The Relationship Between Subjectivity and Ambivalence in the Black Mirror Series

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 16, 279 - 297, 29.12.2023

Kevser Akyol Oktan

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.1190182

Öz

One of the prominent elements of modernity is the desire to eliminate ambivalences. The desire for certainty is also very decisive in rational subject definitions. However, in today’s societies, the idea that the basis of individuals’ existence as subjects in social life is gradually eroded, that subjectivity is intertwined with ambiguities has begun to come to the fore. It can be said that the ambivalence has destructive effects in the process of the individual’s being able to create himself as a subject, as well as the possibilities that allow to think about new types of subjectivity. This double-sided relationship between ambivalence and subjectivity is frequently mentioned in popular culture products, especially in dystopian narratives. In this study, the subjectivity-ambivalence relationship is discussed in the Black Mirror series. A qualitative analysis of all parts of the series selected by the purposive sampling technique was made. The series examined within the framework of the characters’ status of being a subject-passive, their struggle to exist as a subject/active, if any. These struggles, which emerged as the ambiguity of dualist structures such as subject-object, perpetrator-victim, good-evil in the series, have been questioned in the context of what kind of negativities ambiguities are associated with in the construction of a free and independent individual, or whether they make it possible to think about the possibilities of liberation.

Anahtar Kelimeler

Modernity, subjectivity, ambivalence, Black Mirror, ambiguity.

The Relationship Between Subjectivity and Ambivalence in the Black Mirror Series

Öz

Modernitenin öne çıkan unsurlarından birisi belirsizlikleri bertaraf etme arzusudur. Rasyonel özne tanımlamalarında da söz konusu kesinlik arzusu oldukça belirleyicidir. Ancak bugünün toplumlarında bireylerin toplumsal yaşamda birer özne olarak var olma zemininin giderek aşındığı, öznelliğin kesin sınırlar içerisinde tanımlanmış unsurlardan oluşmadığı, müphemliklerle iç içe olduğu fikri ön plana çıkmaya başlamıştır. Söz konusu müphemliğin bireyin kendisini bir özne olarak var edebilmesi sürecinde yıkıcı etkileri olduğu kadar yeni tür öznellik biçimlerini düşünmeye izin veren imkanları da barındırdığı söylenebilir. Popüler kültür ürünlerinde, özellikle de distopik anlatılarda müphemlik-öznellik arasındaki bu çift yönlü ilişkiye sıklıkla yer verilmektedir.
Bu çalışmada, öznellik-müphemlik ilişkisi Black Mirror dizisi özelinde tartışmaya açılmaktadır. Amaçlı örneklem tekniğiyle seçilen dizinin tüm bölümleri karakterlerin özne olma-edilgen olma durumları, varsa özne/etken olarak var olma mücadeleleri çerçevesinde incelenmiştir. Dizide özne-nesne, fail-mağdur, iyi-kötü gibi düalist yapıların belirsizleşmesi şeklinde açığa çıkan bu mücadeleler, müphemliklerin özgür, bağımsız bir birey inşasında ne tür olumsuzluklarla ilişkilendirildiği ya da özgürleşme olanaklarını düşünmeyi mümkün kılıp, kılmadığı bağlamında sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Modernite, öznellik, müphemlik, Black Mirror, belirsizlik.

Kaynakça

• Adanır, O. (2010). Fikir Mimarları Dizisi – 22: Baudrillard. İstanbul: Say Publishing.
• Allard-Huver, F. ve Escurignan, J. (2018). Black Mirror’s ‘Nosedive’ as a New Panopticon: Interveillance and Digital Parrhesia in Alternative Realities. Black Mirror and Critical Media Theory. Angela M. Cirucci and Barry Vacker (ed.), 43-54.
• Alleyne, O. (2018). Unbearable Burden: Discipline, Punishment, and Moral Dystopia in Black Mirror’s ‘White Bear’. Black Mirror and Critical Media Theory, Angela M. Cirucci and Barry Vacker (ed.), 185-198.
• Baudrillard, J. (2006). Sessiz Yığınların Gölgesinde. Oğuz Adanır (trans.), Ankara: Doğu-Batı Publishing.
• Baudrillard, J. (2008). Fatal Strategies. Philippe Beitchman and W. G. J. Nieslu- Chowski (trans.), Los Angeles: Semiotext(e).
• Baudrillard, J. (2010). Simülakrlar ve Simülasyon. Oğuz Adanır (trans.), Ankara: Doğu Batı Publishing.
• Baudrillard, J. (2011). Çaresiz Stratejiler. Oğuz Adanır (trans.), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Publishing.
• Baudrillard, J. (2012). Tüketim Toplumu. Hazal Deliceçaylı, Ferda Keskin (trans.). İstanbul: Ayrıntı Publishing.
• Bauman, Z. (2001). Bireyselleşmiş Toplum. Yavuz Alogan (trans.), İstanbul: Ayrıntı Publishing.
• Bauman, Z. (2003). Modernlik ve Müphemlik. İsmail Türkmen (trans.), İstanbul: Ayrıntı Publishing.
• Bauman, Z. (2009). Akışkan Aşk: İnsan İlişkilerinin Kırılganlığına Dair. Işık Ergüden (trans.), İstanbul: Versus Book.
• Bauman, Z. (2014). Parçalanmış Hayat. İsmail Türkmen (trans.), İstanbul: Ayrıntı Publishing.
• Braidotti, R. (2014). İnsan Sonrası. Öznur Karakaş (trans.), İstanbul: Ayrıntı Publishing.
• Braidotti, R. (2017). Göçebe Özneler: Çağdaş Feminist Kuramda Bedenleşme ve Cinsiyet Farklılığı. Öznur Karakaş (trans.), İstanbul: Kolektif Book.
• Bumin, T. (2013). Hegel. İstanbul: Yapı Kredi Publishing.
• Debord, G. (2005). Society of The Spectacle. Ken Knabb (trans.). London: Rebel Press.
• Deleuze, G. (2007). Kritik ve Klinik. İnci Uysal (trans.). İstanbul: Norgunk.
• Deleuze, G. (2017). Issız Ada ve Diğer Metinler: Metinler ve Söyleşiler 1953-1974. Hazırlayan Davis Lapoujade. Ferhat Taylan, Hakan Yücefer (trans.). İstanbul: Bağlam.
• Dreyfus, H. L. ve Wrathall, M. (2006). A Brief Introduction to Phenomenology and Existentialism. Companion to Phenomenology and Existentialism. Dreyfus, Hubert Lederer ve Wrathall, Mark (ed.). Malden: Blackwell Publishing.
• Foucault, M. (2014). Doğruyu Söylemek. Kerem Eksen (trans.). İstanbul: Ayrıntı Publishing.
• Han, B. C. (2017). Psychopolitics: Neoliberalism and New Technologies of Power. Eric Butler (trans.), Brooklyn: Verso Books.
• Haraway, D. (2006). Siborg Manifestosu, Osman Akınhay (trans.), İstanbul: Agora Book.
• Horkheimer, M. (2004). Eclipse of Reason. NewYork: Continuum.
• Kakoudaki, D. (2016). Robot Anatomisi: Edebiyat, Sinema ve Kültürel Çalışmalarda Yapay İnsan. Deniz Aras (trans.), İstanbul: Kolektif Book.
• Köse, H. (2003). Virilio ve ‘Hızlandırılmış Hakikat’. İletişim, 18, 173-184.
• Marcuse, H. (2002). One Dimensional Man. Londra: Routledge.
• Molacı, M. (2020). Efendi-köle İlişkisine İlişkin Üç Açıklama. Temaşa Felsefe Dergisi, 13, 33-46.
• Nietzsche, F. (1968). The Will to Power. Walter Kaufmann ve R.J. Hollingdale (trans.). New York: Vintage Books Edition.
• Paker, K. O. (2019). Bir Kendilik Pratiği ve Öznel Bir Direniş Biçimi Olarak Samimiyet. Giden ve Kalan Arasında: Samimiyet ve Mektup Üzerinden İletişimi Okumak. Sıdıka Yılmaz (ed.), 19-60.
• Sennett, R. (2005). Otorite. Kâmil Durand (trans.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Steiner, H. ve Veel, K. (2017). I’ve Changed My Mind; I Don’t Want To Go Home: Porosity Of Home, Mind, And City In The Science-Fiction Narrative Total Recall. The Journal of Architecture, Design and Domestic Space, 14, 73-94.
• Sütcü, Ö. Y. (2019). Michel Foucault'da Bir Varoluş Estetiği Olarak Parrhesia. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 9 (3), 693-711.
• Thomas, E. ve Rajan, R. (2018). Trapped in Dystopian Techno Realities: Nosediving into Simulation Through Consumptive Viewing. Black Mirror and Critical Media Theory. Angela M. Cirucci and Barry Vacker (ed.), 223-234.
• Urzua Opazo, M. ve Faure, A. (2018). The Dystopia of the Spectator: Past Revival and Acceleration of Time in Black Mirror (‘The Entire History of You’ and ‘Be Right Back’). Black Mirror and Critical Media Theory. Angela M. Cirucci and Barry Vacker (ed.), 235-246.
• Virilio, P. (2006). Speed and Politics. Marc Polizzotti (trans.), Los Angeles: Semiotext(e).
• Zizek, S. (2017). Umutsuz Olma Cesareti: Tehlikeli Hareketlerle Geçen Bir Yılın Günlükleri. Ilgın Yıldız (trans.). İstanbul: İki A Publishing.