Matiate (Midyat) Yeraltı Şehri A-1 ve A-4 Mekanlarının İşlevine Yönelik Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 191 - 220, 30.11.2021

Durmuş Ersun

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1007461

Öz

Mardin iline bağlı Midyat ilçesi antik dönemde Matiate olarak isimlendirilmektedir. Tur Abdin bölgesinde konumlanan Matiate kenti ismine Asur kralı II. Assurnasirpal ve III. Salmanassar Dönemlerine tarihlenen metinlerde rastlanmaktadır. Matiate Yeraltı Şehri Midyat’ın Estel olarak isimlendirilen kısmında konumlanmaktadır. A-1 ve A-4 mekanları yeraltı şehrinin 1. alanında yer almaktadır. 1. alanda kazı ve temizlik çalışmaları 2020 ve 2021 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Yapılan kazı ve temizlik çalışmalarıyla her iki mekânın işlevine yönelik sonuçların elde edilmesi amaçlanmıştır. A-1 mekânında üzüm işliği düzeneğiyle birlikte depolama amacıyla kullanılan silolara yer verilmiştir. A-4 mekânında da depolama amacıyla kullanılan 7 adet mimari yapı elemanına yer verilmiştir. Çalışmada her iki mekânın üretime dayalı işlevi ve şırahane olarak kullanımı irdelenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Yeraltı Şehri, Bağcılık, Şarap Üretimi, Silo, Şırahane

Destekleyen Kurum

T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Midyat Belediyesi, Mardin Müzesi, Türk Tarih Kurumu tarafından desteklenmiştir.

Teşekkür

T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Midyat Belediyesi, Mardin Müzesi, Türk Tarih Kurumuna desteklerinden ötürü çok teşekkür ederim.

An Evaluation on the Function of Matiate (Midyat) Underground City’s A-1 and A-4 Places

Öz

Midyat district of Mardin province was called Matiate in the ancient period. The city of Matiate is located in the Tur Abdin region and the name of the city is found in texts dating to the Assyrian king II. Ashurnasirpal and III. Shalmaneser periods. Matiate Underground City is in Estel and it is part of Midyat. A-1 and A-4 are located in the 1st area of the underground city. In this area, excavated and cleaning works were carried out in 2020/21. In this studies, it is aimed to obtain results for the function of both areas. Grape workshop and silos used for storage are located in area A-1. There are also seven architectural building elements used for storage purposes in the A-4 area. In the study, it is revealed that both area based on production and its function as a winery has been examined.

Anahtar Kelimeler

Underground City, Viticulture, Wine Production, Silo, Winery

Kaynakça

• Bryce, T. (2009). The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia: The Near East from the Early Bronze Age to the Fall of the Persian Empire. London and New York: Routledge.
• Comfort, A. (2017). Fortresses of the Tur Abdin and the confrontation between Rome and Persia. Anatolian Studies, 67, 181-229.
• Çevik, A (2007). İlkçağlardan Orta çağın Sonuna Kadar Midyat ve Yöresi (Tur Abdin)’nin Tarihi Coğrafyası. (Ed. İbrahim Özcoşar), Makalelerle Mardin I, Tarih-Coğrafya (105-140) İstanbul: İmak Ofset Basım.
• Dikçınar S. B. – Yazgan G. A. (2009). Kentsel Mekanların Aynılaşması: Midyat Örneği/Uniformification of Urban Spaces: The Midyat Case. MEGARON, 4 (2), 79-89.
• Erkanal, A. (1985). Mardin Yöresinden Yeni Assur Dönemi Mühürleri. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 3, 379-388.
• Erkanal, H. (2007). Mezopotamya’ya Açılan Kapı: Nusaybin. Makalelerle Mardin I, TarihCoğrafya (1-16). İstanbul: İmak Ofset Basım.
• Ernest, J. W. H.- Mundell, M. C. – Mango, C. (1973). The Mosaics of the Monastery og Mar
• Samuel, Mar Simeon and Mar Gabriel near Kartmin with A Note on the Greek Inscription. Dumbarton Oaks Papers, 27, 279-296.
• Forlanini, M. (2006). Étapes et itineraries entre Assur et l’Anatolie des marchands PaléoAssyriens: Nouveaux documents et nouveaux probléms. KASKAL, C. 3, 147-175.
• Güneş, H. (2012). Tur Abdin Yöresinin İslamlaşma Süreci. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (6), 71-101.
• Hirsch, H. – Hunger, H. (1981/82). Assyriologie: Register. Archiv für Orientforschung, 28, 286-364.
• Honigmann, E. (1970). Bizans Devletinin Doğu Sınırı. (Çev. Fikret Işıltan). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Kessler, K. (1978/79). Nawala und Nabula. Archiv für Orientforschung, 26, 99-103.
• Korkut T. – Elyiğit U. (2018). Günümüz Süryani Dini Mimarisi Araşturmaları, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5 (6), 35-47.
• Laneri, N. – Schwartz, M. – Ur, J. – d’Agostino, A. – Berthon, R. (2015). Ritual and Identity in Rural Mesopotamia: Hırbemerdon Tepe and the Upper Tigris River Valley in the Middle Bronze Age. American Journal of Archaeology, 119 (4), 533-564.
• Laneri, N. (2018). The Impact of Wine Production in the Social Transformation of Northern Mesopotamian Societies during the Third and Second Millennia BCE. Die Welt des Orients, 48 (2), 225-237.
• Miltner, F. (1937). Das Cömeterium der sieben Schlafer. Forschungen in Ephesos, 7 (2), 1- 227.
• Olmstead, A. T. (1918). The Calculated Frightfulness of Ashur Nasir Apal. Journal of the American Oriental Society, 38, 209-263.
• Özdilek, B. (2015). Andriake Sinagogu’ndan Seçilmiş Örneklerle Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiklerine Genel Bir Bakış. Cedrus, III, 89-117.
• Palmer, A. (1990). Monk and Mason on the Tigris Frontier. Cambridge: Cambridge University Press.
• Reade, J. E. (1982). Reviewed Work(s): Untersuchungen zur historischen Topographie
• Nordmesopotamiens nach keilschriftlichen Quellen des 1. Jahrtausends v. Chr. Beihefte zum Tübinger Atlas des Vorderen Orients, Reihe B Nr. 26 by Karlheinz Kessler. Die Welt des Orients, 13, 146-147.
• Serin, U. (2019). Erken Hıristiyanlıkta Ritüel, Simge ve Kimlik: Mekansal Bir Çerçeve Olarak ‘Katakomb’lar. Topoğrafya, Mimari ve İkonografya Üzerine Bazı Değerlendirmeler. Arkeoloji’de Ritüel ve Toplum TAS, 5, 285-318.
• Sevindi, C. – Daşdemir, D. (2011). Kuruluşu, Gelişmesi ve Fonksiyonel Özellikleri Açısından Midyat Şehri. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (46), 135-182.
• Uygun, Ç. – Özdemir, B. – Sezgin, K. (2015). Zeytin ve Şarap İşlikleri. Korkut, Taner (Ed.). Arkeoloji, Epigrafi, Jeoloji, Doğal ve Kültürel Peyzaj Yapısıyla Tlos Antik Kenti ve Teritoryumu (496-501). Ankara: Seydikemer Kaymakamlığı Yayınları.
• Walters, H. B. (1914). Catalogue of the Greek and Roman Lamps in the British Museum. London.