İŞ-AİLE ZENGİNLEŞMESİNİN YAŞAM TATMİNİ, KARİYER TATMİNİ VE İŞ YÜKÜ FAZLALIĞI ALGISINA ETKİSİ: ISPARTA İLİ BANKA ÇALIŞANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 63 - 84, 20.03.2022

Betül Okudur Sabuncu Gaye Atilla

https://doi.org/10.30692/sisad.1057864

Öz

Bu çalışma iş-aile zenginleşmesinin, yaşam tatmini, kariyer tatmini ve iş yükü fazlalığı algısına etkisini ölçmeyi hedeflemektedir. Araştırma Isparta il merkezindeki banka çalışanlarının tamamını kapsamaktadır. Araştırmada anket yöntemi kullanılmış, veriler kolayda örnekleme yoluyla elde edilmiştir. Çalışmaya 200 banka çalışanı katılmıştır. Araştırmada Carlson vd. (2006) tarafından geliştirilen iş-aile zenginleşmesi ölçeği’nin Kaçmar vd. (2014) tarafından oluşturulan kısa formu kullanılmıştır. Yaşam tatminini ölçmek amacıyla Diener vd. (1985), kariyer tatmini için Greenhaus vd. (1990) ve iş yükü fazlalığı için Imosili (1985) tarafından geliştirilen iş yükü fazlalığı ölçeği kullanılmıştır. Bununla birlikte cinsiyet, medeni durum, çocuk sayısı, kurum türü gibi bazı demografik sorulara yer verilmiştir.
Araştırmada regresyon analizi, korelasyon analizi ve bağımlı değişkenin demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğini ölçmek üzere t testi uygulanmıştır. Toplanan verilerin analizinde SPSS 22.0 programından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, iş-aile zenginleşmesinin; kariyer ve yaşam tatmini ile pozitif, iş yükü fazlalığı ile negatif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Regresyon analizine göre, işten aileye zenginleşmenin kariyer tatmini, yaşam tatmini ve iş yükü fazlalığı algısını etkilediği, aileden işe zenginleşmenin de kariyer tatminini, yaşam tatminini ve iş yükü fazlalığı algısını etkilediği görülmüştür. Ayrıca iş-aile zenginleşmesinin, banka personelinin eşinin çalışma durumuna, çalıştığı kurumun türüne, yapısına ve çalıştığı birime göre farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

iş-aile zenginleşmesi, Yaşam tatmini, Kariyer tatmini, İş yükü fazlalığı

Destekleyen Kurum

yoktur.

Teşekkür

Makalemizin alan literatürüne katkı sağlamasını umuyoruz. Teşekkür eder iyi çalışmalar dileriz.

The Effect Of Work-Famıly Enrıchment On Lıfe Satısfactıon, Career Satısfactıon And Workload Excess Perceptıon: A Research On The Bankıng Sector Of Isparta Provınce

Öz

This study aims to measure the effect of work-family enrichment on life satisfaction, career satisfaction and the perception of overwork. The research covers all bank employees in the city center of Isparta. Questionnaire method was used in the research, and the data were obtained by easy sampling. 200 bank employees participated in the study. In research Carlson et al. (2006), the work-family enrichment scale developed by Kaçmar et al. (2014) was used in the short form created. In order to measure life satisfaction, Diener et al. (1985), for career satisfaction, Greenhaus et al. (1990) and the workload excess scale developed by Imosili (1985) was used to measure the workload excess. In addition, some demographic questions such as gender, marital status, number of children and type of institution were included.
In the study, regression analysis, correlation analysis and t test were used to measure whether the dependent variable differs according to demographic characteristics. SPSS 22.0 program was used in the analysis of the collected data. As a result of the research; According to the correlation analysis, work-family enrichment; It has been revealed that there is a positive relationship with career and life satisfaction and a negative relationship with excess workload. According to the regression analysis, it was concluded that enrichment from work to family affects career satisfaction, life satisfaction and perception of excess workload, while enrichment from family to work affects bank employees' career and life satisfaction and perception of workload excess. Also, it was concluded that the work-family enrichment may differ according to the working status of the spouse of the bank staff, the type of institution, the structure and the unit they work in.

Anahtar Kelimeler

Work-family Enrichment, Life Satisfaction, Career Satisfaction, Workload Excees

Kaynakça

• Ardahan, F. Mert. M. (2013). Impacts Of Outdoor Activities. Demographic Variables And Emotional İntelligence On Life Satisfaction: An Econometric Application Of A Case İn Turkey. Social Indicators Research, 113(3), 887-901.
• Arıkan, S. Ç. (2015). İş-Aile Çatışmasının Öteki Yüzü: İş Aile Zenginleşmesi Ve Psikolojik Yılmazlık, Mükemmelliyetçilik, Yaşam Doyumu Değişkenleri İle Etkileşimi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 121-142.
• Atilla Gök, G. Erdem, R. ve Kurtuluş Yıldız, F. (2016). Dış Kaynaktan Yararlanma Yoluyla Çalıştırılan Personelin İş Ve Yaşam Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişki, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (23), 43-55.
• Avcı, Ö. F. ve Günay, A. (2021). Algılanan Sosyal Destek Ve İş-Aile Zenginleşmesi Bağlamında Çalışan Kadınların Yaşam Tatmininin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(32), 1240-1260.
• Bektaş, U. ve Çetin, M. (2020). Pandemi Sürecince Sağlık Çalışanlarında İş Tutkusu, Duygusal Emek Ve İş Aile Zenginleşmesi İlişkisinin İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 15(6).
• Böke, K. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 3. Baskı, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 122-264.
• Carlson, D. S. Kaçmar, M. K. Wayne, J. H. Ve Grzywacz, J. G. (2006). Measuring The Politiğe Side Of The Work-Family İnterface: Development And Validation Of A Work-Family Enrichment Scale, Journal Of Vocational Behavior, 68(1), 131-164.
• Chan, X. W. Kalliath, T. Brough, P. Siu, O. L. O’driscoll, M. P. ve Timüs, C. (2016). Work–Family Enrichment And Satisfaction: The Mediating Role Of Self-Efficacy And Work–Life Balance, The International Journal Of Human Resource Management, 27(15), 1755-1776.
• Cheng, M. Cheng, C. Tian, Y. Fan, X. (2015). Student Nurses’ Motivation To Choose Gerontological Nursing As A Career İn China: A Survey Study, Nurse Educ. Today, 35(7), 843–848.
• Çalışkan, S. C. Ürü Sanı, F. O. Atan, Ö. ve Yozgat, U. (2013). Hizmetkâr Liderliğin İş-Aile Zenginleşmesi Üzerindeki Etkisinde Kapsamlı Bir Model Geliştirme Arayışları: Örgütle Özdeşleşme Ve Pozitif Psikolojik Kaynakların Bu Etkileşimdeki Aracılık Rolü Üzerine Bir Araştırma, 21. Ulusal Yönetim Ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, Dumlupınar Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü, Kütahya,:298-304.
• Çalışkan, S. C. Ve Çetinaslan Arıkan, S. (2015). İş-Aile Çatışmasının Öteki Yüzü: İş-aile Zenginleşmesi Ve Psikolojik Yılmazlık, Mükemmeliyetçilik, Yaşam Doyumu Değişkenleri İle Etkileşimi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4):121-142.
• Çokluk, Ö. Şekercioğlu, G. Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: Spss Ve Lısrel Uygulamaları, Pegem Akademi, 78. Dıener, E. F. (1984). Subjective Well-Being, Psychological Bulletin, 95(3): 542-575.
• Dıener, E. F. Horwitz, J. Emmons, R. A. (1985). Happiness Of The Very Wealthy, Social İndikatör Research, (16), 263-274.
• Dockery, M. A. (2005). Happiness, Life Satisfaction And The Role Of Work: Evidence From Two Australian Surveys, Curtin Business School, Http://Www.Melbourneinstitute.Com/Hilda/Biblio/Cp/Conf-Hd05.Pdf
• Donovan N. Helpern D. (2002). Life Satisfaction: The State Of Knowledge And Implications For Government, (21), 3-32.
• Eroğlu, F. (2007). Davranış Bilimleri, Beta Basım, 7. Baskı, İstanbul ,455.
• Gareis, K. C. Barnett, R. C. Ertel, K. A. ve Berkman, L. F. (2009). Work‐Family Enrichment And Conflict: Additive Effects, Buffering, Or Balance?, Journal Of Marriage And Family, 71(3), 696-707.
• Gürkan G. Ç. ve Koçoğlu M. (2011).Yaratıcı Örgüt İkliminin Kariyer Tatmini Üzerine Etkisinde Duygusal Bağlılığın Aracı Değişken Rolü: Türkiye’de Bir Vakıf Ve Bir Devlet Üniversitesinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma , Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 588-602.
• Greenhaus, J. H. Parasuraman, S. ve Wormley, W. M. (1990). Effects Of Race On Organizational Experiences, Job Performance Evaluations, And Career Outcomes, Academy Of Management Journal, 33(1), 64–86.
• Greenhaus, J. H. Powell, G. N. (2006). When Work And Family Are Allies: A Theory Of Work-Family Enrichment, Academy Of Management Review, 31, 72–92.
• Heller, D. Judge T. A. ve Watson, D. (2002). The Confounding Role Of Personality And Trait Affectivity İn The Relationship Between Job And Life Satisfaction, Journal Of Organizational Behavior, 23, 815-835.
• Jaga, A. ve Bagraim, J. (2011). The Relationship Between Work-Family Enrichment And Work-Family Satisfaction Outcomes, South African Journal Of Psychology, 41(1), 52-62.
• Judge, T. A. Cable, D. Boudreau, J. ve Bretz, R. (1995). An Empirical Investigation Of The Predictors Of Executive Career Success, Personnel Psychology, 48(3), 485–519.
• Kalaycı, Ş. (2014). Spss Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti. 6. Baskı, Ankara, 405.
• Karoshi. (2003). Reduce Stress, Worldload And Work Time And İmprove Work-Life Balance Before İt's Too Late, Hot Topics İn Collective Bargaining Issues, Public Servise For Alliance Of Canada, (5), 1-19.
• Keser, A. (2003). Çalışmanın Anlamı, İnsan Yaşamındaki Yeri Ve Yaşam Doyumu Üzerinde Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 122.
• Keser, A. (2005). The Relationship Between Job And Life Satisfaction İn Automobile Sector Employees İn Bursa / Turkey, İş-Güç Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7(2), 52-63.
• Konaklı, T. ve Arslan, S. (2017). Pozitif Örgütsel Davranış Bağlamında Öğretmenlerde İş Aile Zenginleşmesinin İncelenmesi, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3): 223-244.
• Korkmaz, F. (2021). Mesleki Canlılık Kazanımında İş-Aile Zenginleşmesinin Rolü: Yapısal Eşitlik Model Analizi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 942-955.
• Kovacs, A. (2007). The Leisure Personality: Relationships Between Personality, Leisure satisfaction And Life Satisfaction, Phd. Thesis, Indiana University School of Health, Indiana, 29.
• Kumudha, A. ve Abraham, S. (2008). Organization Career Management And Its Impact On Career Satisfaction: A Study İn The Banking Sector, Icfaı University Journal Of Bank Management,7(3), 71-81.
• Lapıerre, L. M. Lı, Y. Kwan, H. K. Greenhaus, J. H., Dırenzo, M. S. ve Shao, P. (2017). A Meta-Analysis Of The Antecedents Of Work–Family Enrichment, Journal Of Organizational Behavior, 39(4): 385-401.
• Leıter, M. P. ve Maslach, C. (2005). A Mediation Model Of Job Burnout. In A. S. G. Antoniou ve C. L. Cooper (Eds.), Research Companion To Organizational Health Psychology, Cheltenham, United Kingdom: Edward Elgar, 544-564.
• Maraıs, E. De Klerk, M. Nel, J. A. (2014). The Antecedents And Outcomes Of Work-Family Enrichment Among Female Workers, Sa Journal Of Industrial Psychology, 40(1), 1-14.
• Marks, S. R. (1977). Multiple Roles And Role Strain Some Notes On Human Energy Time And Commitment, American Sociological Review, 42(6), 921–936.
• Masuda, A. D. Mcnall, L. A. Allen, T. D. (2012). Examining The Constructs Of Work-To-Family Enrichment And Positive Spillover, Journal Of Vocational Behavior, 80(1), 197-210.
• Mcnall, L. A. Masuda, A. D. Ve Nıcklın, J. M. (2009). Flexible Work Arrangements, Job Satisfaction, And Turnover Intentions: The Mediating Role Of Work-To-Family Enrichment, The Journal Of Psychology, 144(1), 61-81.
• Mcnall, L. A. Nıcklın, J. M. Ve Masuda, A. D. (2010). A Meta-Analytic Review Of The Consequences Associated With Work–Family Enrichment, Journal Of Business And Psychology, 25(3), 381-396.
• Mishra, S. D. (2015). Family Environment And Achievement Motivation Of School Going Adolescents: An İntervention Report. Lulu. Com.
• Nauta, A., Van Vianen, A., Van der Heijden, B., Van Dam, K., ve Willemsen, M. (2009). Understanding the factors that promote employability orientation: the impact of employability culture, career satisfaction, and role breadth self‐efficacy. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 82(2), 233-251.
• Özdevecioğlu, M. (2003). İş Tatmini Ve Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, 11. Ulusal Yönetim Ve Organizasyon Kongresi, Afyon, 693.
• Özdevecioğlu, M. Aktaş, A. (2007). Kariyer Bağlılığı, Mesleki Bağlılık Ve Örgütsel Bağlılığın Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisi: İş-Aile Çatışmasının Rolü, Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (28), 1-20.
• Özer M. Karabulut Ö. (2003). Yaşlılarda Yaşam Doyumu, Geriatri, 6 (2), 72-74.
• Özkalp, E ve Kırel, Ç. (2005). Örgütsel Davranış, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Etam Matbaa, Eskişehir, (149), 435.
• Rashid, W. E. W. Nordin, M. S. Omar, A. ve İsmail, I. (2011). Social Support, Work-Family Enrichment And Life Satisfaction Among Married Nurses İn Health Service, International Journal Of Social Science And Humanity, 1(2), 150.
• Rastogi, M. Karatepe, O. M. ve Mehmetoğlu, M. (2019). Linking Resources To Career Satisfaction Through Work–Family Enrichment. The Service Industries Journal, 39(11-12), 855-876.
• Sarıışık, M. (2007). Turizm Sektöründe Meslek Sahibi Olmaya Yönelten Etkenler: Meslek Yüksekokulu Öğrencilerine Yönelik Bir Çalışma, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi,18(2), 143-160.
• Sarıs, W.E. Veenhoven, R. Scherpenzeel, A.C. And Buntıng B. (1996). A Comparative Study Of Europe, Erasmus University Press, 11-48.
• Sharbaugh, S. M. (2009). Relationship Among Nurses’ Professional Identity, Career Satisfaction, Occupational Commitment, And Intent To Stay, Widener University, Doctorial Dissertation, 106.
• Sıeber, S. D. (1974). Toward A Theory Of Role Accumulation, American Sociological Review, (39), 567-578.
• Sıu, O. L. Lu, J. F. Brough, P. Lu, C. Q. Bakker, A. B. Kallath, T. Ve Kan, S. (2010). Role Resources And Work–Family Enrichment: The Role Of Work Engagement, Journal Of Vocational Behavior, 77(3), 470-480.
• Spurk, D. Abele, A. E. ve Volmer, J. (2011). The Career Satisfaction Scale: Longitudinal Measurement Invariance And Latent Growth Analysis, Journal Of Occupational And Organizational Psychology,84(2), 315-326.
• Stevens, B. L. (1997). The Impact Of Managed Care On Career Satisfaction Among Psychologists, Michigan State University, Doctorial Dissertation, 36.
• Şad, B. (2017). Konaklama İşletmelerinde Çalışan Bireylerin Tükenmişlik Düzeylerinin Yaşam Doyumuna Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Balıkesir, 63.
• Tiedje, L. B. Wortman, C. B. Downey, G. Emmons, C., Biernat, M. ve Lang, E. (1990). Women With Multiple Roles: Role-Compatibility Perceptions, Satisfaction, And Mental Health. Journal Of Marriage And The Family, 63-72.
• Ülbeği, İ. ve İplik E. (2018). İş-Aile Zenginleşmesi Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4): 722-741.
• Vatansever Ç. (2008). Work And Non-Work Lıfe Balance, And Its Relatıon To Organızatıonal Commıtmentand Career Satısfactıon , Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul, 21-96.
• Wayne, J. H. Randel, A. E. ve Stevens, J. (2006). The Role Of İdentity And Work–Family Support İn Work–Family Enrichment And İts Work-Related Consequences. Journal Of Vocational Behavior, 69(3), 445-461.
• Wrıght, S. L. Perrone, K. M. (2010). An Examination Of The Role Of Attachment And Efficacy İn Life Satisfaction, The Counseling Psychologist, 38(6), 796-823.
• Yap, M. Cukıer W. Holmes M. R. , Hannan C-A. (2010). Career Satisfaction: A Look Behind The Races, Industrial Relations, 65 (4), 584–608.
• Yıldızhan Y. (2011). Örgütsel Adalet İle İş Doyumu Arasındaki İlişki: Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü Örneği, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 26. Yüksel İ. (2005). İş Aile Çatışmasının Kariyer Tatmini Ve İş Tatmini Davranışları İle İlişkisi, İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (2), 301- 314.
• Zhang, Y. Xu, S. Jın, J. Ve Ford, M. T. (2018). The Within And Cross Domain Effects Of Work-Family Enrichment: A Meta-Analysis , Journal Of Vocational Behavior, (104), 210-227.