayım ve Dağıtım, Bursa.
• SGK Yıllık İstatistikleri 2012-2021 Yılları Arası.
• SOY, M. (2020). Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Kısa Vadeli Sigorta Kolları ve AB Ülkeleri ile Karşılaştırma: Almanya, Birleşik Krallık ve İsveç Örnekleri, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• ŞAKAR, M. (2014). Sosyal Sigortalar Uygulaması, Beta Yayınları, İstanbul.
• TUNCAY, A. C., EKMEKÇİ, Ö., (2021). Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 21. Bası, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• YILDIRIM, H. B. (2020). Destekten Yoksun Kalma Tazminatı, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzincan.