Beyond the Festival: The Istanbul Film Festival and the Audience of Kadıköy Cinema

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: 2, 235 - 260, 12.11.2025

Sena Öndün Sivas , Melis Behlil

https://doi.org/10.32001/sinecine.1754140

Öz

This article explores the relationship between the Istanbul Film Festival (IFF) and the audience of Kadıköy Cinema, Istanbul’s only privately-owned arthouse venue. It examines how Kadıköy Cinema sustains cinephile identities beyond the temporal boundaries of festivals and how its programming echoes the curatorial logic of the IFF. Drawing on survey data from 237 participants and 17 in-depth interviews, the research provides insight into the sociocultural dynamics of contemporary urban cinephilia in Istanbul. Findings reveal that the audience is predominantly young and highly educated, aligned with new middle-class cultural orientations shaped by education, aesthetic taste, and symbolic distinction. Despite rising digital film consumption, cinema-going remains a meaningful practice, particularly among audiences seeking symbolic value, prestige, and spatial belonging. The article also discusses how economic precarity and class distinctions shape access to film festivals. It further examines how venues like Kadıköy Cinema function as spaces of cultural memory and alternative public spaces. Using Bourdieu’s theoretical framework, the study argues that festival-oriented spectatorship is not only about film preference but also about identity formation, cultural distinction, and symbolic participation. Kadıköy Cinema emerges as a unique venue where the cultural practices and tastes shaped through film festivals are sustained, recontextualized, and integrated into everyday urban film culture.

Anahtar Kelimeler

arthouse cinema , film festivals , arthouse audience , cultural capital , new cinema history

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Teşekkür

This study was supported by TÜBİTAK, and we would like to express our sincere gratitude for their contribution.

Festivalin Ötesinde: İstanbul Film Festivali ve Kadıköy Sineması Seyircisi

Öz

Bu makale, İstanbul Film Festivali (IFF) ile İstanbul’un tek ticari arthouse sineması olan Kadıköy Sineması’nın izleyicisi arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Kadıköy Sineması’nın, festivalin zamansal sınırlarının ötesinde sinemasever kimlikleri nasıl sürdürdüğü ve programlamasının IFF’nin küratöryel mantığıyla nasıl örtüştüğü araştırılmaktadır. 237 katılımcıyla yapılan anket verileri ve 17 derinlemesine görüşmeye dayanan bu çalışma, İstanbul’daki güncel kentli sinema izleyiciliğinin sosyokültürel dinamiklerine dair önemli bulgular sunmaktadır. Bulgular, izleyici kitlesinin ağırlıklı olarak genç ve yüksek eğitimli olduğunu; eğitim, estetik beğeni ve simgesel ayrım üzerinden şekillenen yeni orta sınıf kültürel yönelimlerle örtüştüğünü ortaya koymaktadır. Dijital film tüketiminin artmasına rağmen sinema salonunda film izleme pratiği, özellikle simgesel değer, prestij ve mekânsal aidiyet arayışındaki izleyiciler için anlamlı bir kültürel faaliyet olarak varlığını sürdürmektedir. Makale ayrıca, ekonomik güvensizliklerin ve sınıfsal ayrımların film festivallerine erişimi nasıl şekillendirdiğini tartışmaktadır. Kadıköy Sineması gibi mekânların kültürel hafıza ve alternatif kamusal alanlar olarak işlevlerini de incelemektedir. Bourdieu’nün kuramsal çerçevesinden yararlanan çalışma, festival odaklı izleyiciliğin yalnızca film tercihlerinden ibaret olmadığını; aynı zamanda kimlik inşası, kültürel ayrım ve simgesel katılım süreçleriyle iç içe geçtiğini öne sürmektedir. Kadıköy Sineması, festivaller aracılığıyla şekillenen kültürel pratiklerin ve beğeni biçimlerinin sürdürüldüğü, yeniden bağlamlandırıldığı ve gündelik kentli sinema kültürüne entegre edildiği özgün bir mekân olarak öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

sanat sineması , film festivalleri , sanat sineması izleyicisi , kültürel sermaye , yeni sinema tarihi

Kaynakça

• Aydemir, Ş., Kaya, E., Yücel, F., & Müjdeci, K. (Directors). (2016). Only blockbusters left alive: Monopolizing film distribution in Turkey [Film]. Germany.
• Balkan, E., & Öncü, A. (2018). Convergence and competition among the new Turkish middle classes. Current History, 117(803), 350–354.
• Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste. Translated by Richard Nice. Cambridge: Harvard University Press
• Bourdieu, P. (1990). The logic of practice. Stanford University Press.
• Bourdieu, P. (1995). Pratik nedenler: Eylem kuramı üzerine (H. Tufan, Trans.). Kesit Yayıncılık.
• Çam, A. (2016). Sinemasal mekânlar ve sinemasal mekânların çözümlenmesi. Sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 7(2), 7–37.
• De Valck, M. (2012). Convergence, digitisation, and the future of film festivals. In D. Iordanova & S. D. Cunningham (Eds.), Digital disruption: Cinema moves on-line (pp. 117–130). St. Andrews, UK: St. Andrews Film Studies.
• De Valck, M. (2016). Fostering art, adding value, cultivating taste: Film festivals as sites of cultural legitimization. In M. De Valck, B. Kredell, & S. Loist (Eds.), Film festivals: History, theory, method, praxis (pp. 100–116). Routledge.
• De Valck, M. (2020). Vulnerabilities and resiliency in the festival ecosystem: Notes on approaching film festivals in pandemic times. In P. D. Keidl, L. Melamed, V. Hediger, & A. Somaini (Eds.), Pandemic media: Preliminary notes toward an inventory (pp. 125–135). Meson Press.
• De Valck, M., & Damiens, A. (2020). Film festivals and the first wave of COVID-19: Challenges, opportunities, and reflections on festivals’ relations to crises. NECSUS: European Journal of Media Studies, 9(2), 299–302.
• Dickson, L.-A. (2015). ‘Ah! Other bodies!’ Embodied spaces, pleasures and practices at Glasgow Film Festival. Participations: Journal of Audience & Reception Studies, 12(1), 703–724.
• Eczacıbaşı Group. (n.d.). Genç Bilet. https://www.eczacibasi.com.tr/toplumsal-sorumluluk/genc-bilet
• Ellis, J. (2000). Seeing things: Television in the age of uncertainty. I.B. Tauris.
• Enneli, Ç., & Enneli, P. (2023). New modes of vulnerabilities and sensibilities of the middle class in Turkey: Dramatization as politics in the case of Sour Dictionary. In Ö. Dönmez (Ed.), Neoliberalism and global insecurities: Thinking resilience/resistance in Turkey (pp. 49–75). Lexington Books.
• Erkılıç, H., Duruel Erkılıç, S. A., Uçar İlbuğa, E., Serter, S. S., Çam, A., & Karadoğan, A. (2025). Film festivalleri ve seyircisi. In Ö. Özdemir (Ed.), Değişen sinema değişen seyirci: Film festivalleri ve alternatif arayışlar (pp. 107–139). NotaBene Yayınları.
• Fischer, A. (2012). ‘The fully clickable submission’: How Withoutabox captured the hearts and minds of film festivals everywhere. In D. Iordanova & S. D. Cunningham (Eds.), Digital disruption: Cinema moves online (pp. 143–166). St. Andrews Film Studies.
• İstanbul Foundation for Culture and Arts (IKSV). (n.d.). History. https://film.iksv.org/en/about-the-festival/history-2
• Keyder, Ç. (2014, March 15). Yeni orta sınıfa dikkat. Taraf Gazetesi. http://www.taraf.com.tr/haber-yeni-orta-sinifa-dikkat-157992/i
• Lev, P. (1993). The Euro-American cinema. University of Texas Press.
• Loist, S. (2014). Queer film culture: Performative aspects of LGBT/Q film festivals [Doctoral dissertation, University of Hamburg].
• Massey, D. (2005). For space. Sage Publications.
• Rodgers, G. (2021). Introduction: Changing perspectives on poverty and inequality: International Labour Review. International Labour Review (Centenary Collection), (7), 1–15.
• Smits, R. (2017). Film distribution: A changing business. In J. Wroot & A. Willis (Eds.), DVD, Blu-ray and beyond: Navigating formats and platforms within media consumption (pp. 115–134). Palgrave Macmillan.
• TRT Akademi. (2018). Sinema ve festival izleyici eğilimleri ve durum tespit araştırması (No. 281). TRT Yayıncılık.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2021, May). Sinema, Tiyatro, Opera, Bale, Orkestra, Koro ve Topluluk İstatistikleri, 2020 [Bulletin]. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sinema,-Tiyatro,-Opera,-Bale,-Orkestra,-Koro-ve-Topluluk-Istatistikleri-2020-37205
• Vail, J., Heath, T., Dickson, L.A., & Finkel, R. (2023). Film festivals on the small screen: Audiences, domestic space, and everyday media. In M. De Valck & A. Damiens (Eds.), Rethinking film festivals in the pandemic era and after (pp. 81–100). Palgrave Macmillan.
• Vogel, H. (2020). Entertainment industry economics: A guide for financial analysis (10th ed.). Cambridge University Press.