Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

TÜRKİYE’DEKİ İTHAL OTOMOBİL VE HAFİF TİCARİ ARAÇ PERAKENDE SATIŞLARININ DÖVİZ KURU İLE İLİŞKİSİ

Yıl 2020, , 401 - 432, 31.12.2020
https://doi.org/10.30561/sinopusd.806649

Öz

Bu çalışmada Türkiye’nin ithal otomobil ve hafif ticari araç perakende satışları ele alına-rak döviz kurları ile olan ilişkisi incelenmiştir. Bu amaçla, 2015 Ağustos-2020 Ağustos dönemine ait aylık verilerden yararlanılmıştır. Çalışmada ithal otomobil ve hafif ticari araç perakende satışları ile dolar ve euro döviz kurundan oluşturulan sepet kurun hareket-leri incelenmiş ve veriler mevsimsel etkiden arındırılmıştır. Değişkenlerin tanımlayıcı ista-tistikleri hesaplanmış, regresyon analizi, durağanlık testine yönelik birim kök analizi, VAR analizi, Johansen eş bütünleşme testi yapılmış ve Vektör Hata Düzeltme Modeli uygulan-mıştır. FMOLS, DOLS ve CCR tahmincileri kullanılmış ve Granger nedensellik testi yapıl-mıştır. Regresyon analizi sonucunda, sepet kurun düzeyinde 1 birim değişiklik olduğunda ithal otomobil ve hafif ticari araç perakende satışlarında ters yönde yaklaşık 7.76 birim değişikliğin olduğu görülmüştür. Johansen eş bütünleşme analizi sonuçlarına göre değişken-lerin eş bütünleşik oldukları tespit edilmiştir. Granger nedensellik analizine göre döviz ku-rundan ithal otomobil ve hafif ticari araç satışlarına doğru tek yönlü nedensellik bulundu-ğu sonucuna varılmıştır. FMOLS, DOLS ve CCR tahmincileri uzun dönemde döviz kurun-da meydana gelecek %1’lik bir artışın ithal otomobil ve hafif ticari araç perakende satışla-rını sırasıyla %1.90, %1.97 ve %1.86 oranında azaltacağı sonucunu vermiştir.

Kaynakça

  • Abu Eisheh, Sameer ve Mannering, Fred (2002). Forecasting automobile demand for eco-nomies in transition: a dynamic simultaneous-equation system approach. Trans-portation Planning and Technology. 25 (4), 311-331.
  • Alper, Emre ve Mumcu Serdar, Ayşe (2000). Türkiye’de otomobil talebinin tahmini. Boğa-ziçi Üniversitesi Ekonomi ve Ekonometri Merkezi, Araştırma Raporu; Ekim 2000, http://ideas.econ.boun.edu.tr/ RePEc/ pdf/200501.pdf, 20 Eylül 2020.
  • Alper, Emre ve Mumcu Serdar, Ayşe (2007). Interaction between price, quality and co-untry of origin when estimating automobile demand: the case of Turkey. Applied Economics, 39 (14), 1789-1796.
  • Babatsou, Christina ve Zervas, Efthimios (2011). EU socioeconomic indicators and car market. International Scholarly and Scientific Research & Innovation, 5 (11), 1616-1621.
  • Bülbül, Duran ve Orkunoğlu, Işıl Fulya (2009). Türkiye'de otomotiv piyasasındaki özel tüketim vergisi indirimlerinin maliye sosyolojisi açısından analizi. Sosyoekonomi. 10 (10), 95-108.
  • Carlson, Rodney ve Umble, Michael (1978). Statistical demand functions for automobiles and their use for forecasting in an energy crisis. The Journal of Business, 53 (2), 193-204.
  • Chamon, Marcos, Mauro, Paolo ve Okawa, Yohei (2008). Mass car ownership in the emerging market giants. International Monetary Funds, 23 (54), 244-296.
  • Chifurira, Retius, Mudhombo, Innocent, Chikobvu, Marian ve Dubihlela, Dorah (2014). The impact of inflation on the automobile sales in South Africa. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5 (7), 200-207.
  • Çam, Hasan Hüseyin (2008). İthal-yerli otomobil talebinin ekonometrik analizi. Yayım-lanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
  • Çalışkan, Nihal (2009). Türkiye’de taşıt kredilerinin otomobil satışlarına etkisinin ekono-metrik analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
  • Dargay, Joyce ve Gately, Dermot (1999). Income’s effect on car and vehicle ownership, worldwide: 1960-2015. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 33 (2), 101-138.
  • Dickey, David ve Fuller, Wayne (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49 (4), 1057–1072.
  • Dynaquest Sdn Bhd, (2002), Update on a section of the motor vehicle report on BSA- industry overview. Prospect, Directors and Management.
  • Eken, Mehmet Hasan ve Çiçek, Mehmet (2009). Türkiye’de otomotiv sektöründeki ürün-lerin kredilerle finansmanının satışlara etkisi. Maliye Finans Yazıları, 23 (84), 61-77.
  • Engin, Cem ve Polat, Efdal (2010). Türk otomotiv sektörü ve küresel finansal krizin sektö-re etkileri (1996-2009). Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2 (1), 35-43.
  • Engle, Robert ve Granger, Clive (1987). Co-integration and error correction: representation, estimation, and testing. Econometrica, 55 (2), 251–276.
  • Faustino, Horácio (2010). Intra-industry trade and labour market adjustment in the auto-mobile industry. International Journal of Economics and Finance, 2 (4), 3-6.
  • Granger, Clive (1988). Some recent developments in a concept of causality. Journal of Econometrics, 39, 199-211.
  • Gujarati, Damodar (2009). Temel ekonometri (Çev. Gülay Günlük Şenesen ve Ümit Şene-sen). İstanbul: Literatür Yayıncılık.
  • Hülsmann, Marco, Borscheid, Detlef, Friedrich, Christoph ve Reith, Dirk (2011). General sales forecast models for automobile markets based on time series analysis and data mining techniques. In: Perner P. (eds) Advances in Data Mining. Applica-tions and Theoretical Aspects. Conference Paper, 255-269. Retrieved from https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-642-23184-1_20, 18 Ağustos 2020.
  • Johan, Suwinto (2019). Macroeconomic determinants of automobile sales in Indonesia: an empirical study in 1986-2016. Binus Business Review, 10 (3), 159-166.
  • Kang, Hsin Hong ve Lee, Hui Yen (2014). The impact factors of Chinese automobile de-mand. Economics and Finance Review, 3 (9), 49-56.
  • ILO (International Labour Organization) (Nisan 2020). COVID-19 and the automotive industry. ILO Sectoral Brief.
  • https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/briefingnote/wcms_742736.pdf, 19 Eylül 2020.
  • Işık, Nihat, Yılmaz, Suat Serhat ve Kılınç, Efe Can (2017). İthal otomobil satışlarının döviz kuru esnekliği: Türkiye üzerine bir uygulama. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19 (33), 84-92.
  • Karabulut, Tahsin (2002). Türk otomotiv sanayii’nin ekonomik yapısı ve otomobil talep analizi (1980-2000). Yayımlanmamış doktora tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
  • Karakaş, Esra (2019). Türkiye’nin otomotiv ihracat gelirinin arima modeli ile tahmin edil-mesi. Journal of Yasar University, 14 (55), 318-328.
  • KPMG Otomotiv (2020). Sektörel bakış. https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/ pdf/2020/02/sektorel-bakis-2020-otomotiv.pdf, 16 Ağustos 2020.
  • Krüger, Jens ve Von Kristina, Rhein (2015). Macroeconomic development and the life cycle of the German automobile industry, 1886-1939.
  • Darmstadt Discussion Pa-pers in Economics No. 224, Retrieved from http://hdl.handle.net/10419/175657, 2 Eylül 2020.
  • Lee, Hui Yen ve Kang, Hsin Hong (2015). The effects of the global financial crisis on au-tomobile demand in China. International Journal of Economics and Finance, 7 (9), 226-236. https://doi.org/10.5539/ijef. v7n9p226, 7 Eylül 2020.
  • Ludvigson, Sydney (1998). The channel of monetary transmission to demand: evidence from the market for automobile credit. Journal of Money, Credit and Banking. 30 (3), 365-383.
  • Muhammad, Fidlizan, Hussin Mohd, Mohd Yahya ve Razak, Azila Abdul (2012). Auto-mobile sales and macroeconomic variables: a pooled mean group analysis for asean countries. Journal of Business and Management, 2 (1), 15-21.
  • ODD (2020). Pazar-perakende satışlar. Otomotiv Distribütörleri Derneği. http://www.odd.org.tr/web_2837_1/neuralnetwork.aspx?type=36, 15 Eylül 2020. OSD (2020a). Otomotiv sanayii genel ve istatistik bülteni. Otomotiv Sanayi Derneği. http://www.osd.org.tr/sites/1/upload/files/YILLIK_2020-5479.pdf, 4 Aralık 2020.
  • OSD (2020b). Otomotiv sektörü aylık değerlendirme raporu ağustos 2020. Otomotiv Sa-nayi Derneği. http://osd.org.tr/sites1/upload/files/08-2020_OSD_Aylik_Degerlendirme_Raporu-5508.pdf, 4 Aralık 2020.
  • OSD (2020c). Otomotiv sanayii 2019 yılı küresel değerlendirme raporu. Otomotiv Sanayi Derneği. http://osd.org.tr/sites/1/upload/files/2019_ Kuresel_Degerlendirme_ Ra-poru-5496.pdf, 18 Eylül 2020.
  • Patra, Tophan ve Rao, Manohar (2017). Impact of macroeconomic factors on automobile demand in India. Journal of International Economics, 8 (1), 97-113.
  • Phillips, Peter ve Perron, Pierre (1988). Testing for a unit root in time series regression. Bio-metrica, 75 (2), 335-346.
  • Özçam, Ahmet ve Özçam Sağlık, Dilek (2012). A review of econometric estimation of consumer demand for automobiles and the country of origin (coo) effects. The Journal of Dokuz Eylul University, 27 (1), 97-132.
  • Özçam, Ahmet ve Özçam Sağlık, Dilek (2014). Construction of segment based price in-dexes in Turkish automobile market and estimation of varying segment-based price elasticities. Sütçü İmam Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 4 (1), 35-54.
  • Özçam, Ahmet ve Özçam Sağlık, Dilek (2015). Business cycles, estimation of demand for automobiles in Turkey and calculation of time-varying price elasticities. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 14 (27), 89-110.
  • Öztekin, Sinan Çağrı (2016). Türkiye otomobil sektörünün talep analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ordu: Ordu Üniversitesi. Polat, Mehmet Ali (2020). Türk otomotiv sektörünün ekonomik büyümeye etkisi: karşılaş-tırmalı bir ekonometrik analiz. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (73), 504-521.
  • Shahabuddin, Syed (2009). Forecasting automobile sales. Management Research News, 32 (7), 670-682.
  • Smith, Brett ve Chen, Yen (2009). The major determinants of US automotive demand: factors driving US automotive market and their implications for specialty equip-ment and performance aftermarket suppliers. Center for Automotive Research.
  • https://www.cargroup.org/wp-content/uploads/2017/02/The-Major-Determinants-of-US-Automotive-Demand.pdf, 3 Aralık 2020.
  • Torun, Nazlı (2015). Birim kök testlerinin performanslarının karşılaştırılması. Yayımlan-mamış yüksek lisans tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
  • T.C. Merkez Bankası (2020). Kurlar-döviz kurları. Elektronik Veri Dağıtım Sistemi. https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket, 6 Eylül 2020.
  • Tshiakambila, Eric Kateta (2016). An empirical analysis of the relationship between food inflation and passenger vehicle purchases in South Africa. (Dissertation). Univer-sity of South Africa.
  • Tüter, Aziz (1984). Çoklu regresyon yöntemi ile talep analizi (Türkiye’de yerli binek oto-mobili talebi üzerine bir deneme). Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
  • Vahabi, Amirmahmood, Seyyedi, Shahrooz ve Alborzi, Mahmood (2016). A sales fore-casting model in automotive industry using adaptive neuro-fuzzy inference sys-tem (anfis) and genetic algorithm (ga). International Journal of Advanced Com-puter Science and Applications, 7 (11), 24-30.
  • Wang, Fu Kwun, Chang, Ku Kuang ve Tzeng, Chih Wei (2011). Using adaptive network-based fuzzy inference system to forecast automobile sales. Expert Systems with Applications, 38 (8), 10587-10593.
  • Wetzel, James ve Hoffer, George (1982). Consumer demand for automobiles: a disaggre-gated market approach. Journal of Consumer Research, 9 (2), 195-199.
  • Yavuz, Nilgün Çil (2004). Durağanlığın belirlenmesinde kpss ve adf testleri: imkb ulusal-100 endeksi ile bir uygulama. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 54 (1), 239-247.
Toplam 53 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ali Cüneyt Çetin 0000-0002-1478-0955

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2020
Gönderilme Tarihi 6 Ekim 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020

Kaynak Göster

APA Çetin, A. C. (2020). TÜRKİYE’DEKİ İTHAL OTOMOBİL VE HAFİF TİCARİ ARAÇ PERAKENDE SATIŞLARININ DÖVİZ KURU İLE İLİŞKİSİ. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 401-432. https://doi.org/10.30561/sinopusd.806649

                                                 

                        Bu eser Creative Commons BY-NC-SA 2.0 (Atıf-Gayri Ticari-Aynı Lisansla Paylaş) ile lisanslanmıştır.