Bu çalışmada, Hz. Peygamber’in (sav) hayatını konu alan siyerin, tefsir ilmine kaynaklığı Mukâtil b. Süleyman’ın (ö.150) “Tefsîrü’l-Kebir” adlı eseri üzerinden incelenmiştir. Bir bütün halinde elimize ulaşan en eski tefsir olan Mukâtil’in bu eseri, Hz. Peygamber’in hayatı ile Kur’an’ın nüzulü ve tefsiri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktadır. Bu amaçla Mukâtil’in tefsirinde yer verdiği sebeb-i nüzul rivayetleri ve siyer bilgilerinin kullanımı araştırılmıştır. Sonuç olarak Hz. Peygamber’in hayatındaki olgu ve olaylar birçok ayetin iniş sebebi olduğu gibi bu ayetlerde kullanılan dil, yapılan tasvirler ve bahsedilen kişiler, o döneme ait olgularla tefsir edilmiştir. Bu durum siyerin, sebeb-i nüzule ve tefsir ilmine kaynaklığını göstermektedir.
Beyhem, Muhammed Cemil, “Felsefetü Târîh-i Muhammed”, Daru’l-Câmiiyye,
Beyrut, 1957
Câbirî, Muhammed Âbid, Fehmü’l-Kur’ani’l-Hakim: et-Tefsü’l Vâdıh Hasebi Tertibi’n
Nüzul: “Fehmü’l Ku’an: Nüzul Sırasına Göre Tefsir”, trc. Muhammed
Coşkun, Mana Yay, İstanbul, 2013
Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usulü, Türkiye Diyanet Vakfı Yay, Ankara, 1985
“Tefsirde Mukâtil b.Süleyman ve Eserleri”, AÜİF Dergisi, Cilt: 21 Sayı: 1
Çetintaş, Recep: Tefsirde Esbâb-ı Nüzul Problemi, Erciyes Üniversitesi Yüksek
Lisans Tezi, 1995
Condon, John C., Kelimelerin Büyülü Dünyası, çev. Murat Çiftkaya, İnsan Yay,
İstanbul, 1995,
Coşkun, Muhammed, Kur’an Yorumunda Sîret-Nüzûl İlişkisi, Fikir Yay, İstanbul,
2014
Demirci, Muhsin, Kur’an Tarihi, İFAV Yay, İstanbul, 1997,
“Esbâb-ı Nüzûl”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c. 11, s. 361.
Derveze, M. İzzet, et-Tefsirü’l-Hadîs, “Nüzul Sırasına Göre Kur’an Tefsiri,” Trc.
Heyet, Ekin Yay. İstanbul, 1997
“Kur’an’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı”, Çev. Mehmet Yolcu, Yarın Yay,
İstanbul, 2016
Duman, M. Zeki, Beyânu’l-Hak: Kur’an-ı Kerim’in Nüzul Sırasına Göre Tefsiri,
Kayseri Gündem, Kayseri, 2014
Ebu Zeyd, Nasr Hamid, “İlahi Hitabın Tabiatı” Metin Anlayışımız ve Kur’an İlimleri
Üzerine”, Çev. Mehmet Emin Maşalı, Kitâbiyât, Ankara 2001
Fayda, Mustafa, “Siyer ve Meğazi”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c. 37, s. 319.
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensarî, Lisanu’l
Arap, Daru’s-Sadr, Beyrut, 1993
Mukâtil b. Süleyman, Tefsîrû Mukâtil b. Süleyman, Nşr. Abdullah Mahmûd
Şehhâte, Kahire, 1979
“Tefsîr-i Kebîr”, Tercüme. M. Beşir Eryarsoy, İşaret Yay, İstanbul, 2006
Özaktan, Fatih, Enfâl ve Tevbe Sureleri Bağlamında Siyerin Tefsirdeki Yeri, Yüksek
Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tefsir Ana
Bilim Dalı, 2010
Polat, Salahattin, “Siyer’in Neliği Bağlamında Siyer Yazıcılığının Sorunları”,
Sîret Sempozyumu I, Türkiye’de Sîret Yazıcılığı, (16-17 Ekim) İstanbul,
2010,
Serinsu, Ahmed Nedim, Kur’an’ın Anlaşılmasında Esbâb-ı Nüzul’ün Rolü, Şûle
Yay. İstanbul, 1994