Borsa İstanbul'da İşlem Gören Banka Hisselerindeki Manipülasyon: "tr.investing.com" Mesaj Panolarına Gönderilen Mesajlara Yönelik Bir İnceleme

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 339 - 365, 30.05.2024

Alper İşleyen

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1353715

Öz

Bu çalışma, Borsa İstanbul'da işlem gören Türkiye Halk Bankası ve Türkiye Vakıflar Bankası hisselerinin, 25.08.2022 ile 30.09.2022 tarihleri arasındaki, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası ve Şekerbank T.A.Ş. hisselerinin, 03.08.2022 ile 29.09.2022 tarihleri arasındaki sert yükseliş ve düşüşü sırasında, "tr.investing.com" internet sitesi içeriğinde bulunan hisse senedi mesaj panosuna gönderilen yorumlar irdelenerek hazırlanmıştır. Araştırma kapsamında bulunan 51.646 adet yorum, yükseliş, zirve ve düşüş yönünden birer gün örneklem seçilerek sınırlandırılmıştır. İçerik analizi tekniği ile gerçekleştirilen çalışmanın bulgularına göre hisse senedi sert yükseliş gösterdiği sırada insanların olumlu duygular beslediği, sert düşüş gösterdiği dönemlerde de olumsuz duygular beslediği çıkarımına ulaşılmıştır. Ayrıca araştırmanın bir diğer bulgusu gösteriyor ki, bireyler hisseler yükselirken alım yönünde hareket etmekte, düşerken hisseleri satmama ve tutma yönünde davranış sergilemektedir. Araştırmanın sonucuna göre, küçük yatırımcıların manipülasyon dönemlerinde zarar ettiği söylenebilir. Araştırma sonucunda, Sermaye Piyasası Kurulu'na küçük yatırımcının korunması için gerektiğinde piyasaya müdahalelerde bulunması, sivil toplum kurumlarının ve üniversitelerin yurttaşların finansal okur yazarlıklarının geliştirilmesi için ücretsiz eğitimler vermesi, basının dördüncü güç görevini yerine getirmesi tavsiye edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Borsa, Manipülasyon, Mesaj Panosu, Hisse Senedi.

Kaynakça

• Aggarwal, R., ve Wu, G. (2006). Stock Market Manipulations, The Journal of Business, 79, 1915-1954.
• Antweiler, W., Frank, M. Z. (2004). Is All That Talk Just Noise? The Information Content of Internet Stock Message Boards. The Jurnal of Finance, 59, (3), 1259-1294.
• Aydıngülü Sakalsız, S., ve Şahin, S. (2021). Türkiye'de Bankaların Sosyal Medya Skorları İle Pay Senedi Getirileri Arasındaki İlişki, Global Journal of Economics and Business Studies, 10(20), 1-14.
• Birgün Gazetesi İnternet Haberi, Erişim Tarihi, 19.11.2022, https://www.birgun.net/haber/borsa-da-buyuk-manipulasyon-402954
• Borsa Gündem İnternet Haberi, Erişim Tarihi: 19.11.2022, https://www.borsagundem.com/haber/borsada-manipulasyon-sorusturmasinda-5-tutuklama-talebi/1692714
• Çilingir, A. (2017). İletişim Alanında İçerik Analizi Yöntemi Kullanılarak Yapılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri Üzerine Bir İnceleme, Erciyes İletişim Dergisi, 5(1), 148-160.
• Delort, J.-Y., Arunasalam, B., Milosavljevic, M., Leung, H. (2009, 11). The Impact of Manipulation in Internet Stock Message Boards, International Jurnal of Banking Accounting and Finance 8.
• Eğilmez, M. (2020). Örneklerle Kolay Ekonomi, (24. Basım), Remzi Kitabevi.
• Eker, D., ve Akman Başpınar, Z. (2022). Sosyal Medya ve İnternet Kullanımının Finansal Sistem İçindeki Yeri Üzerine Bir Literatür Araştırması, İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 177-190.
• İnvesting.com İnternet Sitesi Hakkımızda Bölümü, Erişim Tarihi, 04.12.2022, https://tr.investing.com/about-us/ Kısa Dalga İnternet Sitesi Haberi, Erişim Tarihi, 19.11.2022, https://kisadalga.net/yazar/dort-piyasa-uzmani-borsada-olanlari-yorumladi-bu-bir-operasyon_41460
• Kogan, S., Moskowitz, J. T., Niessner, M. (2022). Social Media and Financial News Manipulation, Review of Finance, rfac058, https://doi.org/10.1093/rof/rfac058.
• Mcintyre, G. (2014). Reforming the Regulation of Financial Market Manipulation, Doktora Tezi, Thesis Submitted in Partial Fulfilment of the University of Sydney, Faculty of Law, Honours Program.
• Mei, J., Wu, G., Zhou, C. (2004). Behavior Based Manipulation: Theory and Prosecution Evidence, New York University Working Paper.
• Pelster, M. (2017). I'll Have What S/he's Having: A Case Study of a Social Trading Network, Proceedings of the International Conference on Information Systems, 1-14.
• Renault, T. (2017). Market Manipulation and Suspicious Stock Recommendations on Social Media, SSRN Electronic Journal, 1-41.
• Shiller, R. J. (2000). Irrational Exuberance, New Jersey: Princeton University Press.
• Strauss, N., Vliegenthart, R., Verhoeven, P. (2018). Intraday News Trading: The Reciprocal Relationships Between the Stock Market and Economic News, Communication Research, 45(7), 1054-1077.
• Taylan, H. H. (2011). Sosyal Bilimlerde Kullanılan İçerik ve Söylem Analizinin Karşılaştırılması, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 1(2), 63-76.
• Tele1 İnternet Haberi, Erişim Tarihi, 19.11.2022, https://tele1.com.tr/borsadaki-inanilmaz-manipulasyonun-detaylari-ortaya-cikti-sadece-1-isimden-1-5-trilyonluk-islem-711451
• Uğurlu, E. (2002). Yazılı Basının Hisse Senetleri Piyasası Üzerindeki Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.