Satım Akitlerini Sonuçlandırmada Karşılıklı Teslimin (Kabzın) Önemi

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 16, 149 - 163, 30.04.2017

Mehmet Hadi Turan

Öz

İnsanların günlük hayatta en fazla
başvurdukları akitlerin başında satım akdi gelmektedir. Esasen satım akitleri karşılıklı
menfaat ilişkisinin çarpıcı bir tezahürüdür. Bu yüzden İslam hukuku hak kaybına
uğramamak ve uğratmamak adına birtakım kurallar koymuştur. Mülkiyetin karşı
tarafa geçmesini sağlayan satım akdinin nihai tamamlayıcısı karşılıklı kabzdır/teslimattır.
Çalışmamızda öncelikle akdin tanımını ve unsurlarını ele aldık. Bilahare satım
akdinin çeşit ve mahiyetini açıkladık. Bu arada akdin tabii ve istenen sonucu
olarak kabzın şekillerini ve geçerliliğini ortaya koyduk. Böylece kabzın satım
akdinde sıhhat ve geçerlilik açısından önemini göstermeye çalıştık. Sonuç
olarak teslimatın, alışverişle mülkiyet/menfaat veya bir hakkın el
değiştirmesinde oynadığı role dikkat çekmek istedik.

Anahtar Kelimeler

Akit, satım akdi, kabz, geçerlilik, tasarruf

Kaynakça

• A. Cevdet Paşa. Mecelle.
• Abderî, Muhammed b. Yûsuf b. Ebî'l-Kâsım. et-Tac ve’l-İklîl. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1398.
• Akıntürk, Turgut. Satım Akdinde Hasarın İntikali. Ankara: Sevinç Matbaası, t.y.
• Apaydın, Yunus. “Kabz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 24: 45-49. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Asımî, Yusuf b. Süleyman b. Abdillah. el-Kabdu ve Suveruhu’l-Mu’asıra. y.y., 1427. Erişim 2 Ekim 2015.
• http://www.almoslim.net/node/83157.
• Aslan, Ömer. “Atıf Beyin Mecelle Şerhinin Türkçeye Aktarımı ve Değerlendirilmesi (Kitabu’l-Büyu’ Kısmı, 101-403 Maddeleri)”. Lisans bitirme tezi, Erciyes Üniversitesi, 2014. Erişim 13 Mart 2017. https://www.researchgate.net/profile/Oemer_Aslan/publicatio.
• Atalay, Arif. “İslam Hukukunda Kabz”. (Doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, 2012.
• Aybakan, Bilal. İslam Hukukunda Borçların İfası. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1998.
• Cevherî, İsmail b. Ahmed. es-Sıhah. thk. Ahmed Abdulğafur ‘Attar. Beyrut: Daru İlmi'l-Melayin, 1984.
• Cürcânî, Ali b. Muhammed b. Ali. Tarifat. thk. İbrahim Ebyarî. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-Arabî, 1405.
• Çeker, Orhan. “İslam Hukukunda Akidler”. Doktora tezi, 2006.
• Dımaşkî, Muhammed b. Bedruddin b. Bilban. Ehsaru’l-Muhtasarat fi Fıkhi ala Mezhebi el-İmam Ahmed b. Hanbel. thk. Muhammed Nasır Acemî. Beyrut: Daru Beşairi’l-İslamiyye, 1416.
• Döndüren, Hamdi. Delilleriyle İslam Hukuku. İstanbul: Erkam Yayınları, 2014.
• Döndüren, Hamdi. http:/www.snlhznem.com/,/165627. Erişim 13 Mart 2013.
• Dönmez, İ. Kafi. “İslam Hukukunda Modern İletişim Araçları ile Yapılan Akitler (Batı Hukuku ile Mukayeseli Olarak)”. İLAM Araştırma Dergisi 1, sy. 1 (1996): 9-62.
• Ensari, Muhammed b. Ahmed Zekeriyyâ. Esna’l-Metalib. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2000.
• Erkan, Arif. el-Beyan (Arapça-Türkçe Büyük Sözlük). İstanbul: Çağrı Yayınları, 2006.
• Firûzâbâdî, Mecduddîn Muhammed b. Ya’kûb. el-Kamûsu’l-Muhît. Beyrut: Daru'l-Fikr, 1992.
• Heyet. el-Mu’cemu’l-Arabî li’l-Esasî. Tunus 1988.
• http://eticaretmag.com/amazondan-paket-teslimatinda-yeni-donem-emanet-dolaplari/. Erişim 09 Eylül 2012.
• İbn Abidin, Muhammed Emin. Haşiyetu Reddi’l-Muhtar ale’d-Durri’l-Muhtar. Beyrut: Daru’l-Fikr, 2000.
• İbn Faris, Ebu’l-Huseyn Ahmed b. Faris b. Zekeriyya. Mekayisü’l-Luğat. thk. Abdusselam Muhammed Harun. Beyrut: Daru'l-Cil, t.y.
• İbn Manzur, Muhammed b. Mükrim b. Ali Ebu’l-Fazl. Lisanu’l-Arab. Kahire: Daru’l-Maarif, 1991.
• İbn Nüceym, Zeynüddin b. İbrahim b. Muhammed. Bahru’r-raik Şerhu Kenzi’d-Dekaik. Beyrut: Daru’l-Marife, 1997.
• İsfahânî, Hüseyin b. Muhammed. el-Müfredat fi Ğarîbi’l-Kur’an. İstanbul: Karaman Yayınları, 1986.
• Kadihan, Özkendi el-Fergânî. Fetava. Ankara: Akçağ Yayınları, 1985.
• Karaman, Hayreddin. Ana Hatlarıyla İslam Hukuku. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1998
• Kasanî, Ebubekr bin Mesud. el-Bedayiu's-Senayi' fi Tertibi'ş-Şerai'. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-Arabi, 1982.
• Kisbet, Mustafa. İslam Hukukuna göre Satım Akdinde Malın Kabz ve Teslimi. İstanbul: Nizamiye Akademi, 2015.
• Maverdî, Ali bin Muhammed bin Habîb el-Basrî. el- Kitabu’l-Havî el-Kebir. Beyrut: Daru’l-Fikr, t.y.
• Merğinânî, Ebu’l-Hasan Ali b. Ebi Bekir b. Abdulcelil er-Rüşdânî. Bidâyetu Şerhu Bidâyeti’l-Mübtedî. y.y.: Mektebetü’l-İslamiyye, t.y.
• Mevsuatu’l-Fıkhi’l-İslamî. Vakıflar Bakanlığı İslami İşler Yüksek Kurulu. Kahire 2001.
• Salihî, Alauddin Ebu’l-Hasen Ali b. Süleyman el-Merdavî. İnsaf fi Ma’rifeti’r-Racih mine’l-Hilafi ala Mezhebi’l-İmam Ahmed b. Hanbel. Beyrut: Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabî, 1419.
• Semerkandî, Alauddin. Tuhfetu’l-Fukaha. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1984.
• Serahsî, Şemsuddîn Ebu Bekir Muhammed b. Ebî Sehl. el-Mebsut. thk. Halil Muhyiddîn. Beyrut: Daru’l-Fikr, 2000.
• Şehhade, Hasan Muhammed Hasan. “Ahkâmu’s-Semen fî Fıkhi’l-İslamî”. Yüksek Lisans tezi, Câmiatü’n-Necâh el-Vataniyye, 2006.
• Şirazî, İbrâhim bin Ali bin Yûsuf. el-Mühezzeb fi Fıkhi’l-İmam eş-Şafii. Beyrut, t.y.
• Tehanevî, Muhammed A'lâ b. Ali b. Muhammed Hâmid. Keşşafu Istılahati’l-Fünûn. İstanbul: Kahraman Yayınları, 1984.
• Tesûlî, Ebu’l-Hasan Ali B. Abdusselam. el-Behce fi Şerhi’t-Tuhfe. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1998.
• Useymin, Muhammed b. Salih b. Muhammed. eş-Şerhu’l-Mumta ala Zadi’l-Mustakna’. Beyrut: Daru İbni’l-Cevzi, 1428.
• Zuhayli, Vehbe. el-Fıkhu’l-İslamî ve Edilletuhu. Dımaşk: Daru’l-Fikr, t.y.