Criticism of Identity in The Context of Migration, Culture, Religion: The Case of The Bamboo Stalk Novel

Yıl 2023, Sayı: 33, 406 - 431, 15.12.2023

Mustafa Taş , Ali Eminoğlu

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1323178

Öz

Identity has gained much more importance with the post-modern period. The individual who is part of the institutions of traditional life did not pursue a unique identity quest. Therefore, there is no possibility to assess individual identity. Hence, there is no identity crisis for the individual, and the question of whether they are satisfied with their identity or the possibility of changing it does not arise. It is necessary to mention institutions such as family, community, and religion that guide the individual in adopting a ready-made identity and conforming to it. Although the concept of the individual began to emerge in post-traditional life, the national identity concept did not offer the individual many choices. The difficulty arises from the effort to direct the individual towards national identity without encouraging individuality. On one hand, there is the free individual with decision-making freedom, and on the other hand, there is the effort to fit this free individual into a general framework. It is a challenging and exhausting process of acquiring an identity and an almost impossible identity to abandon. While the idea that this seemingly incompatible situation can be overcome with the post-modern understanding of identity seems logically consistent, this process has not been without problems. Being recognized as an individual, having the freedom to choose and change one's identity can be perceived as an advantage. However, there are many problems such as the individual having numerous identities that appear intertwined and inconsistent, being unable to experience the identity they have lived for a long time to be satisfied, and thus, there are issues of belonging. Kuwaiti writer Saud Alsanousi drew attention to the problems of identity in the post-modern era in his novel titled "Bamboo Stalk." The protagonist of the novel, Isa, is struggling with an identity conflict. One of his most intense problems is related to religion because Isa's mother is a Filipino Christian, while his father is a Kuwaiti Muslim. Due to economic reasons, Isa's mother had to leave her education unfinished and migrate to Kuwait to work. While working as a maid for a wealthy family, she marries Raşit, the intellectual son of the family, which is opposed by their families' wishes. The Kuwaiti family's opposition to the Filipino bride is not a special case but is related to the society's view of non-Kuwaitis. Isa was born as a child of such an understanding and has been ostracized by his father's family from the moment he was born. Despite having been to return to the Philippines immediately after birth, Isa's mother did not raise him according to Christian traditions, hoping that one day he would return to Kuwait. However, due to the influence of his surroundings, Isa has a Christian culture. The act of his father reciting the call to prayer into his ear after birth and registering his name as "Isa" in the pronunciation of Muslims have triggered an identity crisis. His mother's inadaquate of information about Islam has deepened the problem. Perhaps due to the hesitation and insufficient interest from between the two religions, Isa has also become open to the religious guidance of his Buddhist friend Chang. Isa's return to Kuwait, despite carrying the Kuwaiti identity and his father being a recognized Kuwaiti figure, becomes problematic due to the traces of his Filipino roots on his face. This article focuses on discourse analysis, one of the qualitative data analysis methods, conducted on a specific novel. The identity crisis in the context of migration regarding religion-identity and culture-identity crises in the context of migration are discussed. The impasses imagined and experienced by the novel's protagonist, the efforts he makes to overcome these problems, are compared considering the developmental stages of identity. The problems of the study are as follows: How does the protagonist Isa perceive belonging in the context of migration and culture? How does Isa perceive belonging in the context of migration and religion? Do they have an impact on identity formation, and if so, how? In conclusion, identity crisis and lack of identity lead individuals into turmoil. Behavioral anomalies are observed in individuals who experience identity problems or struggle to choose an identity due to different factors

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Identity, Religion, Culture, Migration, Bamboo Stalk Novel, Saud Alsanousi

Göç, Kültür, Din Bağlamında Kimliğin Eleştirisi: Bambu Sapı Romanı Örneği

Öz

Kimlik post-modern dönemle birlikte daha çok önem kazanmıştır. Geleneksel yaşamın kurumları içerisinde konumlanan, anlam kazanan birey; kendine özgü bir kimlik arayışı peşinde koşmamıştır. Bu yüzden bireysel kimlik üzerinden bir değerlendirme yapma imkânı da olmamıştır. Dolayısıyla bireyin bir kimlik bunalımı yoktur. Kişinin kimliğinden memnun olup olmadığı sorgulanmadığı gibi kimliğini değiştirebilme ihtimali muhtemelen akıllara dahi gelmemiştir. Hazır bir kimlik ve ona uyum sağlaması için rehberlik eden aile, cemaat ve din gibi baskın kurumlardan söz etmek gerekir. Gelenek sonrası yaşamda belirmeye başlayan birey tasavvuru, bireysel kimliğin doğuşundan haber verse de ulusal kimlik anlayışı bireye fazlaca seçenek sunmamıştır. Burada güçlük birey olma ile bireyi ulusal kimliğe yönlendirmeden kaynaklanmaktadır. Bir tarafta karar verme özgürlüğüne sahip birey diğer tarafta bu özgür bireyi genel bir çerçeveye oturtma gayreti. Zorlu, yorucu bir kimlik edinme süreci ve vazgeçilmesi neredeyse imkânsız, edinilmiş bir kimlik. Bu uyumsuz gibi görünen durumdan post-modern kimlik anlayışı ile çıkılabileceği kanaati mantıksal olarak tutarlı görünse de bu süreç sorunsuz olmamıştır. Kişinin birey olarak tanınmış olması, kimliğini özgür bir şekilde seçebilmesi, gerek duyduğu vakit değiştirebilmesi bir avantaj olarak algılanabilir. Ancak bireyin iç içe geçmiş ve tutarsız gibi görünen pek çok kimliğinin olması, tecrübe ettiği kimlikten hoşnut kalması için rezerv oluşturacak kadar kimliği uzun soluklu deneyimleyememesi, dolayısıyla aidiyet sorunu gibi pek çok problem vardır. Kuveytli yazar Saud Alsanousi Bambu Sapı adlı eserinde post-modern dönemin kimlikle ilgili sorunlarına dikkat çekmiştir. Romanın kahramanı İsa bir kimlik karmaşasının içerisinde bocalamaktadır. En yoğun yaşadığı sorunlardan biri de dindir. Çünkü İsa’nın annesi Filipinli Hristiyan’dır. Babası ise Kuveytli bir Müslüman. Anne ekonomik gerekçelerle eğitimini yarıda bırakıp çalışmak için Kuveyt’e göç etmek zorunda kalmıştır. Burada zengin bir ailenin hizmetçiliğini yaparken, ailenin entelektüel oğlu Raşit ile ailelerin kabullenmediği bir evlilik yapar. Kuveytli ailenin Filipinli geline karşı oluşu özel bir durum değil, toplumun Kuveytli olmayanlara bakışıyla alakalıdır. İsa, böyle bir anlayışın çocuğu olarak dünyaya gelmiş ve doğduğu andan itibaren babasının ailesi tarafından dışlanmıştır. Doğumdan hemen sonra Filipinler’e, annesinin memleketine dönmek zorunda kalmış olmasına rağmen annesi, İsa’nın bir gün Kuveyt’e döneceğini ümit ettiğinden, onu Hıristiyan geleneklerine göre yetiştirmemiştir. Ancak İsa çevresinin etkisiyle Hıristiyan bir kültüre sahiptir. Babasının doğduktan sonra kulağına ezan okuması, ismini, Müslümanların telaffuzuyla İsa olarak kaydettirmesi bir kimlik krizinin ateşini yakmıştır. Annesinin zaman zaman İslamla ilgili yetersiz bilgi vermesi sorunu derinleştirmiştir. İki din arasındaki çekinceme ve yetersiz ilgiden olsa gerek, İsa Budist arkadaşı Chang’ın din açısından yönlendirmelerine de açık hale gelmiştir. İsa’nın Kuveyt’e dönüşü, Kuveyt kimliği taşımasına, babasının Kuveytli tanınmış bir kişi olmasına rağmen, yüzünde taşıdığı Filipinli köklerinin izlerinden dolayı sorun olmuştur. Bu makalede nitel veri analizi yöntemlerinden söylem analizi, bir roman özelinde yapılmıştır. Göç bağlamında din-kimlik bunalımı, göç bağlamında kültür-kimlik krizi ele alınmıştır. Roman kahramanının kafasında kurguladığı ve yaşadığı çıkmazlar, bu sorunları aşmak için gösterdiği çaba, kimliğin dönemsel gelişim aşamaları dikkate alınarak karşılaştırılmaya çalışılmıştır. Sorunsallarımız şunlardır: Roman kahramanı İsa’nın göç-kültür bağlamında aidiyet algısı nasıldır? İsa’nın göç-din bağlamında aidiyet algısı nasıldır? Kimlik oluşumuna yukarıda sayılanların etkisi var mıdır ve varsa nasıldır? Sonuç olarak; incelenen eser dikkate alındığında, kimlik bunalımı yaşayanlar huzursuzdur ve kimliksizlik bireyleri bunalıma sevk etmektedir. Kimlik problemi yaşayan ya da farklı faktörler neticesinde bir kimliği seçmede zorlanan bireylerde davranış anomalileri görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Kimlik, Din, Kültür, Göç, Bambu Sapı Romanı, Su‘ûd es-Sen‘ûsî

Kaynakça

• Akdemir, A. Müslim. “Küreselleşme ve Kültürel Kimlik Sorunu”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3/1 (2010), 43-50.
• Akıncı, Mehmet Ali. “Fransa’daki Türk Göçmenlerinin Etnik ve Dinî Algıları”. Bilik 70 (Haziran 2014), 29-58.
• Alpman, Polan S. “Sosyal Teorinin Konusu Olarak Kimlik: İnşacı Yaklaşım”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 21/2 (Ekim 2018), 1-28.
• Arıcan, Muhammed - Bulut, Ramazan. “Avrupa’da Yaşayan Türklerde Dini Kimlik ve Aidiyet Algısı: Sandıklı Örneği”. Uluslararası Beşeri ve Sosyal Bilimler İnceleme Dergisi 4/1 (Nisan 2020), 66-80.
• Aron, Raymond. Sosyolojik Düşüncenin Evreleri. İstanbul: Kırmızı Yayınları, 8. Basım, 2010.
• Arslan, Adnan. “Suûd es-Sen’ûsî’nin Sâku’l-Bâmbû Romanında Aidiyetsizlik”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 23/2 (Aralık 2019), 993-1008.
• Ayten, Ali. “Kimlik ve Din: İngiltere’deki Türk Gençleri Üzerine Bir Araştırma”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/2 (Haziran 2012), 101-119.
• Başkurt, İrfan. “Almanya’da Yaşayan Türk Göçmenlerin Kimlik Problemi”. Hayef Journal of Education 6/2 (Mart 2012), 21-94.
• Bilgin, Asude - Oksal, Aynur. “Kültürel Kimlik ve Eğitim”. ACJES 2/1 (Haziran 2018), 82-90.
• Çağırkan, Barış. “Göç, Hibrit Kimlik ve Aidiyet: Yeni Toplumlar, Yeni Kimlikler”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 5/8 (2016), 2613-2623.
• Çoban, Mustafa. “Dinî Referanslarda Ailenin Sorumluluğu Bağlamında Çocuğun Dinî Eğitimine Dair Bazı İlkeler”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/22 (ts.), 181-196. https://doi.org/10.35415/sirnakifd.539758
• Dalbay, Ramazan Saim. “‘Kimlik’ ve ‘Toplumsal Kimlik’ Kavramı”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2/31 (2018), 161-176.
• Erincik, Selçuk. “Kimlik ve Çokkültürcülük Sorunu”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52/2 (2011), 219-241.
• Erkan, Erol. “Postmodern Dönemde Ontolojik Anlam Aracı Olarak Dinî Kimlik”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature And History Of Turkish or Turkic 8 (Summer 2013), 1825-1837.
• Gehlen, Arnold. İnsan Üzerine Sekiz Konferans. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1970. Gündüz, Şinasi. Hıristiyanlık. İstanbul: İSAM, 2006.
• Gürtaş, İmran. “Dersim Alevilerinde Kimlik İnşası ve Travma”. www.academia.edu, 309-325. Erişim 01 Temmuz 2023. https://www.academia.edu/38507732/Dersim_Alevilerinde_Kimlik_inşası_ve_Travma
• Hilal, Mahmud - Yeşildağ, Abdussamed. “Saq el-Bambu Romanı Üzerine Edebiyat Sosyolojisi Açısından Bir İnceleme”. Modern Arap Romanına Sosyolojik Bir Bakış Denemeleri. 83-97. Ankara: İKSAD, 2020.
• Hoffer, Eric. Kesin İnançlılar. İstanbul: im Yayın Tasarım, 7. Basım, 1998.
• İskefiyeli, Zeynep. “Ermeni Kimliğinin Oluşumunda Din Faktörü: Hıristiyanlık, Kilise ve Misyonerler”. Akademik İncelemeler Dergisi 2/1 (Eylül 2014), 231-255.
• Limoncu, Mustafa. Suça Sürüklenen Çocuklar ve İnfaz. Ankara: Nobel Bilimsel, 1. Basım, 2022.
• Osman, Vefa Cebir. Tecrubetu Su’ûd es-Sen’ûsî er-Rivâ’iyyeti - Dirâse Tahlîliyye Nakdiyye - Rivâyetu Fi’râni Ummî Hıssa Enmûzecen. Filistin: Cami’atu’n-Necâh el-Vataniyye Kulliyetu’d-Dirâseti’l-’Ulya, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Özdil, Muhammed. “Kolektif ve Bireysel Kimlikler bağlamında Sosyal Bütünleşme”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3/28 (2017), 383-400.
• Sallan Gül, Songül - Kahya Nizam, Özlem. “Sosyal Bilimlerde İçerik ve Söylem Analizi”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 42/1 (2021), 181-198.
• San‘ûsî, Su‘ûd. Sâku’l-bâmbû. Beyrut: ed-Dâru’l-‘Arabiyye li’l-‘Ulûm, 1. Basım, 2012.
• Şimşek, Sefa. “Günümüz Kimlik Sorunu ve Bu Sorunun Yaşandığı Temel Çatışma Eksenleri”. U.Ü.Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 3/3 (2002), 29-39.
• Yanık, Celalettin. “Etnisite, Kimlik ve Milliyetçilik Kavramlarının Sosyolojik Analizi”. Kaygı 20 (2013), 225-237.
• Yayak, Aslı. “Etnik Kimlik Algısının Dört Boyutu”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 7/2 (2018), 778-788.
• Yıldırım, Mustafa. İlahiyatçı Dindarlığı. Konya: Palet Yayınları, 2022.
• Zengin, Halise Kader. “Almanya’da İslam Din Öğretimi Vasıtasıyla Oluşturulmak İstenen/Oluşturulan Müslüman Kimliği Üzerine”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 51/1 (2010), 249-272.