İBN HAZM’A GÖRE HZ. MUHAMMED’İN NÜBÜVVETİNİN İSPATI

Yıl 2020, , 485 - 498, 31.12.2020

İbrahim Toprak

https://doi.org/10.30561/sinopusd.823641

Cited By: 1

Öz

Bu makalede, Zâhirî bir alim olan İbn Hazm’ın (v. 456/1064) Hz. Muhammed’in (sav) nübüvvetini kanıtlamada kullandığı yöntem ele alınmıştır. O, Hz. Peygamber’in nübüvve-tini ispatlarken mucizelerini ve sîretini delil kabul etmiştir. Mucizede tehaddî (meydan okuma) şartı aramayan İbn Hazm, kerâmeti de kabul etmeyerek nübüvvetin ispatında mucizenin gücünü korumak istemiştir. O, mucizeyi nübüvvetin kanıtlanmasında gerekli görmesine karşın bir yandan da Hz. Peygamber’in eşsiz yaşantısının, nübüvvetini başka hiçbir delile ihtiyaç bırakmayacak şekilde ispatladığını söyler. İbn Hazm’ın, dönemin kelâmında nübüvvetin doğrulanmasında pek fazla kullanılmayan sîret delilini kullanmış olması dikkate değerdir. Ayrıca onun kendisini Ehl-i Sünnet içerisinde kabul etmesine kar-şın herhangi bir kelâm ekolünü takip etmemesi ve zaman zaman Mu‘tezile’nin görüşleri ile uyumlu fikirlere sahip olması özgünlüğünü göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kelâm, İbn Hazm, Nübüvvetin ispatı, Mucize, Sîret

Kaynakça

• Bağdâdî, Abdulkâhir, Usûlu’d-Dîn, (Thk. Muhammed Şemseddîn), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2002.
• Bâkıllânî, Ebu Bekir Muhammed, Olağanüstü Olaylar ve Aralarındaki Farklar, (Çev. Adil Bebek), Rağbet Yayınları, İstanbul 1998.
• Bulut, Halil İbrahim, Nübüvvetin İspatında Mucize, Araştırma Yayınları, Ankara 2016.
• Câhız, Ebû Osman Amr. b. Bahr, “Hucecü’n-Nübüvve”, Resâilü’l-Câhız, (Nşr. Abdüs-selâm M. Hârûn), Mısır 1979.
• Cürcânî, Seyyid Şerif, Şerhu’l-Mevakıf, (Çev. Ömer Türker), YEK Yayınları, İstanbul 2015.
• Cüveynî, İmamu’l-Harameyn, Kitâbu’l-İrşâd, (Thk. Ahmed Abdürrahim es-Sâyih), Mek-tebetüs-Sekâfeti’d-Dîniyye, Kahire 2009.
• Demir Bektaş, Kevser, Muʻtezile ve Keramet, Endülüs Yayınları, İstanbul 2019.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, Cevamiu’s-Sîreti’n-Nebeviyye, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2003.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Fasl fi’l-Milel ve’l-Ehvâ ve’n-Nihâl, (Çev. Halil İbrahim Bulut), YEK Yayınları, İstanbul 2017.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Usûl ve’l-Furû, (Nşr. Âtıf Muhammed el-Irâkî-Süheyr Fazlullah Ebû Vâfiye-İbrahim İbrahim Hilâl), Dâru’n-Nehdati’l-Arabiyye, Kahire 1978.
• Ka’bî, Ebu’l-Kâsım el-Belhî, Kitâbu’l-Makâlât, (Thk. Hüseyin Hansu vd.), KURAMER Yayınları, İstanbul 2018.
• Kâdî Abdülcebbâr, el-Muğnî fî Ebvâbi’t-Tevhîd ve’l-Adl, (Thk. Hudr Muhammed Nebha), Beyrut 2012.
• Kâdî Abdülcebbâr, Şerhu’l-Usûli’l-Hamse, (Çev. İlyas Çelebi), YEK Yay., İstanbul 2013.
• Karadaş, Cağfer, “İbn Hazm ve Eş’arîlik Eleştirisi”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2009, Cilt: XVIII, Sayı: 1, ss. 89-102.
• Karadeniz, Osman, İlim ve Din açısından Mucize, İFAV Yayınları, İstanbul 2018.
• Kılavuz, Ulvi Murat, “İbn Hazm’da Nübüvvet Tasavvuru”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2015, Cilt: XXIV, Sayı: 1, ss. 1-31.
• Mâturîdî, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed, Kitâbu’t-Tevhîd, (Thk. Bekir Topaloğ-lu-Muhammed Arûçî), İSAM Yayınları, Ankara 2005.
• Mâturîdî, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed, Te’vîlâtü’l-Kurân, (Çev. İbrahim Tüfekçi), Ensar Neşriyat, İstanbul 2018.
• Nesefî, Ebu’l-Muîn Meymûn b. Muhammed, Tabsiratü’l-Edille fî Usûli’d-Dîn, (Thk. Hü-seyin Atay-Ş. Ali Düzgün), DİB Yayınları, Ankara 2003.
• Önal, Recep, “Vahiy ve Nübüvvet”, Sistematik Kelâm, (Ed. Mehmet Evkuran), Bilay Yayınları, Ankara 2019, ss. 185-204.
• Polat, Fethi Ahmet, “Bir İʻcâzü’l-Kur’ân İddiası: Sarfe” Marife, 2004, Cilt: III, Sayı: 3, ss. 185-218.
• Râzî, Fahreddin, el-İşâre fî Usûli’l-Kelâm (Felsefî Kelâmın Temel Meseleleri), (Çev. Ulvi Murat Kılavuz-Serkan Çetin), Litera Yayıncılık, İstanbul 2018.
• Râzî, Fahreddin, Muhassal, (Nşr. Eşref Altaş), Klasik Yayınları, İstanbul 2019.
• Sâbûnî, Nureddîn, el-Kifâye fi’l-Hidâye, (Thk. Muhammed Aruşi), İstanbul 2012.
• Serdar, Murat, “İbn Hazm’ın Eş‘arî Kelâmına Yönelik Eleştirileri”, Uluslararası İmam Eş‘arî ve Eş‘arîlik Sempozyumu Bildirileri, (Ed. Cemalettin Erdemci - Fadıl Ay-ğan), Beyan Yayınları, İstanbul 2015, c. II, ss. 89-120.
• Serdar, Murat, İbn Hazm’ın Kelami Görüşleri, Gece Kitaplığı, Ankara 2014.
• Taberî, Ali b. Rabben, ed-Dîn ve’d-Devle fî İsbâti Nübüvveti’n-Nebiyyi Muhammed (sav), (Thk. Âdil Nüveyhiz), Dâru’l-Âfâki’l-Cedîde, Beyrut 1973.
• Toprak, İbrahim, Hz. Muhammed’in Nübüvvetine Delil Olan İnsanî Özellikler, Yayınlan-mamış Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2020.
• Yavuz, Salih Sabri, İslâm Düşüncesinde Nübüvvet, Pınar Yayınları, İstanbul 2012.
• Yavuz, Yusuf Şevki, “Delâilü’n-Nübüvve”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 1994, c. IX, ss. 115-117.
• Yavuz, Yusuf Şevki, “İbn Hazm (İtikadî Görüşleri)”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 1994, c. XX, ss. 52-56.
• Yavuz, Yusuf Şevki, “Sarfe”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 2009, c. XXXVI, ss. 140-141.