Bir Nahiyenin Portresi: Osmanlı Devletinin Son Döneminde Lefke/Osmaneli

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 1231 - 1249, 21.10.2023

Halim Demiryürek

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1358434

Öz

Tarih bilimi sadece “büyük yerlerde büyük sorular” değil “küçük yerlerde büyük sorular” da sorabildiği ölçüde geçmişteki kişileri, kurumları ve yerleşim yerlerini anlamaya ve an-lamlandırmaya olanak sağlayabilir. Bu çerçevede yapılacak tespitler Osmanlı gibi büyük ölçekli bir devletin küçük bir parçasını oluşturan Lefke’nin geçmişte nasıl ve nerede ko-numlandığının belirlenebilmesi adına önem taşıdığı gibi büyük resimdeki flu yönlerin giderilebilmesi bakımından da oldukça mühimdir. Başka bir deyişle, geçmişi mikro odaklı bir perspektifle incelemek, doğruya en yakın muhtemel gerçeğe zarar vermeden daha sarih bir görüntü/bilgi elde etmeye kapı aralayabilir.
Bu itibarla, ifade edilen kriterler bağlamında tarihte küçük bir idari birim olma özelliği gösteren Lefke’ye yoğunlaşan bu makale; hem birincil hem de ikincil kaynaklardan temin edilen veriler doğrultusunda Lefke’nin tarihi gelişimini, demografik yapısını ve nüfus ha-reketlerini incelemektedir. Bunun yanı sıra Lefke’deki eğitim kurumlarını, ekonomik du-rumu, ulaşım ve iletişim imkânlarını da analiz etmektedir. Ayrıca söz konusu çalışma değişim rüzgârlarının her yönden tüm şiddetiyle estiği bir dönemde Lefke’nin bu dönüşüm sürecini nasıl deneyimlediğini gözlemlemeyi de amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Lefke, Osmaneli, Nüfus, Eğitim, Ekonomi, Ulaşım

Kaynakça

• Arıkan, R. (2016). “An Unknown Bridge on Sangarius And Ancient Road System Around It”, Global Journal on Humanites and Social Sciences, Issue 3.
• Arıkan, R. (2016). “Göksu Taş Köprüsü”, Bir İnsan-ı Selim Prof.Dr. Azmi Özcan’a Arma-ğan, (Ed: Refik Arıkan, Halim Demiryürek), Antalya.
• Bilgin, T. (2015). Milli Mücadele Döneminde Bilecik, Bilecik Üniversitesi Yayınları, Bile-cik.
• Bilgin, T. (2016). “Milli Mücadele’de Osmaneli (Lefke)” Uluslararası Osmaneli Sosyal Bilimler Kongresi, Bilecik.
• Bilim, C. (2002). Türkiye’de Çağdaş Eğitim Tarihi 1734-1876, Eskişehir.
• Delbeuf, R. (1906). De Constantinople a Brousse et a Nice, Constantinople.
• Demir, T. (2005). Türkiye’de Posta Telgraf ve Telefon Teşkilatının Tarihsel Gelişimi (1840-1920), Ankara.
• Demiryürek, H. (2015). Ertuğrul Sancağı (1900-1918), Bilecik Üniversitesi Yayınları, Bilecik.
• Demiryürek, H. (2016). “II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Bursa’nın Demografik Yapısı”, Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 2016/1.
• Demiryürek, H. (2018). “XX. Yüzyıl Başlarında Ertuğrul Sancağında İpek Üretimi”, Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 2018/3.
• Hammer B.J.V., Büyük Osmanlı Tarihi, C.1, Üçdal Neşriyat, İstanbul.
• İpek, N. (1999). Rumeli‘den Anadolu’ya Türk Göçleri, Ankara 1999.
• Kahraman, N., Arıkan, R. (2015). “Osmaneli-Bilecik ve Söğüt Arasındaki Tarihi Yollar”, Tarih Boyunca Söğüt ve Kültürü, (Ed: Halim Demiryürek, Taner Bilgin), Ankara.
• Kahraman, N., Arıkan, R. (2017). “İstanbul’u Anadolu’ya Bağlayan Kadim Yol Üzerinde Tarihi Bir Yapı: Lefke Rüstempaşa Kervansarayı”, ASOS Journal, S. 46, 5/2017.
• Özyüksel, M. (1999). “Anadolu ve Bağdat Demiryolları”, Osmanlı Ansiklopedisi, (Ed: Güler Eren), C. 3. Ankara.
• Uzunçarşılı, İ.H., Osmanlı Tarihi, C. 1, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Sarıyıldız, G. (2009). “Sicill-i Ahval Defterleri”, DİA, C. 37, İstanbul.
• Taeschner, F. (2010). Osmanlı Kaynaklarına Göre Anadolu Yol Ağı, (Çev: Nilüfer Epçel), İstanbul.
• Yazıcı, S. (2019). “Osmanlı Modernleşmesi”, Modern Türkiye Tarihi, (Ed. Ahmet Şimşek), Ankara. Yurt Ansiklopedisi. (1982). “Bilecik”, C. 2, İstanbul.