Concepts of Raın in The Qur'an From The Vıewpoınt of Furûq al-Lugawıyya

Yıl 2022, Sayı: 29, 212 - 230, 15.12.2022

Faima Israfılova

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1174202

Öz

The activities of understanding and interpreting the Qur’ān have been continued in a non-stop way since the beginning of the Revelation. Maâni al-Qur’ān, I’djâz al-Qur’ān, Wujuh and Nazāir, Garib al-Qur’ān (foreıgn words), and many similar disciplines within the scope of Ulum al-Qur’ān and linguistic studies have been studied separately throughout history, with different aspects. The phenomenon of Furūq al-Lugawiyya (linguistic differences), which is the subject of our study, has an important place in understanding and interpreting the Qur’ān, like the other disciplines. As a matter of fact, it is obvious that revealing the differences between the words in the Qur’ān will help to understand the divine will or not to be misunderstood. Therefore, in order to better understand the importance of the subject, we tried to present the definition of Furūq al-Lugawiyya, its place in the historical process and its development under the first title of our study. Even if the Furūq has been scattered in various disciplines and tafsir throughout history, there has always been material that can be a science of tafsir. Furūq is related to close or synonymous words in the Qur’ān, as well as etymology, morphology, syntax, etc. At the Arabic language level. It is a linguistic discipline supported by science and has detection techniques and methods in itself. Thus, we can say that Furūq, like other Qur’ānic sciences, plays an important role in understanding the word of Allah in the best way and in terms of the science of tafsir. Therefore, under the second title of our study, we tried to reveal the importance of Furūq al-Lugawiyya in terms of tafsir. As a matter of fact, when we look at the translation and tafsir studies of the Qur’ān in various languages, the words sometimes undergo a meaning change, sometimes we witness that the meaning is transferred unchanged as it is used in Arabic. Although this situation is sometimes perceived as providing convenience, it actually reveals some shortcomings in the translation of the Qur’ān. The concepts of the Qur’ān must be examined by making use of the studies and knowledge in fields such as Garib al-Qur’ān wujûh and nazâir, Taradūf (synonymy), Furūq and ezdâd (auto-antonym). Therefore, we tried to indicate that Furūq, like other disciplines within the framework of Ulum al-Qur’ān, potentially exists both in the Arabic language and at the level of the text of the Qur’ān. To contribute to a better understanding of the subject, the following words about rain, which are considered Taradūf, are: “مَطَر-غَيْث - رِزْق - وَدْق - بَرَد- دَرّ - رَجْع - صَيِّب - وَابِل- طَلّ” we tried to present it in terms of Furūq al-Lugawiyya within the framework of their use in the Qur’ān. The conclusions we got about these words that we tried to understand within the Qur’ān helped us to understand the subtle, deep, and attractive differences between these words, which are described as synonymous with rain. Thus, we tried to emphasize the importance of each word in the Qur’ān, from the selection and placement to the formation of sentences and passages, to choose them in accordance with the places where the words are mentioned. In other words, we wanted to remind you again that while the Qur’ān takes into account the fluency in terms of the choice of each word, it also attaches great importance to the eloquence in terms of sentence construction.

Anahtar Kelimeler

Tafsīr, Qur’ān, Furūq, Taradūf, Rain.

Furûku’l Lügaviyye Açısından Kur’ân-ı Kerim’de Geçen Yağmur ile İlgili Lafızlar

Öz

Kur’an-ı Kerim nazil olduğu günden itibaren onu anlama ve yorumlama faaliyetleri hiç durmaksızın devam etmiştir. Ulûmu’l Kur’an ve dilbilimsel çalışmalar kapsamına giren Meân’il Kur’an, İcaz’ul Kur’an, Vücuh ve Nezair, Garib’ul Kur’an ve benzeri birçok disiplin tarih boyunca farklı yönleriyle ele alınarak ayrı ayrı incelenmiştir. Çalışmamızın konusu olan Furûku’l Lügaviyye olgusu da diğer disiplinler gibi Kur’an-ı Kerim’i anlama ve yorumlamada önemli bir yere sahiptir. Nitekim Kur’an-ı Kerim’deki lafız aralarındaki farkların ortaya çıkarmak murad-ı ilahinin anlaşılmasına ya da yanlış anlaşılmamasına yardımcı olacağı aşikârdır. Bundan dolayı konunun öneminin daha iyi anlaşılması adına çalışmamızın ilk başlığı altında Furûku’l Lügaviyye’yi tanımını, tarihi süreç içindeki yerini ve gelişimini sergilemeye çalıştık. Çünkü tarih boyunca Furûk dağınık bir biçimde çeşitli disiplinlerin ve tefsirlerin içine serpiştirilmiş olsa da kendisine bir tefsir ilmi olabilecek malzemesinin her zaman var olmuştur. Furûk, Kur’an-ı Kerim’deki yakın ya da eş anlamlı kelimeler ilgili olduğu gibi aynı zamanda da Arap dili düzeyinde etimoloji, morfoloji, nahiv vb. ilimlerle desteklenen bir linguistik ve kendi içerisinde tespit teknikleri ve yöntemleri olan bir disiplindir. Böylece diğer Kur’an ilimleri gibi furûk da Allah kelamının en iyi şekilde anlaşılması ve tefsir ilmi açısından önemli fonksiyon gösterdiğini söyleyebiliriz. Dolayısıyla çalışmamızın ikinci başlığı altında tefsir ilmi açısından Furûku’l Lügaviyye’nin önemini ortaya koymaya çalıştık. Nitekim Kur’an-ı Kerim’in çeşitli dillerde yapılan tercüme ve tefsir çalışmalarına baktığımızda lafızlar bazen mana değişimine uğradığını, bazen de mananın değişmeden Arapçada kullanıldığı şekilde aktarıldığına şahit olmaktayız. Bu durum zaman zaman kolaylık sağladığı şeklinde algılansa da Kur’an-ı Kerim’in çevirisi konusunda bazı dezavantajları ortaya çıkarmaktadır. Kur’an-ı Kerim kavramları mutlaka garip kelimeler, vücûh ve nezâir, terâdüf, furûk ve ezdâd gibi alanlarda yapılan çalışmalar ve birikimden istifade etmek suretiyle incelemeye tabi tutulmalıdır. Dolayısıyla Furûk da Ulûmu’l Kur’an çerçevesine giren diğer disiplinler gibi potansiyel olarak hem Arap dilinde hem de Kur’an metnin düzeyinde varlığını belirtmeye çalıştık. Konunun daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamak için de yağmurla ilgili Terâdüf sayılan şu lafızları: “مَطَر-غَيْث - رِزْق - وَدْق - بَرَد- دَرّ - رَجْع - صَيِّب - وَابِل- طَلّ” Furûku’l Lügaviyye açısından Kur’an-ı Kerim’deki kullanımları çerçevesinde sunmaya çalıştık. Kur’an-ı Kerim çerçevesinde anlamaya çalıştığımız bu lafızlar ile ilgili elde ettiğimiz bulguları ise sonuç bölümünde yer vererek yağmurla ilgili terâdüf olarak nitelendirilen lafızların aralarındaki ince, derin ve cazip farklarını ortaya koyduk. Böylece Kur’an-ı Kerim’de geçen her bir lafzın gerek cümle gerekse pasaj oluşumuna kadar seçimi ve yerleştirilmesinden lafızların geçtiği yerlerine uygun olarak tercih edilmesine kadar ki önemini vurgulamaya çalıştık. Başka bir ifade ile Kur’an-ı Kerim her bir lafzının seçimi açısından fasihliği dikkate aldığı gibi, cümle kurgusu açısından ciddi düzeyde beliğliğini de önemsediğini tekrar hatırlatmak istedik.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Kur’an, Furuk, Teradüf, Yağmur

Kaynakça

• Ali Abdulvahid Vâfi. Fıkhu’l-Luğa. Kahire: Mektebetu Nahdati, 1973.
• Celâluddîn Abdurrahmân b. Ebû Bekr Suyuti. el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân. Şam: Dâru İbn Kesîr, 2006.
• Celâluddin Suyuti. el-Muzhir fi Ulumi’l-Luğa ve Envaiha. Beyrut, 1987.
• Durmuş, Zülfikar. “Kur’an’da ‘İmrae’ ve ‘Zevc’ Kelimelerinin Anlam Alanı”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 21/3 (15 Aralık 2017), 1797-1824. https://doi.org/10.18505/cuid.338041
• Dücane Rudeyni. “Matbû Türkçe Kur’an Çevirileri ve Kur’an Çevirilerinde Yöntem Sorunu”. Ankara: Bilgi Vakfı Yayınları, 1996.
• Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed Kurtubî. el-Câmi‘ li-Ahkâmi’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 2001.
• Ebû Bekr b. Beşşâr Muhammed b. Kâsım b. Muhammed İbnü’l-Enbârî. Kitâbü’l Ezdâd. Saydâ: Mektebetü’l-Asriyye, 1987.
• Ebu Hilal Askeri. el-Furûk fi’l-Luğa. Beyrût: Dâru’l- Kutubi’l-‘İlmiyye, 1991.
• Ebû Osman ‘Amr b. Bahr Câhız. el-Beyânve’t-Tebyîn. Mısır: Mektebetu’l-Hancı, ts.
• Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyâd Ferrâ. Meâni’l-Kur’ân. Beyrut: Âlemu’l-Kutub, 1983.
• Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmud Nesefî. Tefsîru’n-Nesefî el-Müsemmâ bi Medâriki’t-Tenzîl ve Hakâiki’t-Te’vîl. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, ts.
• Ebû’l-Fazl Muhammed b. Mûkerrem b. Ali el-Ensâri İbn Manzûr. Lisânu’l-Arab. Beyrut: Dâr Sâdır, ts.
• Ebu’l-Kasım Mahmud Zemahşerî. el-Keşşâf ʿan Haḳâiḳi Gavâmiu’t-Tenzîl. Beyrut: Dâru’l-Kütübü’l-Arabiyye, 1986.
• Ebu’l-Leys Nasr b. Muhammed Semerkandî. Tefsiru’s-Semerkandî el-Musemma Bahru’l-Ulûm. Beyrût: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1993.
• Ebü’l-Tahir Mecdüddin Muhammed b. Yakub b. Muhammed Fîruzâbâdî. el-Kamusü’l-Muhit. Dimaşk: Mektebetu’n-Nuveyri, ts.
• Emrullah İşler. “Çokanlamlılık, Anlam Daralması ve Kur’an’ın Türkçe Çevirilerinde Yapılan Yanlışlar”. Van, 2001.
• Hâkim Malik Ziyâdi. et-Terâdüf fi’l-Luğa. Bağdad: Dâru’l-Hurriyye, 1970.
• Ismail Hakkı Bursevi. Kelimeler Arasındaki Farklar Kitabû’l Furûk. çev. Ömer Aydın. Istanbul: İşaret Yayınları, 2016.
• Muhammed Ali Sâbûnî. Safvetü’t-Tefâsîr. Beyrut: Dâru’l-Ciyl, ts.
• Muhammed b. Cerir et-Taberî. Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l Kur’ân. Kahire: Merkezi Buhusu’l-İslamiyye ve’l-Arabiyye, 2003.
• Mustafa Karagöz. Dilbilimsel Tefsir ve Kur’an’ı Anlamaya Katkısı. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Doktora Tezi, 2009.
• Mustafa Karagöz. “Kur’an Kavramlarının Anlamını Belirlemede Artzamanlı ve Eşzamanlı Semantiğin Rolü”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi XLIII/2 (2017), 313-363.
• Nâsıruddîn Ebû Saîd Abdullah b. Ömer Beydâvî. Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1997.
• Ömer Kara. “Arap Dilbilimindeki ‘Terâdüf’ Olgusunun ‘Furûk’ Paralelinde Tarihsel Süreci ve Arka Planı -el-Furûku’l-Lugaviyye’ye Giriş (I)”. Ekev Akademi Dergisi 7/14 (2003), 197-220.
• Ömer Kara. “el-Furûku’l-Luğaviyye’nin Bir Kur’ân İlmi Olma İmkânı Üzerine”. Tarihten Günümüze Kur’an İlimleri ve Tefsir Usûlü, 2009.
• Râgıb İsfehani. el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru’l-Marife, ts.
• Salih, Suphi. Dirasat fi Fıkhi’l-Luğa. Dımaşk: Matbaatu Camiati, 1960.
• Seyyid Muhammed Murtadâ el-Hüseyin Zebîdî. Tâcu’l-Arûs. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1. Basım, ts.
• Zerkeşi Bedrüddîn Muhammed b. Abdullah. Burhân fî Ulûmi’l-Kur’ân. Beyrût: Dâru’l-Ma’rife, 1994.
• Zeynûddin Muhammed b. Ebi Bekr b. Abdulkadir Râzî. Muhtarü’s-Sıhah,. Beyrut: Mektebetü’l-Asriyye, 1997.