ARAŞTIRMA VE YAYIN ETİĞİ

YAYIN POLİTİKASI
Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi (Sinopfbd), Sinop Üniversitesi tarafından 2016 yılından bu yana yılda iki kez (Haziran-Aralık) yayınlanan, Türkçe veya İngilizce yazılmış, biyoloji, fizik, istatistik, kimya, matematik, su ürünleri ve mühendislik alanlarında yüksek kaliteli çalışmaları kabul eden, çift kör hakemli bir Açık Erişim dergisidir. Araştırma makaleleri de dahil olmak üzere yayınlanan tüm öğeler, kullanıcı veya kurumu tarafından ücretsiz olarak kullanılabilir. Kullanıcılar, yayıncıdan veya yazardan önceden izin almaksızın makalelerin tam metinlerini okuyabilir, indirebilir, kopyalayabilir, dağıtabilir, yazdırabilir, araştırabilir veya bunlara bağlantı verebilir.

Telif hakkı
Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Creative Commons Attribution License (CC BY 4.0) ile lisanslanan ücretsiz açık erişimli bir dergidir.

TELİF HAKKI DEVRİ FORMU

Ücretlendirme
Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, yazar/yazarlardan yayın işlemleri ile ilgili olarak hiçbir aşamada (makale gönderimi, değerlendirilmesi ve yayımlanması) ücret talep etmemektedir. Kabul edilen makalelerin PDF kopyaları ücretsizdir ve https://dergipark.org.tr/tr/pub/sinopfbd web sitesinden indirilebilir.

ETİK İLKELER
Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisine gönderilen makalelerde Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi
Ayrıca, dergimizde yayımlanacak makalelerde etik kurul izini ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği makalede belirtilmiş olmalıdır. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, izinin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulmalıdır.
Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi hem derginin hem de yazarların haklarının korunması açısından etik kuralları önemsemekte ve Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayımlanan etik kurallar ve sorumlulukları dikkate almaktadır.
Dergimiz editörlerinin, hakemlerinin ve yazarlarının aşağıda yer alan etik kurallara uygun şekilde hareket etmesi beklenmektedir.

Araştırma Etiği
-Verilerin elde edilmesinde, analizinde, yorumlanmasında ve sonuçlara ulaşılmasında bilimsel yöntemlerle hareket edilir. Bilimsel olmayan sonuçlar araştırma sonucu olarak gösterilemez.
-Araştırma sürdürülürken ulusal ve uluslararası anlaşmalara bağlı kalınması ve yetkili makamlardan izin alınması gerekmektedir.
-Çalışmalarda elde edilen verilerin, yetkililerin izin verdiği ölçüde ve biçimde kullanılması gerekmektedir. Sunulmaması gereken verilerin gizli kalması esas olmalıdır.

Çalışma insan ve hayvan deneklerinin kullanımını gerektiriyor ise çalışmanın uluslararası deklerasyon, kılavuz vb. uygun gerçekleştirildiği beyan edilmelidir.

İnsanlar üzerinde yapılan deneysel araştırmalara ilişkin çalışmalar “Dünya Tıp Birliği Helsinki Bildirgesi”, İnsan Deneklerini İçeren Tıbbi Araştırmalara İlişkin Etik İlkelere uygun gerçekleştirilmelidir.

Omurgalılar veya düzenlemeye tabi omurgasızlar üzerinde deneysel araştırma çalışmaları ilgili kurumsal, ulusal ve/veya uluslararası yönergelere uygun olarak yapılmalıdır. Dergi, “Basel Deklarasyonu” ilkelerini ve Uluslararası Laboratuvar Hayvanları Bilimi Konseyi (ICLAS) tarafından yayınlanan kılavuzları desteklemektedir.

Nesli tükenme riski altındaki türleri içeren araştırmalarda, “IUCN Politika Beyanı ve Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Ticaretine İlişkin Sözleşme'ye uyulması tavsiye edilmektedir.

Yazarların ilgili yönergelere uygunluğunu açıkça belirtmeleri önerilir.

Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler

(Yükseköğretim Kurulu [YÖK] Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 4)

https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Kurumsal/mevzuat/bilimsel-arastirma-ve-etik-yonetmeligi.aspx

İntihal: Bir kişinin eserinde başka kişilerin ifade, buluş veya düşüncelerini kaynak göstermeksizin kendisine aitmiş gibi kullanması,
Sahtecilik: Bir araştırmayı öneri, değerlendirme ve raporlanma aşamalarında hile yolu ile kendi çıkarlarına göre değiştirmek,
Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
Mükerrer yayın: Tekrar yayınlarını akademik atama ve yükseltmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
Dilimleme: Yayımlanmış bir çalışmanın parçalara bölünerek her parçanın ayrı olarak tekrar yayımlanması,
Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek.

Yazar Etiği
-Çalışmalar özgün, başka yerde yayımlanmamış ve bilimsel araştırma ve yayın etiğine uygun olmalıdır,
-Yazar(lar) yazar talimatlarını okuduğunu ve anladığını teyit etmelidir,
-Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde atıf yapmalıdır,
-Yayın için gönderilmiş çalışmaların gecikme, düzeltme veya diğer bir nedenle dergiden çekmek isteyen yazarlar bu durumu editöre bildirmelidir,
-Çalışmaya tüm yazarların katkı sağlaması beklenmektedir,
-Makalede geçen tüm veriler gerçek ve orijinal olmalıdır,
-Yazar(lar) çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir.
-Makalenin etik kurul onayı gerektirip gerektirmediği yazarların sorumluluğundadır. Etik kurul onayı materyal ve yöntem kısmında belirtilmelidir,
- Yazar(lar), varsa, çalışmanın finansal kaynaklarını belirtmelidir.

Hakem Etiği
-Hakem(ler) mutlaka aday makalenin hitap ettiği alanlarda uzman kimseler olmalıdır.
-Hakem(ler) eleştirilerini objektif ve açık bir biçimde yapmakla yükümlüdür. Kendi kişisel çıkarları/görüşleri doğrultusunda hareket etmemeli, gerekirse hakemlik yapmayı kabul etmemelidir.
-Hakem(ler) hakemlik sürecinde metinlerin kişiye özel olduğu göz önünde bulundurulup üçüncü şahıslarla paylaşılmamalıdır.
-Hakem(ler) hakemlik sürecindeki aday makaleden kendi çalışmaları için bilgi aktarımı yapmamalı, herhangi bir akademik/kişisel çıkar gözetmemelidir.
-Hakem(ler) ret verecekleri aday makaleler için açık ve ayrıntılı gerekçeler bildirmelidir.
-Hakem(ler) derginin bilimsel araştırma ve yayın etiği kurallarını da göz önünde bulundurmalıdır.

Editör Etiği
-Editör(ler) aday makalenin konusuna uygun en az iki hakem atamakla yükümlüdür,
-Editör(ler) kör hakemlik sürecini dikkate alarak hakem(ler) ve sorumlu yazar arasındaki iletişimi sağlamalıdır,
-Editör(ler) hiçbir yazar ve hakem arasında ayrımcılık yapmadan ilişkilerini şeffaf ve objektif bir biçimde sürdürmelidir,
-Editör(ler) bulundukları konumu kendi bireysel ve akademik çıkarları doğrultusunda kullanmamalıdır,
-Editör(ler) ret verecekleri aday makaleler için açık ve ayrıntılı gerekçeler bildirmelidir,
-Editör(ler) bilimsel araştırma, yayın ve hakem etiklerini de göz önünde bulundurmalıdır