Araştırma Makalesi
Yıl 2018,
Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 26, 06.08.2018
Öz
İlkel
çağlardan günümüze kadar gelen süreçte büyü, bilim, gelenek, modern yaşam içe
içe yol almıştır. Birbirlerine karıştıkları, birbirlerini reddettikleri
dönemler de olmuştur. Ve her dönem mistisizm kendine farklı ifade yolları
bulmuştur. Geleneksel tiyatromuz içinde önemli bir yere sahip olan Karagöz
oyunlarında hayal gücüne geniş yer verilmesi, oyunların birtakım fantastik
olaylara da açık bulunmasını sağlamıştır. Oyunların daha başında perde
gazellerinde görülen tasavvufi motifler mistik dünyanın sadece anlayana açık
olduğu sembolleridir. Karagöz
oyunlarında geçen kimi mistik öğeler ise zaman zaman güldürü unsuru yaratmak
için kullanılmıştır. Bu makale ile Karagöz oyunlarındaki tasavvufa ait öğeler
araştırılarak, bu unsurların oyun yapılarına nasıl etki ettiği ortaya konulmaya
çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdülkadir Geylânî, Tasavvuf Yolu Başı ve Sonu, Çev.: Abdülvehhab Öztürk, Mercan Kitap, İstanbul, 2012.
- Akan, Nesrin, “Sanat Ve Müzik Ontolojisi”, İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, 2015.
- Akı, Niyazı, Türk Tiyatro Edebiyatı Tarihi I, Dergah Yayınları, İstanbul, 1989.
- Albayrak, Ahmet Kürşad, Mistik Işık Sembolizmi ve İlgili Sanatsal Üretimler, Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Anasanat Dalı, Basılmamış Sanatta Yeterlik Eseri, 2013.
- And, Metin, Dünyada ve Bizde Gölge Oyunu, T. İş Ban. Yayınları, Ankara, 1977.
- And, Metin, Geleneksel Türk Tiyatrosu, Köylü ve Halk Tiyatrosu Gelenekleri, İnkılâp Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1985.
- And, Metin, Türk Tiyatro Tarihi 2, Cep Üniversitesi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1994.
- And, Metin, Minyatürlerle Osmanlı-İslâm Mitologyası, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2007.
- Demirel, Şener, “Hüsn ü Aşk’ta Ateşle İlgili Teşbih Unsurları”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 2, Elazığ, 2005.
- Filiz, Şahin, İslam Felsefesinde Mistik Bilginin Yeri, İnsan Yayınları, İstanbul, 1995.
- Gürün, O. A., Psikoloji Sözlüğü, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1996.
- Ilıcak, Nezire Gamze, Sadi Yaver Ataman’ın Gözüyle İstanbul Folkloru, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2010.
- Kılıç, Çiğdem, Geleneksel Türk Tiyatrosunda Mistisizm, Cadılar, Cinler, Doğaüstü Olaylar, Karma Yayınevi, 2017.
- Kudret, Cevdet, Karagöz -I-, Bilgi Yayınları, Ankara, 1968.
- Kudret, Cevdet, Karagöz, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1969.
- Kudret, Cevdet, Karagöz, Cilt: 3, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1970.
- Kudret, Cevdet, Karagöz, Cilt: I, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2004.
- Kudret, Cevdet, Karagöz, Cilt: II, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2004.
- Oral, Ünver, Karagözname, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 1977.
- Oral, Ünver, Karagöz Perde Gazelleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1996.
- Oral, Ünver, Karagöz’de Perde Gazelleri Ve Tasavvuf, Kitabevi, İstanbul, 2012.
- Sayın, Esma, “Tasavvufta Gül”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Gül Özel Sayısı, 2013.
- Schimmel, Annemarie, İslamın Mistik Boyutları, Çev.: Ergun Kocabıyık, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2012.
- Sevengil, Refik Ahmet, Eski Türklerde Dram Sanatı, Maarif Basımevi, İstanbul, 1959.
- Sevinçli, Efdal,” Cinsel Bilgileri Öğrenirken Sağdıcımız Karagöz: Karagöz Evleniyor (1913) Oyunu”, Journal Of Yasar University, Sayı: 14, İzmir, 2012.
- Sokullu, Sevinç, Türk Tiyatrosunda Komedyanın Evrimi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1979.
- Şenödeyici, Özer, “Klâsik Şiire Akseden Karagöz”, Gazi Türkiyat, Sayı: 13, 2013.
- Tahralı Mustafa, “Zıll-İ Hayalin Esrarı”, Keşkül Dergisi, Kış, Sayı: 11, 2009.
- TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt: 30, Tdv Yayınları, İstanbul, 2005.
- Ünlü, Aslıhan, Şiddete Gülmek: “Geleneksel Türk Tiyatrosunda Şiddet Ve Mizah”, Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Sayı: 24, Ankara, 2007.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | EDEBİYAT |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 6 Ağustos 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Temmuz 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 2 Sayı: 2 |