DİNİ BİR FENOMEN OLARAK KUTSALIN BİR ARAYA GETİRİCİ ÖZELLİĞİ*

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 155 - 172, 31.12.2017

Fatih Eroğlan

Öz

Din; hayatı düzenleyen, kuşatan ve sembollerin kaynağı olan bir fenomendir. Bunun yanında insanları aynı çatı altında toplayan sınırsız gücün bir
tezahürüdür. Bu tezahür kendini kutsal aracılığıyla açığa çıkarır. Dini bir
fenomen olarak kutsal, insanın evreni nihai olarak anlamlı görme ve tanımlama çabasının da bir işaretidir. Eski devirlerden günümüze kadar kutsalın
toplumsal ilişkiler üzerindeki etkilerini görmek mümkündür. Kutsal, her
zaman dini fenomenler aracılığıyla kendini göstererek, insanları bir araya
getirme ve birliği sağlama fonksiyonunu da harekete geçirir. Çünkü pek
çok din ve geleneksel yapı, zamanın yıpratıcılığı, çağın getirdiği değişimlere
karşı direngen bir yapı gösterir. Bu koruma; müntesiplerin toplu halde icra
ettiği ayinler, kurbanlar ve daha pek çok ritüelde gerçekleşen kutsalın tezahürleri vasıtasıyla gerçekleşmektedir.
Kutsalın bu toplumsal işlevi o kadar güçlüdür ki, insanın yaşam tarzını, bakış açısını ve dünyayı algılayışını da değiştirir. Bu bağlamda dini fenomenlerin tezahürü olarak pek çok kutsal, dinin öngördüğü biçimde insanı toplum  içinde biçimlendirerek toparlamakta ve bir araya getirmektedir. Hatta dinin
bağlısını inşa etmekle kalmaz; bir şehrin veya bir ülkenin bunun yanında
dünyanın algılanış biçimini de değiştirebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dini Fenomenler, Kutsal, Bir Araya Getirme, Tezahür, İşlevsel

Kaynakça

• Arslantürk, Zeki. Tayfun Amman, Sosyoloji, İstanbul: Çamlıca Yayınlan, 2001. Bardill, Jonathan, Constantine, Divine Emperor of the Christian Golden Age, Cambridge University Press, New York 2012. Benedict, Ruth, Kültür Örüntüleri, (Çev.Mustafa Topal), Ankara: Öteki Yayınevi, 1999. Berger, Peter L., Kutsal Şemsiye, (Çev. Ali Coşkun), İstanbul: Rağbet Yayınlan, 2000. Besnard, M. Albert. Oliver Clement and Roger Mehl, Hıristiyan İlahiyatı, (Çev. Mehmet Aydın), Konya: An Basımevi, 1983. Bilgin, Vejdi, Sosyal Çözülme ve Din, Samsun: Etüt Yayınları, 1997. Chevalier, Jean, Din Fenomeni, (Çev. Mehmet Aydın), Konya: Din Bilimleri Yayınlan, 1995. Cox, James L., Kutsalı İfade Etmek, Çev. Fuat Aydın, İstanbul: İz Y., 2004. Danner, Victor, “Din ve Gelenek”, Kutsalın Peşinde, (Ed. Seyyid Hüseyin Nasr, Katherine O’brien), Çev. Süleyman Erol Gündüz, İstanbul: İnsan Y., 1995. Demirci, Kürşat Dinlerin Dejenerasyonu, İstanbul: İnsan Y., 1985. Eliade, Mircea, Dinler Tarihine Giriş, Çev. Lale Arslan, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2003. Eliade, Mircea, Ebedi Dönüş Mitosu, (Çev. Ümit Altuğ), Ankara: İmge Yayınlan, 1994. Eliade, Mircea, Dinin Anlamı ve Sosyal Fonksiyonu, (Çev. Mehmet Aydın), Konya: Din Bilimleri Yayınlan, 1995. Eliade, Mircea, İmgeler ve Simgeler, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara: Gece Yayınları, 1992. Eliade, Mircea, Kutsal ve Dindışı, (Çev. M. Ali Kılıçbay), Ankara: Gece Yayınları, 2000. Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı, (Çev. Ahmet Ertürk, Cahit Koytak), Ankara: İşaret Yayınları, 2002. Geertz, Clifford “Kültürel Bir Sistem Olarak Din”, Din Sosyolojisi, Der: M. Emin Köktaş, Yasin Aktay, 2.b., Konya: Vadi Yayınları, 1998. Günay, Ünver, Din Sosyolojisi, İstanbul: İnsan Yayınlan, 1998, Kehrer, Günter. Marx Weber, Clifford Geertz, Din Sosyolojisi, (Der: M. Emin Köktaş, Yasin Aktay, Çev. M. Emin Köktaş, Abdullah Topçuoğlu, Yasin Aktay, Mevlüde Ayyıldızoğlu), Konya: Vadi Yayınları, 2.b. 1998. Kitab-ı Mukaddes, İstanbul: Kitab-ı Mukaddes Şirketi, 1997. Malinowski, Bronislav, Büyü, Bilim ve Din, Çev. Saadet Ôzkal, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2000. Mensching, Gustav, Dini Sosyoloji, (Çev. Mehmet Aydın), Konya: Tekin Yayınlan, 1994. Otto, Rudolf, The idea OfThe Holy, İng. Çev. John W. Harvey, Londra: Penguın Books, 1959, Sarıkçıoğlu, Ekrem, Din Fenomenolojisi, Isparta: S.D.Ü. Basımevi, 2003. Schuon, Frithjof, Varlık, Bilgi ve Din, Çev. Şahabeddin Yalçın, İstanbul: İnsan Yayınları, 1997. Schwarz, Fernand Kadim Bilgeliğin Yeniden Keşfi, (Çev. Ayşe Meral Aslan), İstanbul: İnsan Yayınlan, 1997. Sezen, Yümni, Sosyolojide ve Din Sosyolojisinde Temel Bilgiler ve Tartışmalar, İstanbul: İFAV, 1990. Sharpe, Eric J., Dinler Tarihinde 50 Anahtar Kavram, (Çev. Ahmet Güç), Bursa: Arasta Yayınlan, 2000. Tacou, Constantine, Din ve Fenomenoloji, Çevç Havva Köser, İz Yayıncılık, İstanbul 2000. Wach, Joachim, Din Sosyolojisi. (Çev. Ünver Günay), İstanbul: İfav Yayınlan, 1995.