Ethics in Internet News

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 39 - 56, 30.06.2025

Hatice Eda Aslan , Ali Emre Dingin

https://doi.org/10.70684/silet.1593708

Öz

With the integration of the internet into daily life, profound transformations have occurred in economic, social, and cultural domains, with significant impacts also observed in the field of media. The process of digitalization has divided the media landscape into two main categories: traditional media and digital media, leading to notable changes particularly in communication practices and content production. In this context, journalism practices have also evolved under the influence of digitalization, giving rise to a new approach characterized by speed, ease of access, user interaction, and content diversity. Referred to in the literature as "digital journalism," this new practice has introduced distinctive dynamics into the processes of news production and dissemination. This transformation has also reignited discussions on ethical responsibilities within journalism. In the context of digital journalism, issues such as the use of personal data, protection of privacy, production of sensational content, and the citation of sources have become central to ethical debates. This study aims to examine the ethical issues arising in the context of internet journalism. The sub-objectives of the study are defined as identifying the types of news where ethical violations are most prevalent, analyzing the ways personal data are used in news content, and evaluating the practices related to source citation. In the study, a total of 250 news articles selected from the five most-visited news websites in Türkiye were analyzed using a quantitative content analysis method. The findings reveal that there is insufficient attention paid to the protection of personal data in the news content; violations of privacy and instances of sensational headlines were observed in some news items, although such practices were not found to be widespread. Moreover, significant deficiencies were identified regarding the citation of news sources. The results of the study indicate the necessity of redefining ethical standards in digital journalism and integrating stronger ethical principles into news production processes. Additionally, the study concludes that there is a need for comprehensive updates to ethical regulations in the digital media environment.

Anahtar Kelimeler

Media , Internet Journalism , News Ethics

İnternet Haberlerinde Etik

Öz

İnternetin günlük yaşama entegre olmasıyla ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda köklü dönüşümler yaşanmış; bu dönüşümün etkileri medya alanında da belirgin biçimde hissedilmiştir. Dijitalleşme süreci, medya alanını geleneksel medya ve dijital medya olmak üzere iki temel kategoriye ayırarak, özellikle iletişim biçimlerinde ve içerik üretiminde önemli değişiklikler yaratmıştır. Nitekim, habercilik pratikleri de dijitalleşmenin etkisiyle farklılaşmış; hız, erişim kolaylığı, kullanıcı etkileşimi ve içerik çeşitliliği gibi unsurların ön plana çıktığı yeni bir habercilik anlayışı ortaya çıkmıştır. Literatürde "dijital habercilik" olarak kavramsallaştırılan bu yeni pratik, haber üretim ve paylaşım süreçlerinde özgün dinamikler oluşturmuştur. Bu dönüşüm, habercilikte etik sorumlulukların yeniden tartışılmasını da beraberinde getirmiştir. Dijital habercilik bağlamında, kişisel veri kullanımı, özel yaşamın gizliliği, sansasyonel içerik üretimi ve haberlerde kaynak belirtme gibi meseleler, etik tartışmaların merkezinde yer almıştır. Bu çalışma, internet haberciliği çerçevesinde ortaya çıkan etik sorunları incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın alt amaçları; etik ihlallerin en çok hangi tür haberlerde görüldüğünün belirlenmesi, haberlerde kişisel verilerin kullanım biçimlerinin analiz edilmesi ve haberlerde kaynak kullanım durumunun değerlendirilmesi şeklinde tanımlanmıştır. Araştırmada, Türkiye’nin en çok ziyaret edilen beş haber sitesinden seçilen toplam 250 haber, nicel içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Elde edilen bulgular, haberlerde kişisel verilerin gizliliğine yeterince özen gösterilmediğini; özel yaşamın korunmasına yönelik ihlallerin ve sansasyonel başlık kullanımının bazı haberlerde gözlemlendiğini, ancak bu tür ihlallerin yaygın bir pratik olmadığını ve haber kaynaklarının belirtilmesi konusunda ciddi eksiklikler bulunduğunu ortaya koymuştur. Çalışmanın sonuçları, dijital habercilikte etik standartların yeniden tanımlanması ve haber üretim süreçlerine daha güçlü etik ilkelerin entegre edilmesi gerektiğini göstermektedir. Ayrıca, dijital medya ortamında etik düzenlemelerin kapsamlı biçimde güncellenmesine ihtiyaç duyulduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Medya , İnternet Haberciliği , Haber Etiği

Kaynakça

• Akdal, T. (2017). Haberciliğin etik kodları bağlamında gazetecilerin polis-adliye haberlerine ve haber öznelerine bakışıyla ilgili bir derinlemesine mülakat çalışması. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 5(18), 2067-2087. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-05-18-08
• Akgül, B., & Yıldız, E. (2011). Habercilikte hızdan kaynaklanan etik sorunlar. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(38), 1–22. https://doi.org/10.26466/opus.913122
• Akyazı, A. (2014). Yeni iletişim ortamı olarak dijital katılımcı sözlüklerde nefret söylemi. Marmara İletişim Dergisi, 22(1), 183–193. https://doi.org/10.17829/Midr.20152214173
• Alanka, D. (2024). Nitel Bir araştırma yöntemi olarak içerik analizi: Teorik bir çerçeve. Kronotop İletişim Dergisi, 1(1), 62–82.
• Almasoodi, A., & Sucu, İ. (2021). Habercilikte geleneksel medyadan yeni medya platformlarına geçiş yönünde haber oluşumu. Kadim Akademi SBD, 5(1), 52–68.
• Altıntaş, S., & Barkuş, F. (2023). Dijital ortamlarda kişisel veri güvenliği kavramı üzerine bir derleme çalışması. Electronic Journal Of Vocational Colleges, 13(1), 46–69. https://doi.org/10.17339/ejovoc.1311027
• Aral, E. (2019). Yeni bir haber mecrası olarak internet gazeteciliği: facebook ve twitter kullanımları üzerine bir araştırma. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5(2), 153–175.
• Ata, F. (2019). Yavaş gazetecilik: Yeni medya gazeteciliği, hızının kurbanı mı oluyor? Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 6(45), 3834–3839. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.1603
• Aydos, S. S., & Aydos, O. S. (2019). Yeni medyada nefret söylemi ve nefret söyleminden doğan hukukî sorumluluk. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(2), 3-35. https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.569304
• Bilecen, N. S., & Bayraktutan, G. (2018). İnternet çağında gazetecilik için tartışmalı bir kavram: ‘yavaşlık’. Akıl Dergisi. (29. Özel Sayısı), 341–354. https://doi.org/10.31123/akil.454289
• Birsen, H. (2013). İnternet haberciliği ve aktif izlerkitle ilişkisi çerçevesinde etik tartışmalar. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 3(4), 68–79.
• Çakır, H. (2007). Geleneksel gazetecilik karşısında internet gazeteciliği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 123–149.
• Çakır, P., & Temir, E. (2021). İnternet haberciliğinde etik sorunlar: Aldatıcı başlık üzerine ampirik bir çalışma. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (7), 1–26.
• Çetinkaya, A. (2017). Çevrimiçi gazetecilikte fikri mülkiyet hakları sorunu. İletişim Araştırmaları Dergisi, 8(30), 71–90. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2017.5.004.x
• Demir, D. H., & Balcı, E. V. (2019). Kriz haberciliği ve etik sorunsalı. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (11), 48-56.
• Dingil, A. E. (2014). Türkiye’de haber sitelerinin görsel tasarım-ergonomi düzeyleri ve etkinliği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=gyLHMouPes-CvnhRcjQsKfWs6s4wkkMou97seBHclO2SUmeER7f1JXHlrVRoU2zs
• Dingin, A. E. (2023). Yeni medya haberciliği. Literatürk Academia.
• Durmuş, K. S. (2020). Sosyal medya kaynaklı olayların geleneksel haber mecralarında kullanımı. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 218–236. https://doi.org/10.34086/rteusbe.749432
• Ensonhaber. (2024, Mayıs 5). LGBT sapkınlığı anlatıldı: Uzun saç erkeği kadın yapamaz. Ensonhaber. https://www.ensonhaber.com/yasam/lgbt-sapkinligi-anlatildi-uzun-sac-erkegi-kadin-yapamaz
• Gönenç, E. Ö., & Kılınç, H. (2020). İnternet gazeteciliği ve etik. R. A. İşman, A. Z. Özgür & M. Öztunç (Ed.), İletişim çalışmaları (1. Baskı, pp. 97–116). Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Güler, T. (2021, Ekim 7). Türkiye'de internet haberciliği. IIENSTITU. https://www.iienstitu.com/blog/turkiyede-internet-haberciligi
• Hürriyet Kelebek. (2024, Ocak 15). Yeni evliler gece gezmesinde ortaya çıktı: Her fırsatta gizli köşelerde dudak dudağa. Hürriyet Kelebek. https://Www.Hurriyet.Com.Tr/Kelebek/Magazin/Yeni-Evliler-Gece-Gezmesinde-Ortaya-Cikti-Her-Firsatta-Gizli-Koselerde-Dudak-Dudaga-42390963
• Hürriyet. (2024, Mart 19). 'Uzaylı yumurtası olabilir': Yerel halkı korkutan gizemli hayvanlar, yetkililer açıklama yaptı. Hürriyet. https://www.Hurriyet.Com.Tr/Sira-Disi/Uzayli-Yumurtasi-Olabilir-Yerel-Halki-Korkutan-Gizemli-Hayvanlar-Yetkililer-Aciklama-Yapti-Bu-Yaz-Cok-Sayida-Goreceksiniz-42427497
• Hüseynova, K. (2022). Yeni medya ekseninde gazetecilikte ve sosyal medyada etik. Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, 5(5), 392-406.
• İnce, M. (2018). İnternet gazeteciliğinde etik sorunlar. Uluslararası etik araştırmaları sempozyumu tam metin kitabı (pp. 68-84). Gaziantep, Gaziantep Üniversitesi.
• Kahraman, S., & Temel, F. (2022). Sosyal içerik üreten internet sitelerinde ‘clickbait’ yansımaları. Erciyes Akademi, 36(2), 539-558. https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1066782
• Kalsın, B. (2016). Geçmişten geleceğe internet gazeteciliği: Türkiye örneği. The Journal Of Academic Social Science Studies, (42), 75-94. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3267
• Kaynak, S., & Koç, S. (2015). Telif hakları hukuku’nun yeni macerası: Sosyal medya. Folklor/Edebiyat, 21(83), 389-410.
• Kazaz, M. (2013). Geleneksel habercilikten internet haberciliğine geçiş sürecinde spor basını. Selçuk İletişim, 4(4), 220-229.
• Kılınç, H. (2020). İnternet gazeteciliği ve etik. [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=fl0Kw4p1rmMDotyKRdYv1FX7be37482pLlUUC6g25h_816uhkEX-UQLbu0gZ3m_8
• Kişisel Verilerin Korunması Platformu. (2018, Ocak 28). Kişisel Veri Nedir, Ne Demektir? Kişisel Verilerin Korunması Platformu. https://www.Kisiselverilerinkorunmasi.Org/Kisisel-Veri-Nedir-Ne-Demektir
• Korkmaz, A. (2014). İnsan hakları bağlamında özel hayatın gizliliği ve korunması. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, 2014(3), 99-103. https://doi.org/10.18493/kmusekad.97442
• Küçükvardar, M. (2023). Tık odaklı habercilik çerçevesinde ekonomi haberlerinin incelenmesi. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (42), 145-168. https://doi.org/10.17829/turcom.1194831
• Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: iletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (Özel Sayı 2). https://doi.org/10.18037/ausbd.1227356
• Milliyet. (2024a, Mart 19). Birce Akalay’ın bebek keyfi: görüntülenmediğinden emin olmak için devamlı etrafına bakındı. Milliyet. https://www.Milliyet.Com.Tr/Cadde/Birce-Akalayin-Bebek-Keyfi-Goruntulenmediginden-Emin-Olmak-İcin-Devamli-Etrafina-Bakindi-7096725
• Milliyet. (2024b, Mayıs 5). Masaj salonundaki kadının yüzüne kezzap atan şüpheli yakalandı. Milliyet. https://www.milliyet.com.tr/gundem/masaj-salonundaki-kadinin-yuzune-kezzap-atan-supheli-yakalandi-7055539
• Murzakulova, G., (2008). Farklı toplumlarda internet gazeteciliği: Rusya ve Türkiye internet gazetelerinin karşılaştırmalı çözümlenmesi [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=wBmNpkQC9Nhi90NLW7E7-T864F2qSLHK03xbs-0NlpiO-sKIrfu7qA1Izd-aKBlT
• Mynet. (2024, Mart 17). Çocuğa cinsel saldırıda bulunan şahıs, 150 saatlik kamera izlenmesiyle bulundu. Mynet. https://Www.Mynet.Com/Cocuga-Cinsel-Saldirida-Bulunan-Sahis-150-Saatlik-Kamera-İzlenmesiyle-Bulundu-110107176178
• Özcan, E. (2019a). Yeni medya ve etik : Türkiye'de internet haberciliğinde karşılaşılan etik sorunlar üzerine bir araştırma [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=npGs9H39x7G6401x51yqpDYFZkuICiQwP1p2YdaU2JXgC5W4qJdeZRMQCb09QtI4
• Özcan, E. (2019b). Yeni medya ve internet haberciliğinde etik sorunlar. Online Academic Journal of Information Technology, 10(37), 97-116. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2019.2.006.x
• Özel, E. K., & Deniz, Ş. (2019). “Tık” ve “etik” arasında sıkışan gazetecilik: İnternet gazeteciliğinin ortaya çıkardığı yeni etik sorunlar ve gazetecilerin konuya bakış açısı üzerine bir araştırma. Erciyes İletişim Dergisi, 6(1), 443-466. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.426458
• Parlak, M. O. (2018). Yeni medya ve haberciliğin dönüşümü. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 59-82.
• Polat, H. (2018). Geleneksel medyada temsil sorunu: Alternatif bir mecra olarak yeni medya. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 38(38), 45-60. https://doi.org/10.17498/kdeniz.383516
• Sabahçı, B. (2022). İnternet haberlerinde nefret ve ayrımcı söylemler: Örnek olaylarla içerik analizi. 4(2), 22-32. Elektronik Cumhuriyet İletişim Dergisi. https://doi.org/10.54089/ecider.1169785
• Sözcü. (2024a, Mart 19). Aktarma merkezi önünde silahlı saldırı. Sözcü. https://www.Sozcu.Com.Tr/Aktarma-Merkezi-Onunde-Silahli-Saldiri-P30603
• Sözcü. (2024b, Mart 19). Silah ateş aldı, iki çocuk yaralandı. Sözcü. https://Www.Sozcu.Com.Tr/Silah-Ates-Aldi-İki-Cocuk-Yaralandi-P30450
• Şahin, M., & Akgül, B. (2018).Geleneksel ve yeni medyada kurumsal haber kaynaklarının belirtilmesi üzerine bir içerik analizi: Vatan Gazetesi ve Gazetevatan.com örneği, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (46), 172-185.
• Taşkıran, İ., & Kırık, A. (2016). Gazetecilerin sosyal medyayı haber kaynağı olarak kullanımı: Medya profesyonellerinin bakış açılarını tespit etmeye yönelik bir araştırma. Intermedia International E-Journal, 3(4), 213-241.
• Türk Dil Kurumu. (2014). Türk Dil Kurumu Sözlüğü. https://sozluk.gov.tr
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982). Resmî Gazete (09.11.1982, Sayı: 17863). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• Vardal, Z. B. (2015). Yeni medya ve etik. International Multilingual Academic Journal, 2(1), 95-103.
• Yeniceler Kortak, İ. (2022). İnternet gazeteciliğinde “son dakika” başlığıyla atılan tık tuzaklı haberlerin etik çerçeveden incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 488-503.