Hollywood Bilimkurgusunda Makine, Beden ve Teknofobi

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 1, 55 - 73, 28.04.2019

Toygar Sinan Baykan

Öz

Bu çalışma popüler Hollywood bilimkurgularında insan bedeni ve makineler arasındaki teknolojik/ biyoteknolojik ilişkilerin teknofobik bir unsur olarak tahayyülüne odaklanıyor. Çalışma,Surrogates’e kadar olan bilimkurgusal tahayyülün temel teknofobik vurgusunun insanın teknolojik yaratısının insanla uzlaşmaz bir karşıtlığa düşeceği endişesi olduğunun altını çiziyor. Simülasyon merkezli bir kuşak filmin ardından ve Surrogates örneği üzerinden bu endişenin yerini insanın teknolojik yaratısını mükemmel bir şekilde denetleyebildiği bir evrenin getireceği tehlikelerden duyulan endişeye bıraktığı ileri sürülmektedir. Çalışmada teknofobinin Surrogates ile gelen ve zikredilen dönüşümünün karşılık geldiği bir toplumsal ve yönetimsel dönüşüm de betimlenmektedir. Ayrıca filmler kendilerine yeter gerçeklikler olarak ele alınmadığı gibi, popüler bilimkurgu da toplumsal ve siyasal dönüşümlerin basit birer yansıması olarak ele değerlendirilmemiştir. Çalışma, sonuç olarak, insan bedeninin Hollywood bilimkurgusu tarafından kutsanmasını teknofobinin zikredilen dönüşümünü kat eden dirençli bir eğilim olarak değerlendirmektedir. Bu durum, insanın evrenin merkezindeki yerini tahkir eden hayal kırıklıklarına biyoteknolojik gelişmeler sonucunda yeni bir tanesinin eklenmekte olduğuna da işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Teknofobi, Araçsal Akıl, Biyosiyaset, Yönetimsellik, Beden, Makine, Simülasyon, Otomat, Sibernetik, Disiplin, Kontrol, Sinizm

Machines, the Human Body, and Technophobia in Hollywood Science Fiction

Öz

This study focuses on images of the technological/bio-technological relationship between the human body and machines as a form of technophobia in Hollywood science fiction. It underlines the imagined antagonism between humans and their technological counterparts as the main technophobic element. Nevertheless, after a generation of simulation-oriented science fiction, particularly through the example of Surrogates, this study argues that technophobia has become the fear held by humans of the dangers imposed by the perfection of the control mechanisms of technological/bio-technological beings. The study also describes the social and governmental transformations that correspond to this change in the nature of technophobia. Methodologically, the popular science fiction movies discussed in the study are neither examined as self-sufficient realities nor evaluated as simple reflections of social and political transformations. In conclusion, despite the change in technophobia, the study evaluates the sanctity of the human body as a resilient feature of Hollywood science fiction. It is also argues that this situation implies that the central position of humanity in the universe will deteriorate further as bio-technological development continues.

Anahtar Kelimeler

Technophobia, instrumental reason, biopolitics, governmentality, body, machine, simulation, automat, cybernetics, discipline, control, cynicism

Kaynakça

• Agamben, G. (2004). Auschwitz’den Artakalanlar: Tanık ve Arşiv (A. İ. Başgül, Çev.). Ankara: Bağımsız Kitaplar.
• Arendt, H. (2009). Kötülüğün Sıradanlığı (Ö. Çelik, Çev.). İstanbul: Metis.
• Baudrillard, J. (1998). Simülakrlar ve Simülasyon (O. Adanır, Çev.). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Baudou, J. (2005). Bilim-kurgu (İ. Bülbüloğlu, Çev.). Ankara: Dost. Bauman, Z. (2007). Modernite ve Holocaust (S. Sertabiboğlu, Çev.). İstanbul: Versus.
• Bruno, G. (1987). Ramble City: Postmodernism and Blade Runner. October, 41, 61-74.
• Bourdieu, P. & Wacquant, L. J. D. (2003). Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar (N. Ökten, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Certeau, M. de (2009). Gündelik Hayatın Keşfi I – Eylem, Uygulama, Üretim Sanatları (L. A. Özcan, Çev.). Ankara: Dost.
• Dinello, D. (2005). Technophobia!: Science Fiction Visions of Posthuman Technology. Austin: University of Texas Press.
• Ferry, L. (1994). Nazi Ekolojisi: Kasım 1933, Temmuz 1934 ve Haziran 1935 Yasaları (H. Tufan, Çev.). Cogito, 2, 75-85.
• Foucault, M. (2004). Toplumu Savunmak Gerekir (Ş. Aktaş, Çev.). İstanbul: YKY.
• Foucault, M. (2006). Hapishanenin Doğuşu (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge.
• Foucault, M. (2007a). Security, Territory, Population (G. Burchell, Çev.). New York: Palgrave Macmillan.
• Foucault, M. (2007b). İktidarın Gözü (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. Foucault, M. (2008). The Birth of Biopolitics (G. Burchell, Çev.). New York: Palgrave Macmillan.
• Frisch, M. (1997). Homo Faber (S. Duru, Çev.). İstanbul: Can.
• Gellner, E. (2008). Uluslar ve Ulusçuluk (B. Ersanlı & G. G. Özdoğan, Çev.). İstanbul: Hil.
• Hardt, M., Negri, A. (2003). İmparatorluk (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Hewitt, M. (1991). Bio-politics and Social Policy: Foucault’s Account of Welfare. M. Featherstone, M. Hepworth & B. S. Turner (Ed.), The Body – Social Process and Cultural Theory (s. 225-55). Londra: Sage.
• Horkheimer, M. (2008). Akıl Tutulması (O. Koçak, Çev.) Ankara: Metis. Huyssen, A. (1999). Alacakaranlık Anıları: Bellek Yitimi Kültüründe Zamanı Belirlemek (K. Atakay, Çev.). İstanbul: Metis.
• Landsberg, A. (1995). Prosthetic Memory: Total Recall and Blade Runner. M. Featherstone (Ed.), Cyberspace/cyberbodies/cyberpunk : Cultures of Technological Embodiment (s. 175-90). Londra: Sage.
• Lupton, D. (1995). The Embodied Computer/User. M. Featherstone (Ed.),
• Cyberspace/cyberbodies/cyberpunk : Cultures of Technological Embodiment (s. 97-112). Londra: Sage.
• Monod, J. (1982). Raslantı ve Zorunluluk (V. Hacıkadiroğlu, Çev.). Ankara: Dost.
• Oskay, Ü. (1983). Çağdaş Fantazya. Ankara: Ayko.
• Roloff, B. & Seeβlen, G. (1995). Ütopik Sinema: Bilimkurgu Sinemasının Tarihi ve Mitolojisi (V. Atayman, Çev.). İstanbul: Alan.
• Rorty, R. (1995). Olumsallık, İroni ve Dayanışma (M. Küçük & A. Türker, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Ryan, M. & Kellner, D. (1997). Politik Kamera (E. Özsayar, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Scott, J. C. (2008). Devlet Gibi Görmek: İnsanlık Durumunu Geliştirmeye Yönelik Projeler Nasıl Başarısız Oldu (N. Erdoğan, Çev.). İstanbul: Versus.
• Segal, H. (1989). Psychoanalysis and Freedom of Thought. J. Sandler (Ed.), Dimensions of Psychoanalysis (s. 51-64). Londra: Karnac Books.
• Shilling, C. (2000). The Body and Social Theory. Londra: Sage.
• Simmel, G. (1996). Metropol ve Zihinsel Yaşam (B. Ö. Düzgören, Çev.). Cogito, 8, 81-89.
• Sloterdijk, P. (1997). Critique of Cynical Reason (M. Eldred, Çev.). Minneapolis ve Londra: University of Minnesota Press.
• Thomas, D. (1995). Feedback and Cybernetics: Reimaging the Body in the Age of Cybernetics. M. Featherstone (Ed.), Cyberspace/cyberbodies/ cyberpunk : Cultures of Technological Embodiment (s. 21-44). Londra: Sage.
• Wiener, N. (1982). Sibernetik (İ. Keskin, Çev.) İstanbul: Say Yayınları. Žižek, S. (2004a). İdeolojinin Yüce Nesnesi (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis.
• Žižek, S. (2004b). Organs Without Bodies – Deleuze and Consequences. New York ve Londra: Routledge.
• Žižek, S. (2009). Matrix ya da Sapkınlığın İki Yüzü (B. Turan, Çev.). İstanbul: Encore.