1915 Çanakkale Köprüsü’nün Biga ve Bandırma’ya Yönelik Sektörel Etkileri

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 241 - 259, 20.03.2022

Davut Atmaca

https://doi.org/10.30692/sisad.1020020

Öz

Bu çalışma, 1915 Çanakkale Köprüsü’nün pilot kentler olarak belirlenen Biga ve Bandırma ilçelerine yönelik sektörel etkilerini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Köprünün Biga ve Bandırma ilçelerinde oluşturacağı muhtemel etki, araştırma problemi olarak belirlenmiştir. Buna bağlı olarak, 1915 Çanakkale Köprüsü Otoyol Projesi ve yakın çevreye olan etkileri ile ilgili literatür taraması yapılmıştır. Buna göre Biga ve Bandırma ilçelerinde seçilmiş yıllara göre sektörel etkinin seyri, 1/100.000’lik Çevre Düzeni planı kararları doğrultusunda tartışılmıştır. Buna göre; Biga ve Bandırma ilçelerinin mevcut sektörel durumları ile nüfus kabul durumları 2040 yılındaki senaryoya göre karşılaştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; 1915 Çanakkale Köprüsü’nün başta Biga ve Bandırma kentleri olmak üzere bölgedeki tüm kentlere çeşitli etkilerinin olması beklenmektedir. Biga ve Bandırma ilçelerinin 2040 yılı nüfus projeksiyonlarında artış yaşanması öngörülmektedir. 1915 Çanakkale Köprüsü’nün, Anadolu ve Avrupa yakasındaki ulaşım sürelerine önemli bir etkisinin olması beklenmektedir. Güney Marmara’da Ezine’den başlayarak Bandırma’ya kadar uzanan kıyı kesiminin, “zeytin koridoru” olarak öne çıktığı görülmektedir. Araştırmadaki sonuçlara göre şu önerilerde bulunulmuştur. Biga ve Bandırma kentlerindeki arazi planlamalarında “eşik sentezi” kavramının dikkate alınması gerekmektedir. Bölge arazilerinin gelecekteki durumunu gösteren arazi modellemelerinin yapılması durumunda, daha sağlıklı bir yerleşim anlayışının gerçekleşeceği düşünülmektedir. Biga ve Bandırma ilçelerindeki tarım arazilerinde amaç dışı kullanımların önüne geçilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Canakkale, 1915 Çanakkale Köprüsü, Biga, Bandırma, sektörel etki

Teşekkür

Bu çalışma, lisanstan doktoraya kadar öğretmenim olan, ömrünü coğrafya bilimine adayan, yaptığı araştırmalarla çevre ve iklim konularında önemli çalışmalara imza atan, yakalandığı elim hastalıktan dolayı 21.01.2021 tarihinde hayatını kaybeden hocam Prof. Dr. Telat Koç’un aziz ruhuna ithaf olunur.

SECTORAL EFFECTS OF 1915 ÇANAKKALE BRIDGE ON BIGA AND BANDIRMA

Öz

This study was carried out in order to reveal the sectoral effects of the 1915 Çanakkale Bridge on Biga and Bandırma districts, which were determined as pilot cities. The possible impact of the bridge on Biga and Bandırma districts has been determined as a research problem. Accordingly, a literature review was conducted on the 1915 Çanakkale Bridge Highway Project and its effects on the immediate environment. Accordingly, the course of the sectoral impact according to the selected years in Biga and Bandırma districts was discussed in line with the 1\100.000 Environmental Plan decisions. According to this; The current sectoral status of Biga and Bandırma districts and their population acceptance status were compared according to the scenario in 2040. According to the research results; It is expected that the 1915 Çanakkale Bridge will have various effects on all the cities in the region, especially the cities of Biga and Bandırma. It is predicted that there will be an increase in the population projections of Biga and Bandırma districts in 2040. The 1915 Çanakkale Bridge is expected to have a significant impact on the transportation times on the Anatolian and European sides. It is seen that the coastal part starting from Ezine in Southern Marmara to Bandırma stands out as the "olive corridor". According to the results of the research, the following suggestions were made. The concept of “threshold synthesis” should be taken into account in land planning in the cities of Biga and Bandırma. It is thought that a healthier settlement understanding will be realized if land models showing the future status of the region's lands are made. Misuse of agricultural lands in Biga and Bandırma districts should be prevented.

Anahtar Kelimeler

Canakkale, 1915 Çanakkale Bridge, Biga, Bandırma, sectoral impact.

Kaynakça

• Abdollahi, S., & Oktay, H. E (2020). Çevre Estetiğinde Kullanılan Modellerin Değerlendirilmesi ve Biyofilya Bağlamında Yeni Bir Model Önerisi. Yedi, (23), s. 75-86. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yedi/issue/50998/626883 accessed from. https://doi.org/10.17484/yedi.626883
• Akyar, D. A., & Çelik, M. S. (2018). Bandırma Limanı Yük Talep Tahminlemesi. Uluslararası Bandırma ve Çevresi Sempozyumu: 17-19 Eylül 2018. Bandırma. (s.69-81). Bandırma: Türkiye.
• Alpar, B. (2009). Vulnerability of Turkish Coasts to Accelerated Sea-level Rise. Geomorphology, 107(1-2), 58-63. doi:10.1016/j.geomorph.2007.05.021
• Anonymous. (2021). https://www.1915canakkale.com/ Date of access: 22.03.2021
• Apaydin, N. M., & Bas, S. (2018). Long-Span Orthotropic Steel Deck Bridges of Turkey. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering. 10-11 September 2018. Prague. (419), 012023. 9th International Symposium on Steel Bridges. Prague: Czech Republic. doi:10.1088/1757-899X/419/1/012023
• Aydın, O. (2011). CBS Temelli Hücresel Otomata Yöntemiyle Kentsel Büyüme Modeli: Ankara örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 9(2), s. 135-157. https://dergipark.org.tr/en/pub/aucbd/article/551201 accessed from. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000122
• Aydın, M. & Perk, E. (2012). Boğaz Köprüsü ve Dışsallık: Çanakkale’ye Yönelik Nitel ve Nicel Bir İnceleme. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(24), s. 1-30. https://dergipark.org.tr/en/pub/susead/issue/28411/302301 accessed from.
• Bandırma Belediyesi. (2020). https://www.bandirma.bel.tr/sayfa/tarihce-130 accessed from. Date of access: 20.12.2020
• Biga Belediyesi. (2021). https://www.biga.bel.tr/biga-tanitim/ekonomik-hayat accessed from. Date of access: 02.04.2021
• Biga Belediyesi. (2021). https://www.biga.bel.tr/biga-tanitim/biga-tarihcesi accessed from. Date of access: 31.03.2021
• Biga Kaymakamlığı. (2021). http://www.biga.gov.tr/tarih-ve-cografyasi accessed from. Date of access: 31.03. 2021
• Biga Organize Sanayi Bölgesi. (2020). https://www.bigaosb.org.tr/biga-yi-taniyalim accessed from. Date of access: 20/12/2020
• Biga Ticaret ve Sanayi Odası. (2021). http://www.bigatso.tobb.org.tr/tr/kurumsal/hakkimizda accessed from. Date of access: 02.04.2021
• Cengiz, A. E. & Gönüz, A. (2011). Ekolojik Açıdan Kentsel Alan Kullanımları: Çanakkale Kent Merkezi Örneği. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 42 (1), s. 79-89. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunizfd/issue/3014/41850 accessed from.
• Cengiz, S. & Yılmaz, B. (2016). Malatya’da Arazi Kullanımı/Örtüsünün Modellenmesi, 2025-2045 Arazi Kullanımı/Örtüsü Simülasyonu. 6. Uzaktan Algılama-CBS Sempozyumu (Uzal-CBS 2016): 5-7 Ekim-Adana Bildiriler (s. 49-57). Adana: Türkiye.
• Çağlıyan, A. & Dağlı, D. (2015). Arazi Kullanımında Simülasyon Modelleri ve Entegre Kullanımları. TÜCAÜM VIII. Coğrafya Sempozyumu: 23-24 Ekim-Ankara Bildiriler (s.233-244). Ankara: Türkiye.
• Çavuş, C. Z. (2014). Çanakkale Boğazı Doğusunda Arazi Kullanımı Uygunluğunun Yerleşme İçin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Çetinkaya, U. B. (2009). Adana Kentsel Alanının Tarihi Süreç ve Çevre Düzeni Planı Çerçevesinde İncelenmesi. Planlama, 1, s. 67-77. https://www.spo.org.tr/resimler/ekler/86a157b2992e7da_ek.pdf accessed from
• Devlet Planlama Teşkilatı. (DPT). (2006). Ninth Development Plan (2007-2013). 1 July 2006 SATURDAY - Repeated Official Gazette Number: 26215. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Dokuzuncu-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2007- 2013%E2%80%8B.pdf Access date: 01.04.2021
• Dinçer, B., Özaslan, M. & Kavasoğlu, T. (2003). İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması. Başbakanlık Bölgesel Gelişme Ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü Devlet Planlama Teşkilatı Yayınları. (2671), 2003-05.
• Doğan, S. & Buğday, E. (2018). Arazi Örtüsü ve Kullanımının Zamansal ve Mekânsal Değişiminin Yapay Sinir Ağları ile Modellenmesi: Kastamonu Örneği. Journal of Bartin Faculty of Forestry, 20(3), s. 653-663. https://dergipark.org.tr/en/pub/barofd/issue/38873/467974?publisher=bartin; accessed from doi: 10.24011/barofd.467974
• Doğan, Z. & Nemutlu, F. E. (2018). Kültürel Miras Olarak Tarımsal Peyzajın Önemi: Karabiga, Çanakkale Örneği. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6, 161-168. https://dergipark.org.tr/en/pub/comuagri/issue/41719/504279 accessed from https://doi.org/10.33202/comuagri.504279
• Döker, M. F. (2012a). İstanbul Kentsel Büyüme Sürecinin Belirlenmesi, İzlenmesi ve Modellenmesi. Basılmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Döker, M. F. (2012b). İstanbul İli Marmara Denizi Kıyı Çizgisinde Meydana Gelen Zamansal Değişimin Belirlenmesi. International Journal of Human Scienses, 9(2), s. 1250-1369.
• Efe, R. (1993). Marmara Denizi Güneyinde, Karabiga-Tahirova Arasındaki Kıyı Kesiminin Çevresel Jeomorfolojisi. Türk Coğrafya Dergisi, (28), s. 293-306.
• Efe, R. (1994). Biga Yarımadası'nda Neotektoniğin Jeomorfolojik İzleri. Türk Coğrafya Dergisi, (29), s. 209-242.
• Efe, R., Soykan, A., Cürebal, İ., ve Sönmez, S. (2008a). Türkiye’de Doğal Ortam Bozulmasına Antroposen Açısından Bakış. TÜCAUM V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu: 16-17Ekim 2018. (s.317-328).Ankara: Türkiye.
• Efe, R., Soykan, A., Cürebal, İ., & Sönmez, S. (2008b). Türkiye’de Antroposen Döneminde Doğal Çevre Bozulmasını Etkileyen Antropojenik Faktörler. TUCAUM V. Ulusal Coğrafya Sempozyumu: 16-17 Ekim-(s. 1-14). Ankara: Türkiye.
• Environment and Urban Ministry. (2014). Ministry of Environment and Urbanization, General Directorate of Spatial Planning, Balıkesir-Çanakkale Planning Region 1/100.000 Scale
• Environmental Plan Explanation Report, https://mpgm.csb.gov.tr/balikesir-canakkale-planlama-bolgesi-1-100.000- scale-environment-plan-i-82273. Access date: 22.11.2020
• Erbas, A. E. (2018). İstanbul Metropoliten Alanı’nda 1980 Sonrası Kentsel Gelişme Dinamikleri ve İdari Coğrafyada Sınır Değişiklikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), s. 17-38. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/477488 accessed from. https://doi.org/10.30798/makuiibf.356757
• Erdem, R., Meşhur, M. Ç., ve Sağ, M. A. (2008). Planlama ve Yetki Sınırı İkileminde Bir Plan; Denizli Kenti Çevre Düzeni Planı. Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 23(3), s. 1-12.
• Ertin, G. (1993). Bandırma Şehrinin Fonksiyon Alanları. Türk Coğrafya Dergisi, (28), s. 307-328.
• Eryiğit, B. H. (2017). Türkiye’de Metropoliten Alanların İç İçe Geçmesi Sorunu ve Bölgesel Yönetim Üzerine Bir Model Önerisi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(4), s. 129-135. http://www.siyasetekonomiyonetim.org/index.php/seyad/article/view/635/360 accessed from https://doi.org/10.25272/j.2147-7035.2017.5.4.09
• Geymen, A., & Baz, İ. (2007). İstanbul Metropolitan Alanındaki Arazi Kullanım Değişimi Ve Nüfus Artışının İzlenmesi. Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi: 30 Ekim-02 Kasım 2007. (s. 615-622). Trabzon: Türkiye.
• Giannakou, A., Tasiopoulou, P., Chacko, J. & Kim, H. (2019). Assessment of Lateral Spreading Demands on the 1915 Ҫanakkale Bridge Tower Foundation. Conference 7 th International Conference on Earthquake Geotechnical Engineering At Rome: June, 2019. (s. 1-9). Rome: Italy.
• Gümüşçay Belediyesi. (2021). https://www.gumuscay.bel.tr/ Access date : 20.01.2021
• Güney Marmara Kalkınma Ajansı. (2020). Çanakkale Industry Investment Guide. https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/Canakkale-Sanayi-Yatirim-Rehberi.pdf Access date: 20.12.2020
• Kaya, Y. (2019). Ekolojik Güvenlik. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Kaya, İ. A. & Görgün, E. K. (2020). Land Use and Land Cover Change Monitoring in Bandırma (Turkey) Using Remote Sensing and Geographic Information Systems.
• Environmental Monitoring and Assessment, 192(7), s. 1-18. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s10661-020-08411-1.pdf accessed from. https://doi.org/10.1007/s10661-020-08411-1
• Kılıç, A., Akın, O. & Koç, E. (2014). Kıyı Alanlarına Yönelik Yasal ve Yönetsel Çerçevenin Planlama Yansımaları: Yasalar, Kurumlar ve Parçalanmış Kıyı Mekânı. 8. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu: 7-8-9 Kasım. (s. 435-454). İstanbul: Türkiye.
• Nemutlu, F. E. & Doğan, Z. (2020). Karabiga (Çanakkale) Beldesi Mevcut Alan Kullanımlarının Belirlenmesi. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(1), s. 107-113. https://dergipark.org.tr/en/pub/comuagri/issue/56040/652549 accessed from. https://doi.org/10.33202/comuagri.652549
• Okumuş, A. (2006). Biga Çayı İle Gönen Çayı Ağzı Arasındaki Kıyının Kullanımı Ve Planlaması. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Özcan, K. & Gündoğar, R. (2015). Organize Sanayi Yatırımlarının Mekânsal Gelişim Süreçlerine Etkileri; Tuzla İstanbul örneği. Türk Coğrafya Dergisi, 2(64), s. 11-18. https://dergipark.org.tr/en/pub/tcd/issue/21271/228383 accessed from. https://doi.org/10.17211/tcd.80839
• Öztürk, D. (2013). Hücresel Otomat-Markov Zinciri Yöntemiyle Samsun Kıyı Alanlarındaki Mekânsal Değişimlerin Modellenmesi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Kurultayı: 14-17 Mayıs. (s. 1-8). Ankara: Türkiye.
• Öztürk, D. & Gündüz, U. (2020). Samsun İlçelerinde Kentsel Doku Morfolojisindeki Zamansal Değişimlerin Fraktal Analiz ile Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 22(64), s. 81-95. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/935955 accessed from. https://doi.org/10.21205/deufmd.2020226409
• Rimal, B., Zhang, L., Keshtkar, H., Wang, N. & Lin, Y. (2017). Monitoring and Modeling of Spatiotemporal Urban Expansion and Land-use/Land-cover Change Using İntegrated Markov Chain Cellular Automata Model. ISPRS International Journal of Geo-Information, 6(9), 288, s. 1-21. https://www.mdpi.com/2220-9964/6/9/288 accessed from. https://doi.org/10.3390/ijgi6090288
• Seydanlıoğlu, A. & Turgut, S. (2017). Türkiye Kentleri İçin Kentsel Büyüme Yönetimi Sistemi ve İstanbul Örneği. Megaron, 12(3), s. 429-442. https://search.proquest.com/openview/4f320b0ae88b866203103b26e7c8c93b/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2049746 accessed from. doi: 10.5505/megaron.2017.94547
• Soykan, A. & Cürebal, İ. (1999). Gönen Çayı (Tahirova) ile Belkıs Tombolosu Arasının Kıyı Jeomorfolojisi. Türk Coğrafya Dergisi, (34), s. 313-319.
• Sönmez, Ö. (2016). İstanbul Merkezli Sanayi Yayılımının Alt Kentlerde Mekansal Etkileri: Tekirdağ Örneği. Megaron, 11(1), s.137-149. https://search.proquest.com/openview/e2be120eaef6f48a7fffa2a005910a0a/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2049746 accessed from. doi: 10.5505/MEGARON.2016.38247
• Sönmez, Ö. (2018). Sanayileşen Alanlarda Tarım Topraklarını Koruma Güçlüğü: Trakya Bölge Planlama Deneyimi. Uygulamalı Yerbilimleri Dergisi, 17(2), s. 101-114. https://dergipark.org.tr/en/pub/uybd/issue/41586/453500 accessed from. doi: 10.30706/ uybd.453500
• Söylemez, A. (2019). Balıkesir İli Kuzeyinin Kalkınmasında Güney Marmara Kalkınma Ajansının Rolü Üzerine Bir Değerlendirme. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(1), s. 20-30. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/747908 accessed from.
• Şencan, A. & Efe, R. (2010). Biga Yarımadası Kuzeydoğu Kıyılarının jeomorfolojik özellikleri. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 4(7), s. 124-155.
• Tanoğlu, M., Yücesan, M. & Yağmur, İ. (2019). Lâpseki Halkının 1915 Çanakkale Köprüsüne Bakışı ve Beklentileri Üzerine Bir İnceleme. ICOAEF VI International Conference on Applied Economics and Finance: 16-17 Kasım. (s. 90-97). Burhaniye/Balıkesir: Türkiye.
• Tektaş, M. & Aslan, M. (2019). Bandırma ve Çevresi Ulaşım Sorunları ve Çözüm Önerileri. 2. Uluslararası Bandırma ve Çevresi Sempozyumu: 17-19 Eylül. (s. 244-258). Bandırma/Balıkesir: Türkiye.
• Tektaş, M., Kökurt & C., Demir, B. (2019). Bandırmanın Ulaşım Geleceğine Dair Çözüm Önerileri. 3. Uluslararası Bölgesel Kalkınma ve Üniversitelerin Rolü Sempozyumu: 21-22 Kasım. (s. 799-818). Bandırma/Balıkesir: Türkiye.
• Turgut, S. & Seçilmişler, T. (2017). Katılımcı Planlama Deneyimi: Mersin İl Çevre Düzeni Planı Örneği. Megaron, 12(2), s. 292-303. https://search.proquest.com/openview/e2190c099f79ebf4bbd12fcb447ea4cb/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2049746 accessed from. doi: 10.5505/megaron.2017.59672
• Türk Dil Kurumu. (2021). https://sozluk.gov.tr/ accessed from. Erişim tarihi : 31.03.2021
• Uluçay, H. (2020). Sürdürülebilir Bölgesel Planlama Bağlamında Türkiye’de Havza Planlaması ve Yönetimi. ATA Planlama ve Tasarım Dergisi, 4(1), s. 33-44. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataplanlamavetasarim/issue/54706/727606 accessed from.
• Uysal, A. B. (2008). Marmara Bölgesi Mekansal Gelişme Stratejileri ve Çanakkale’nin Planlanması. Çanakkale Merkezi Değerleri Sempozyumu :25-26 Ağustos- Çanakkale : Bildiriler. (s. 93-108). Çanakkale: Türkiye.
• Ünal, B. (2019), Antroposen ve Yeni Dünya Tasarıları. Fine Arts, 14(3), s. 186-199. https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsafine/issue/46935/581216 accessed from. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2019.14.3.D0237
• Üstündağ, Ö. & Şengün, M. T. (2011). Türk İmar Mevzuatındaki Plan Türleri ve Fiziki Planlama-Coğrafya ilişkisi Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), s. 1-25. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/715812 accessed from.
• Yazıcı, A. D., Öztürk, D. & Ayazlı, İ. E. (2018). Tokat İlinde Kentsel Büyümenin SLEUTH Modeli İle Simülasyonu. Nature Sciences, 13(4), s. 71-79. https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsanature/issue/39721/425770 accessed from. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2018.13.4.4A0061
• Yenice, M. S. (2012). Konya Kentinin Planlama Tarihi ve Mekânsal Gelişimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 28(4), s. 343-350. https://dergipark.org.tr/en/pub/erciyesfen/issue/25564/269665 accessed from
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.