THE EFFECT OF POVERTY, LITERACY, URBANISATION AND NUMBER OF INSTITUTIONS AFFILIATED TO THE MINISTRY OF HEALTH ON THE NUMBER OF SUICIDES: A PANEL DATA ANALYSIS ON TÜRKİYE

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 191 - 199, 31.07.2025

Ufuk Işik

https://doi.org/10.30692/sisad.1639329

Öz

This study examines the influence of socioeconomic and demographic factors on suicide rates across Türkiye's NUTS-2 regions from 2015 to 2023. Utilizing panel data analysis, we assess how poverty rates, literacy levels, urbanization, and the number of health institutions impact suicide incidences. Findings indicate that higher poverty correlates with increased suicide rates, highlighting the mental health challenges posed by economic hardship. In contrast, elevated literacy rates are linked to lower suicide rates, suggesting education enhances coping mechanisms and resource access. Urbanization presents a dual effect: while urban areas offer better healthcare access, they may also foster social isolation and stress, potentially raising suicide risks. Additionally, a greater number of health institutions correspond to reduced suicide rates, underscoring the importance of accessible mental health services. These insights are crucial for policymakers and public health officials. Strategies such as reducing economic disparities, investing in education, managing urban development thoughtfully, and expanding healthcare infrastructure are vital in mitigating suicide rates. By focusing on these factors, more effective, targeted suicide prevention approaches can be developed, enhancing mental health outcomes across Türkiye.

Anahtar Kelimeler

Poverty , Literacy , Urbanisation , Suicide.

Yoksulluk, Okuryazarlık, Kentleşme ve Sağlık Bakanlığına Bağlı Kurum Sayısının İntihar Eden Kişi Sayısına Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Panel Veri İncelemesi

Öz

Bu çalışma, 2015-2023 yılları arasında Türkiye'nin NUTS-2 bölgelerinde sosyoekonomik ve demografik faktörlerin intihar oranları üzerindeki etkisini incelemektedir. Panel veri analizi kullanılarak yoksulluk oranları, okuryazarlık düzeyleri, kentleşme ve sağlık kurumlarının sayısının intihar vakalarını nasıl etkilediği değerlendirilmiştir. Bulgular, yüksek yoksulluğun artan intihar oranlarıyla ilişkili olduğunu, ekonomik zorlukların ruh sağlığı üzerindeki etkisini vurgulamaktadır. Buna karşılık, yüksek okuryazarlık oranları daha düşük intihar oranlarıyla bağlantılıdır, bu da eğitimin başa çıkma mekanizmalarını ve kaynaklara erişimi artırdığını göstermektedir. Kentleşme, daha iyi sağlık hizmeti erişimi sağlarken, sosyal izolasyon ve stres riskini de artırarak çift yönlü bir etki yaratmaktadır. Ayrıca, daha fazla sağlık kurumu, intihar oranlarının azalmasıyla ilişkilidir, bu da erişilebilir ruh sağlığı hizmetlerinin önemini vurgulamaktadır. Bu bulgular, politika yapıcılar ve halk sağlığı yetkilileri için kritik öneme sahiptir. Ekonomik eşitsizlikleri azaltma, eğitime yatırım yapma, kentsel gelişimi dikkatle yönetme ve sağlık altyapısını genişletme gibi stratejiler, intihar oranlarını azaltmada hayati öneme sahiptir. Bu faktörlere odaklanarak, Türkiye genelinde ruh sağlığı sonuçlarını iyileştirecek daha etkili ve hedefli intihar önleme yaklaşımları geliştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk , Okuryazarlık , Kentleşme , İntihar.

Kaynakça

• AHMEDANI, B. K., PETERSON, E. L., HU, Y., ROSSOM, R. C., LYNCH, F., LU, C. Y., ... & SIMON, G. E. (2017). Major Physical Health Conditions and Risk of Suicide. American Journal Of Preventive Medicine, 53(3), 308-315.
• ANDRES, A. R., HALICIOGLU, F., & YAMAMURA, E. (2011). Socio-Economic Determinants of Suicide in Japan. The Journal of Socio-Economics, 40(6), 723-731.
• ATİLA, M., & ÇELIKKAYA, S. (2020). Ekonomik Krizlerin Toplumsal İzdüşümü : Türkiye’de Yaşanan Ekonomik Krizlerin İşsizlik, Suç ve Intihara Yansimalari. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 245-258.
• DİLBER, T., & UYSAL, D. (2020). İşsizlik ve İntihar Arasindaki İlişki: Türkiye Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(3), 729-744.
• DURKHEIM, E. (2005). Suicide: A Study in Sociology. Routledge.
• FERRETTI, F., & COLUCCIA, A. (2009). Socio-Economic Factors and Suicide Rates in European Union Countries. Legal Medicine, 11, S92-S94.
• HUNT, J.G., 2015. Suicide mortality among students in South Korea: an extended discussion. Int. Forum 18 (2), 105–120.
• KIZILKAYA, O., & KUZUCU, H. (2022). İntihar Vakalarının Ekonomik Faktörler Ile İlişkisi: Panel Veri Analizi.
• Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24(42), 62-80.
• LARI, M. S., & SEFIDDASHTI, S. E. (2023). Socio-Economic, Health and Environmental Factors Influencing Suicide Rates: A Cross-Country Study in The Eastern Mediterranean Region. Journal of Forensic and Legal Medicine, 93, 102463, 1-5.
• LI, Z., PAGE, A., MARTIN, G., & TAYLOR, R. (2011). Attributable Risk of Psychiatric and Socio-Economic Factors for Suicide from Individual-Level, Population-Based Studies: A Systematic Review. Social Science & Medicine, 72(4), 608-616.
• MACHADO, D. B., RASELLA, D., & DOS SANTOS, D. N. (2015). Impact of Income Inequality and Other Social Determinants on Suicide Rate in Brazil. PloS one, 10(4), e0124934, 1-12.
• PEEN, J., SCHOEVERS, R. A., BEEKMAN, A. T., & DEKKER, J. (2010). The Current Status of Urban‐Rural Differences in Psychiatric Disorders. Acta Psychiatrica Scandinavica, 121(2), 84-93.
• YERDELEN TATOĞLU, F. (2020). Panel Veri Ekonometrisi, Genişletilmiş 5. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.