YERALTI’NI NIETZSCHE’DEN OKUMAK

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 1, 175 - 181, 20.04.2019

Ö. Nilay Erbalaban Gürbüz

Öz

Zeki Demirkubuz sinemasının en belirleyici özelliklerinden birisi de, özel bir ilgi gösterdiği yaşamın kenarındaki karakterler ve onların karanlık öyküleriyle oluşan atmosferik kasvettir. Yönetmenin neredeyse tüm filmlerinde benzer bir nihilist karakter şeması söz konusudur. Öykülerdeki ve atmosferdeki genel karamsarlığın da sorumlusu gibi duran bu karakter şeması tüm Demirkubuz filmlerinde görülebilir. İlk bakışta hepsi birer kaybeden görüntüsü veren bu karakterlerin aslında altı doldurulmuş bireyler olduğu farklı perspektiflerden yapılacak okumalarda gözlenebilir. Kendisine Nietzsche perspektifini seçen böyle bir okumada Erbalaban Gürbüz, bu karakterlerin görülen kaybedenliklerinin arkasında, farklı bir “başarı” olduğunu düşünmektedir. Ama bu, başarıyı ekonomiye ve kariyere indirgeyen modern toplumun normlarının ötesinde bir başarıdır. Yazar özellikle kendi doğrularına sıkı sıkıya sarılan Yeraltı filminin kahramanı Muharrem üzerinden yaptığı değerlendirmeyle bu alternatif başarının Nietzscheci yönünü ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yeraltı, Nietzsche

Reading Inside from Nietzsche

Öz

Some of the defining features of Zeki Demirkubuz’s cinema come from Demirkubuz’s characters, who live at the edge of life (and to whom he shows a special interest), and from the atmospheric gloom their dark stories create. In almost all his films, a similar nihilistic pattern in his characters can be observed. This pattern seems to be the source of general pessimism found in the stories. At first glance, all these characters give the impression that they are losers. However, a close reading from a different perspective reveals that they are individual characters of substance. In his reading from a Nietzschean perspective, Ö. Erbalaban Gündüz sees behind these characters’ losses a different form of success, a success beyond the norms of modern society where success is related only to economy and career. Gündüz presents the Nietzschean view through an evaluation of the Inside’s main character, Muharrem, who unflinchingly defends the truths of his own world.

Anahtar Kelimeler

Inside, Nietzsche

Kaynakça

• Akkoç, D. (2009, Mart). Dostoyevski: “Yeraltı Adamı” Üzerine Kısa Bir Deneme. http://www.birikimdergisi.com/birikim/makale.aspx? mid=530&makale=Dostoyevski:%20%22Yeralt%FD%20Adam%FD%22%20%DCzerine%20K%FDsa%20Bir%20Deneme
• Daldeniz, E. (2001). Zerdüşt: Tiksinti Duymayan İnsan. Cogito, 25, 251-262.
• Deleuze, G. (2001). Üstinsan: Diyalektiğe Karşı (T. Ilgaz, Çev.). Cogito, 25, 111-134.
• Deleuze, G. (2005). Nietzsche (İ. Karadağ, Çev.). İstanbul: Otonom.
• Nietzsche, F. (2002). Ecce Homo Kişi Nasıl Kendisi Olur (C. Alkor, Çev.). İstanbul: YKY.
• Nietzsche, F. (2003). İnsanca Pek İnsanca, Özgür Tinlerin Kitabı (C. Atila, Çev.). İstanbul: Say.
• Nietzsche, F. (2003). Deccal (O. Arıoba, Çev.). İstanbul: İthaki
• Reisoğlu, M. (2008, Aralık).Varlığı Unutmak, Heidegger’de Varlık Sorununa Kısa Bir Bakış. http://monokurgusuzlabirent.blogspot.com/ 2008/12/varlii-unutmak-heideggerde-varlik.html