KUZEY AFRİKA VE ORTA DOĞU’DA HOLLYWOOD FİLMLERİ: BİR DOLAŞIM TARİHİ

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 497 - 508, 23.11.2023

Aydın Çam

Öz

Bu çalışmanın amacı Nolwenn Mingant’ın Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da Hollywood Filmleri: Bir Dolaşım Tarihi (Hollywood Films in North Africa and the Middle East: A History of Circulation, 2022) adlı kitabın incelemek ve bu kitabın ulusal sinema araştırmalarımızla ilişkisine dair öneriler sunmaktır. Mingant bize Hollywood filmlerinin Kuzey Afrika ve Orta Doğu’daki dolaşımının tarihi aracılığıyla, bu bölgenin sinema tarihini çok bağlamlı bir biçimde incelemeyi öneriyor. Mingant’ın çalışması Hollywood filmlerinin Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Körfez Bölgesindeki varlığına ve dolaşımına odaklanarak bu üç coğrafi bölgedeki on dokuz ülkeyi kapsıyor. Tarihsel olarak, bu ülkelerde Hollywood filmlerinin seyirciyle bir araya gelmesi Amerikan, Fransız ve yerel dağıtımcıların yanı sıra resmi kurumlar ve gayriresmî aktörler aracılığıyla mümkün olmuştur ve buna bağlı olarak da film dağıtım alanında faaliyet gösteren farklı aktörlerin stratejileri, işbirlikleri ve çatışmaları çalışmanın konusunu oluşturuyor. Amerikan filmlerinin Kuzey Afrika ve Orta Doğu’daki dolaşımı büyük ölçüde bölgenin siyasi tarihi tarafından şekillendirilmiştir ve bu siyasi bağlam da çalışmanın sacayaklarından bir diğerini tutmaktadır. Bunlarla beraber, Mingant’ın çalışmasında, kimi zaman açık kimi zaman da örtük ipuçlarını gördüğümüz ve ulusal sinema tarihimize ve araştırmalarımıza önemli katkı sağlayabilecek bağlamlar da bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kuzey Afrika ve Orta Doğu Sinema Tarihi, Hollywood Filmleri, Film Dağıtımı ve Dolaşımı, Adana Sinema Tarihi

Teşekkür

Nolwenn Mingant’ın Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da Hollywood Filmleri: Bir Dolaşım Tarihi adlı kitabına erişimimi mümkün kılan State University of New York Press asistanı Renee Jones’e çok teşekkür ederim.

HOLLYWOOD FILMS IN NORTH AFRICA AND THE MIDDLE EAST: A HISTORY OF CIRCULATION ABSTRACT

Öz

This study examines the book Hollywood Films in North Africa and the Middle East: A History of Circulation by Nolwenn Mingant (2022) and suggests its relevance for our national cinema studies. Through the history of the circulation of Hollywood films in North Africa and the Middle East, Mingant offers us a multi–contextual analysis of the cinema history of this region. Mingant’s study focuses on the presence and circulation of Hollywood films in North Africa, the Middle East and the Gulf Region, covering nineteen countries in these three regions. Historically, in these countries, Hollywood films have been made available to audiences through American, French and local distributors, as well as official and unofficial actors, and the strategies, collaborations and conflicts of the different actors involved in film distribution are the subject of the study. The circulation of American films in North Africa and the Middle East has been shaped mainly by the region’s political history, and this political context is another pillar of the study. In addition, Mingant’s analysis also reveals contexts, sometimes explicitly and sometimes implicitly, that can significantly contribute to our national cinema history and research.

Anahtar Kelimeler

Cinema History of North Africa and the Middle East, Hollywood Films, Film Distribution and Circulation, Cinema History of Adana

Kaynakça

• Alsaray Sineması – Bu Akşam. (1940, 16 Aralık). Yeni Adana, 4.
• Berktaş, E. (2009). 1940lı yıllarda Türk sineması. Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 27, 231–250.
• Cantek, L. (2000). Türkiye’de Mısır Filmleri. Tarih ve Toplum, 34(204), 31–38.
• Cantek, L. (2005). Gündelik Yaşam ve Basın (1945–1950) – Basında Gündelik Yaşama Yansıyan Tartışmalar [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Catalogue Lumière. (n.d.). Série: Alexandre Promio en Égypte (1897). Ağustos 2023, https://catalogue-lumiere.com.
• Dönmez-Colin, G. (Ed.). (2007). The Cinema of North Africa and the Middle East. Wallflower Press.
• Elsaket, I., Biltereyst, D., & Meers, P. (Eds.). (2023). Cinema in the Arab World: New Histories, New Approaches. Bloomsbury Publishing.
• Ginsberg, T., & Lippard, C. (Eds.) (2020a). Historical Dictionary of Middle Eastern Cinema. Rowman & Littlefield Publishers.
• Ginsberg, T., & Lippard, C. (Eds.). (2020b). Cinema of the Arab World: Contemporary Directions in Theory and Practice. Palgrave Macmillan.
• Gugler, J. (Ed.) (2011). Film in the Middle East and North Africa: Creative Dissidence. University of Texas Press.
• Gürata, A. (2000). Türkiye’de Mısır Sineması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 7, 173–194.
• Gürata, A. (2004). Tears of love: Egyptian cinema in Turkey (1938–1950). New Perspectives on Turkey, 30, 55–82.
• Karadoğan, A., & Öztürk, S. R. (2022). Türkiye’de Sinema Sansürünün Tarihi (1932–1988) – Sansür Karar Defterleri Üzerine Bir İnceleme 1. Cilt (1932–1963). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Leaman, O. (Ed.). (2001). Companion Encyclopedia of Middle Eastern and North African Film. Routledge.
• Mingant, N. (2022). Hollywood Films in North Africa and the Middle East: A History of Circulation. State University of New York Press.
• Shafik, V. (Ed.). (2022). Documentary Filmmaking in the Middle East and North Africa. American University in Cairo Press.