Turist Rehberlerinin Turlarda Mitoloji ve Efsane Kullanımları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 912 - 933, 30.11.2024

Neşe Çullu Kaygısız

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1405589

Öz

Turistler gittikleri bölgelerin tarihini ve kültürünü merak ettikleri gibi o bölgelere ait mitoloji ve efsaneleri de merak etmektedirler. Hatta mitoloji ve efsaneler başlı başına motivasyon kaynağı olabilmektedir. Alternatif turizm türlerinden biri olarak kabul edilen efsane turizmi bunun en büyük örneğidir. Bu nedenle turist rehberlerinin turlarda mitoloji ve efsane kullanım düzeylerinin araştırılması önemli görülmüştür. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşme formunun oluşturulmasında öncelikle ilgili alan yazından faydalanılmış daha sonra ise hem konuyla ilgili uzman akademisyenlerden hem de turist rehberlerinden görüş alınmıştır. Araştırmanın evrenini eylemli turist rehberleri oluşturmaktadır. Araştırmada tüm evrene ulaşmanın zorluğu sebebiyle, kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmış ve 10 eylemli turist rehberi ile görüşme yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin analizinde nitel veri analizlerinden betimsel analiz kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda araştırmaya katılan bütün turist rehberlerinin turlarda mitoloji ve efsaneyi sıklıkla kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca turlarda anlatılan mit ve efsanelerin turistlerin ilgisini çektiği, yerli ve yabancı turistlerin mit ve efsanelere karşı verdikleri tepkinin değiştiği, turistlerin en çok antik yunan ve roma mitolojisine ilgi gösterdiği ve turist rehberlerinin turlarda mit ve efsanelerin anlatılmasını gerekli gördüğü ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Turist Rehberleri, Mitoloji, Efsane.

Kaynakça

• Akoğlan Kozak, M. ve Çiçek, D. (2022). Friglerin Kullandıkları Mitolojik Unsurların Bölge Turizmine Yansımaları. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism, Recrea-tion and Sports Sciences (ATRSS), 5 (2), 255-268.
• Aktaş, S. (2009). Efsanelerin Turistik Çekicilik Üzerine Etkileri: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma (Tez No. 253035) (Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Aktaş, S. ve Batman, O. (2010). Efsanelerin Turistik Çekicilik Üzerine Etkileri: Profesyonel Turist Rehberlerine Yönelik Bir Araştırma, e-Journal of New World Sciences Aca-demy Social Sciences, 5(4), 367-395.
• Altunışık, R., Coşkun, R. Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (7. Baskı). Sakarya Yayıncılık.
• Bozkurt, M. (2018). Turist Rehberlerinin Performanslarının Turist Memnuniyeti ve Turistlerin Alışveriş Davranışı Üzerine Etkisi: Nevşehir İlinde Bir Uygulama (Tez No. 532864) (Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Çınar, B. ve Toksöz, D. (2020). Turist Rehberliğinde Hikâyeleştirme ve Mekânların Tüketimi, Turist Rehberliği Dergisi, 3(1), 1-17.
• Eser, E. ve Asmadili, V. U. (2021). Mitolojik Anlatıların Kültür Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi: Arzu İle Kamber Efsanesi Çat Kasabası Varyantı, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 8 (4),1572-1600.
• Harini, Y.N.A. (2018). The Use of Legend in Tourism: Case Study of Si Pitung from Indonesia, Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 231, 445-447.
• Karadeniz Yağmur, S. (2018). Efsane ve Mitoloji Üzerine Genel Bir Değerlendirme ve Efsane Mitoloji İlişkisi, Asia Minor Studies, 6(12), 317-328.
• Kaya, B. ve Ünlüönen, K. (2021). Turist Rehberlerinin Kültürel Miras Aktarımında Hikâye Anlatıcılığının Rolü, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(3): 2166-2179.
• Meng, L., Teng, C. (2023). The Mythology of Chinese Martial Arts Tourism: A Case Study of the Shaolin Temple on Multiple Dimensions. In: Jiao, D., Li, D., Meng, L., Peng, Y. (eds) Understanding and Translating Chinese Martial Arts. New Frontiers in Translation Studies. Springer, Singapore.
• Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source-book (2. Baskı). SAGE Publications.
• Pekyaman, A. (2018). Turist Rehberlerinin Tur Cazibesini Artırmada Yararlanabilecekleri Bir Araç Olarak Efsaneler: Afyonkarahisar Efsaneleri Örneği, Turist Rehberliği Dergisi, 1(2), 142-152.
• Pérez-Aranda, J.R., Guerreiro, M. ve Mendes, J. (2015). Are Myths and Legends Used in Tourısm Communıcatıon as a Resource? The Case of Algarve Onlıne Brochures, Enlightening Tourism. A Pathmaking Journal, 5(1), 65-99.
• Saz, S. (2021). Anadolu'da Türk Sanat ve Mimarisinde Rehberlerin Karşılaştıkları Hayvan Figürleri ve Mitolojik Arka Planı, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 29-46.
• Sezer, İ. (2019). Mitolojik ve Efsanevi Unsurların Turistik Çekicilik Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi: Giresun Adası Örneği, Turkish Studies Social Sciences, 14(5), 2463-2500.
• Şahin, H.İ. (2009). Dalyan ve Köyceğiz Çevresinde Gelenek, Turizm ve Folklorizm, Millî Folklor, 21(82), 50-58.
• Tanrısever, C., Pamukçu, H. ve Erdoğan, Y. (2019, 16-19 Ekim). Turist Rehberleri Tara-fından Pazarlanan Kastamonu Şehir Efsaneleri (Bildiri Sunumu). 20. Ulusal Turizm Kongresi, Eskişehir. TUREB (2023). https://www.tureb.org.tr/tr/RehberIstatistik/ e.t 31.01.2023.
• Türker, A. (2019). Tur Yönetimi ve Uygulaması, İçinde: Ö. Köroğlu & Ö. Güzel (Ed.) Kav-ramdan Uygulamaya Turist Rehberliği Mesleği, 275-295, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Türker, A., Kurt, S. ve Özaltın Türker, G. (2016). Fakelore ve Folklorizmin Turizm ile İlişkisi Üzerine Kavramsal Bir İnceleme, Turan Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 8(31), 360-373.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Seçkin Yayıncılık.