Kültür Endüstrisine “Yedinci Kıta”dan Bakmak

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 26, 30.06.2023

Ömer Yavuz Özaslan , Gönül Cengiz

Öz

Özünde kapitalist üretim ilişkilerini barındıran tüketim toplumlarında, kültür endüstrisi vasıtasıyla bireyler, sürekli olarak tüketime sevk edilmektedirler. Temelinde, özgürlükçü bir hava sergilemek yerine, zorlayıcı bir anlayış söz konusudur. Tek yönlü düşünme anlayışı ile bireyler birbirinden uzaklaştırılmakta ve toplumsal sorgulamanın önüne geçmek istemektedir. Metalaşma, yeniden üretim, planlı yaşama, sisteme uyum gösterme, toplumsallaşmaktan kaçınma gibi kavramlar genel argümanlarıdır. Bütün bunların yanı sıra kültür endüstrisi, eğlence üzerine kurulu bir yapıya sahiptir. Bu bağlamda Michael Haneke’nin yönetmenliğini yapmış olduğu “Yedinci kıta (The Seventh Continent)” filmi ele alınarak Theodor W. Adorno’nun kültür endüstrisi kavramı özelinde incelenmiştir. Kültür endüstrisi bilinçli azınlıklar tarafından yönetilmekte ve bayağılaşmış yapısı içerisindeki bireyleri ne denli duygusuzlaştıklarını ve tek tipleştiklerini, üretim ve yeniden üretim ilkesi ile nasıl arzuların tatmin edildiğini, pornografik yapısı içerisinde nasıl iffet tasladığını “Yedinci Kıta” filmi kapsamında okunması amaçlanmaktadır. Filmin analizinden elde edilen sonuçlara göre kültür endüstrisi içerisinde bireyler kendi ürettikleri şeylerin esiri haline gelmektedirler. Sistem ile tam bir uyum içerisinde varlıklarını sürdürmektedirler. Bireylerin bu düzen içerisinde yaşadıkları en temel sorunun ‘anlamın kaybolması’ olduğu da gösterilmektedir. Kültür endüstrisi, varlığını insanların bağımlılıklarına, itaatkâr olmalarına ve boş zamanlarına saldırarak mümkün kılmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın örneklemi olarak seçilen film, olay örgüsü ve kurgulanış biçimi ile karakterlerin içinde yaşadıkları sisteme karşı yabancılaştıklarını ve sahte tatminler tarafından oyalandıklarını gözler önüne sermektedir. Bu nedenlerden dolayı “Yedinci Kıta” filmi kültür endüstrisi kavramı çerçevesinde okunmaya olanak sağlamış ve metinsel içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültür Endüstrisi, Michael Haneke, Theodor W. Adorno, Yedinci Kıta

LOOKING AT THE CULTURAL INDUSTRY FROM THE SEVENTH CONTINENT

Öz

In consumer societies, which have capitalist production relations in their essence, individuals are constantly driven to consumption through the culture industry. Basically, instead of displaying a libertarian atmosphere, there is a compelling understanding. With the understanding of one-sided thinking, individuals are distanced from each other and want to prevent social questioning. Concepts such as commodification, reproduction, planned living, adaptation to the system, and avoidance of being social are their general arguments. In addition to all these, the culture industry has a structure based on entertainment. In this context, the film "The Seventh Continent" directed by Michael Haneke has been handled and examined in terms of Theodor W. Adorno's concept of culture industry. The culture industry is managed by conscious minorities and it is aimed to read within the scope of the movie "The Seventh Continent" how the individuals in their vulgarized structure become callous and standardized, how their desires are satisfied with the principle of production and reproduction, and how they are chaste in its pornographic structure. According to the results obtained from the analysis of the film, individuals in the culture industry become the slaves of what they produce. They continue to exist in full harmony with the system. It is also shown that the most basic problem that individuals experience in this order is the loss of meaning. The culture industry has made its existence possible by attacking people's addictions, obedience and leisure. In this direction, the movie chosen as the sample of the study reveals that the characters are alienated from the system they live in and that they are distracted by false satisfactions with its plot and editing style. For these reasons, the movie "The Seventh Continent" allowed to be read within the framework of the concept of the culture industry and was examined with the textual content analysis method.

Anahtar Kelimeler

Culture Industry, Michael Haneke, Theodor W. Adorno, The Seventh Continent

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2003). Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken. Cogito Dergisi, 76-84.
• Adorno, T. W. (2007). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi (12 B.). (N. Ü.-M.-E. Gen, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Akkaya, Ü. H. (2018). Kültür Endüstrisi, Popüler Kültür ve Yabancılaşma Bağlamında Medya Din İlişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(59), 590-606.
• Berger, J. (1972). Görme Biçimleri. (Y. Selman, Çev.) İstanbul : Metis Yayınları.
• Bulut, Y., & Gülcan, B. (2018). Kültürel Yabancılaşmaya Bağlı Otantiklik Arayışına Türk Dünyası Turizmi Cephesinden Bakış. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 687- 702.
• Gülenç, K. (2015). Frankfurt Okulu Eleştiri, Toplum ve Bilim . İstanbul: Ayrıntı Yayın ları.
• Haneke, M. (Yöneten). (1989). Yedinci Kıta [Sinema Filmi].
• Horkheimer, M. (1998). Akıl Tutulması. (O. Koçak, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Horkheimer, M., & Adorno, T. W. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği. (N. Ü.-E. Karada gan, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Kılıççelik, S. (2000). Frankfurt Okulu. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kınay, Ö. (2014). Tüketim Olgusunun Sinemada Kullanımı:Fıght Club Filminin İncelen mesi. The Turkish Online Journal Of Design, Art And Communication, 92-104.
• Koluaçık, İ. (2017). Eleştirel Teorisyenlerin Kültür Endüstrisi Kavramı Çerçevesinde Sanata Sinemaya Yaklaşımları. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2(3), 135-156.
• Lunn, E. (1995). Markszim ve Modernizm . İstanbul: Alan Yayın.
• Marcuse, H. (1990). Tek-Boyutlu İnsan. (A. Yardımlı, Çev.) İstanbul: İdea Yayınları.
• Öngen, O. (2018). Kültür Endüstrisinde Oyunculuğun Ekonomi Politiğine Eleştirel Bir Bakış. Konservatoryum-Conservatorium , 5(1), 1-18.
• Özdemir, Ü. A. (2012). Taylorizmden Kapitalist Endüstriyel Üretim Sürecine Küresel leşme Bağlamında Reklâm. Marmara İletişim Dergisi(19), 8-39.
• Özkul, M., & Yılmaz Uçak, E. (2020). Tüketim Toplumunda Meta-Marka Bağımlılığının Görünümü. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(27), 599.
• Poyraz, E., & Özalp, H. (2017). Kültür Endüstrisi ve Tüketim Bağlamında“Örnek Aile” Filminin Bir Analizi. Intermedia International E-Journal, 371-386.
• Rutli, E. E. (2011). Max Horkheimer ve Theodor Adorno’da Eleştirel Teori Ve “Kültür Endüstrisi” Kavramı. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: T.C Gaiz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı.
• Slater, P. (1998). Frankfurt Okulu . (A. Özden, Çev.) İstanbul : Kabalcı Yayınevi.
• Şahin, A. (2021). Kültür Endüstrisi Bağlamında Sinema ve Amerikan Sineması. Odü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi , 349-364.