Bir Tâbiûn Müfessiri İkrime Hakkındaki İthamların Değerlendirilmesi

Yıl 2011, Cilt: 2 Sayı: 3, 87 - 102, 01.06.2011

Muhammed Ersöz

Öz

Hz. Peygamber’in vefatından sonra Tefsir ilmi ya bizzat Hz. Peygamber’in ya da onun ilim hususunda kendilerinden övgüyle söz ettiği kişilerin sözlerinin doğru olarak naklinin ön planda tutulması şeklinde icra edilmekte idi. Sonra bu silsile genişledi ve Kur’an yorumları farklı tariklerle sonraki nesillere aktarılmaya başlandı. Bu silsilelerden en önemlisi de “Tercümânü’l-Kur’an” övgüsüne mazhar olan Abdullah b. Abbas (v. 68/700)’ın başında olduğu silsiledir. Fakat İbn Abbas’ın rivayetleri üzerinde tevehhüm oluşturmak için bu silsilenin ravilerine yönelik bazı iddialar öne sürülmüştür. Bu ravilerden biri Tabiûn müfessirlerinin ileri gelenlerinden olan Ebû Abdillâh İkrime b. Abdillâh el-Berberî el-Medenî’dir. Tarih kaynaklarımızda İkrime hakkında bazı ithamlar mevcuttur. Makalemizde bu ithamları zikrederek bazı değerlendirmelerde bulunacağız

Anahtar Kelimeler

İkrime, Tâbiûn, Hâricî , Kezzâb

Kaynakça

• Buhari Muhammed b. İsmail: el-Camiu’s-sahih, (Beyrut: 1988)
• Eş’arî: Ebu’l Hasan Ali b. İsmail: Mezhepler Arasındaki Farklar Ter: Mehmet Dalkılıç, Ömer Aydın, (Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2005)
• Fesevî: Ebû Yûsuf Ya’kûb b. Süfyân b. Cüvvân: el-Ma’rife ve’t-târîh, (Medine: 1990)
• Godziher Ignaz: Mezâhibu’t-tefsiri’l-İslâmî, Arapçaya Ter: Abdulhalim en-Neccar (Mısır: 1955)
• İbn Asâkir Ebû Bekr Muhammed b. Abdillâh: Târîhu Dımeşk, (Mısır: t.y.)
• İbn Hacer Şihâbüddîn Ebü’l-Fazl Ahmed b. Alî El-Askalânî: Hedyü’s-sârî mukaddimetü Fethi’l-bârî, (Beyrut: 1960)
• -----------------: Lisânü’l-mîzân, (Beyrut: 1986)
• -----------------: Tehzîbü’t-Tehzîb, (Haydarâbad: 1908)
• İbn Hanbel: Ebu Abdillah Ahmed: Müsned, (Mısır: t.y.)
• İbn Hallikân Şemsüddîn Ahmed b. Muhammed b. Ebî Bekr, Vefeyâtü’l-a’yân ve enbâ’ü ahbâri’z-zemân (Beyrut: Dâru Sadr, 1900)
• İbn Hibbân Muhammed b. Hibbân b. Ahmed b. Ebî Hâtim el-Bustî: Kitâbü’s- sikât, (Beyrut: 1973)
• İbn Kuteybe Abdullah b. Müslim: Kitâbü’l-maârif, (Beyrut: 1972)
• İbn Sa’d, Muhammed: et-Tabakâtu’l-kübra, (Beyrut: Dâru Sadr, t.y.)
• İbnü’n-Nedîm Ebü’l-Ferac Muhammed b. Ya’kûb: el-Fihrist, (Beyrut: 1988)
• Kurtubî Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed: el-Camiu’ li ahkâmi’l-Kur’ân, (Kahire: 1953)
• Mizzî Cemâleddin Ebi’l-Haccâc Yusuf: Tehzibu’l-kemal fi esmâi’r-ricâl, (Beyrut: 1980)
• Muslim Ebu’l-Huseyn Muslim b. Haccac: el-Câmiu’s-sahih, (Beyrut: t.y.)
• Öz, Mustafa: Başlangıçtan Günümüze İslam Mezhepler Tarihi, (İstanbul: Ensar Neşriyat, 2011)
• Râzî Abdurrahman b. Ebî Hâtim Muhammed: Kitâbü’l-cerh ve’t-ta’dîl, (Beyrut: 1952)
• Taberî Muhammed b. Cerir: Camiu’l-beyan an te’vili âyi’l-Kuran, (Beyrut: 1985)
• Zehebî Şemseddin Muhammed: Siyeru a’lâmı’n-nübelâ, (Beyrut: 1984).