ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 49 - 76, 31.12.2019

Zeki Kaya , Engin Bayra

https://doi.org/10.30561/sinopusd.644745

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, Bilim ve Sanat
Merkezlerinde öğrenim gören özel yetenekli öğrencilerin üst düzey düşünme
becerilerini belirlemektir. Ayrıca özel yetenekli öğrencilerin üst düzey
düşünme becerilerinin; cinsiyet, özel yetenek alanı, öğrenim gördüğü okul türü,
sınıf seviyesi, ailelerin eğitim ve gelir düzeyi, bilgi iletişim
teknolojilerinden yaralanma değişkenleri açısından karşılaştırılması da amaçlanmıştır.
Araştırma, İstatistiki Bölge Sınıflaması Düzey 1’e göre 12 bölgeye ayrılan
Türkiye’nin 12 ilinde bulunan Bilim ve Sanat Merkezlerinde öğrenimlerine devam
eden 1.376 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak Kaysi (2013)
tarafından geliştirilen Üst Biliş Düşünme Becerileri ölçeği kullanılmıştır.
Ölçek on sekiz madde ve dört alt faktörden oluşmaktadır. Dört faktörlü yapı
ölçülmek istenen kavrama yönelik toplam varyansın %56.57’sini açıkladığı ve
Cronbach's Alpha iç tutarlılık katsayısının α=.88 olduğu tespit edilmiştir.
Ölçeğin KMO değerinin ise 0.88 ile kabul edilebilir bir seviyede olduğu
görülmüştür. Yapılan uygulama sonucunda elde edilen veriler normallik
varsayımlarını karşılamadığından analizlerinde ilişkisiz iki örneklem için Mann
Whitney U-testi ve ilişkisiz k-örneklem için Kruskal Wallis H-testi
yapılmıştır. İstatistik analiz programıyla yapılan analizler sonucunda özel
yetenekli öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerinin iyi düzeyde olduğu
görülmüştür. Bazı değişkenler açısından anlamlı farklılık olup olmadığına
ilişkin yapılan analizlerde ise cinsiyet, okul türü, özel yetenek alanları,
sınıf seviyesi ailelerinin eğitim durumları ve ailelerinin gelir düzeyleri
arasında anlamlı farklılık bulunurken bilişim teknolojileri kullanım
tercihlerine göre anlamlı farklılık bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Özel Yetenek, Üst Düzey Düşünme Becerileri, Öğrencilerin Eğitimi

Kaynakça

• Adıgüzel, A. & Orhan, A. (2017). Öğrencilerin üst biliş beceri düzeyleri ile İngilizce dersine ilişkin akademik başarıları arasındaki ilişki. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 5-14.
• Aydın, N., (2009). Yapılandırıcı yaklaşımın öğrencilerin üst düzey bilişsel becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
• Büyüköztürk, Ş., (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 22. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, A., (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi kitabı. 6. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çakır, N., (2013). Üniversite eğitiminin üst düzey düşünme becerilerinin gelişimine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Davis, G. & Rimm, S. (2004). Education of the gifted and talented. 5th Edition. Boston: Allyn & Bacon.
• Doğan, A., (2013). Üstbiliş ve üstbilişe dayalı öğretim. Middle Eastern & Africa Journal of Educational Research (MAJER), 3, 6-20.
• Güneş, K., (2018). Bilim Sanat Merkezi öğrencilerinin problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri, matematik dersine yönelik tutumları ve matematik başarılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üni-versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Heong, Y., M., Yunos, J., Hassan, R., Othman, W., Kiong, T.T. (2011). The Perception of level of higher order thinking skills among technical education students. International Conference on Social Science and Humanity IPEDR. 5. Singapore IACSIT Yayıncılık.
• Karasar, N., (2004). Bilimsel araştırma yöntemi (11. basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, Z., (2002). Uzaktan eğitim. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kaysi, F., (2013). Bilgisayar becerileri ile üst biliş düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Saido, G.M., Siraj, S., Bin Nordin, A. B., Al Amed, O. S. (2015). Higher Order thinking skills among secondary school students in science learning. Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 3(3). 13-20.
• Schiever, S. & Maker, C. (2003). New directions in enrichment and acceleration. In N. Colangelo & G. Davis (Eds.), Handbook for gifted education, 3rd Edition (pp. 163–173). Boston: Allyn & Bacon.
• Steiner, H. & Carr, M. (2003). Cognitive development in gifted children: Toward a more precise understanding of emerging differences in intelligence. Educational Psycho-logy Review, 15, 215–246.
• Tobias, S. ve Everson, H.T. (1997). Studying the relationship between affective and me-tacognitive variables. Anxiety, Stress & Coping: An International Journal, 10(1), 59-81.
• Tüysüz, C., (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin problem çözme becerisine yönelik üst biliş düzeylerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 157-166.
• Uzun, A., (2006). Üstün veya özel yetenekli öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumları ile cinsiyet, yas, sınıf düzeyi, ana-babanın öğrenim durumu, ailenin ekonomik durumu, öğretmenin cinsiyeti, akademik başarı, Bilim Ve Sanat Merke-zine giriş alanı arasındaki, ilişkiler nelerdir?. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yurtkulu, T., (2018). Özel yetenekli öğrencilerin üst düzey düşünme becerileri ile eleştirel düşünme eğilimi: Karma yöntem araştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.