İslâm Öncesi Arap Tarihinin Önemine Dair Müşahhas Bir Örnek: Âdem Âpak, Kur’an’ın Geliş Ortamında Arap Toplumu (Sosyal, Kültürel ve İktisadi Hayat)

Yıl 2018, Sayı: 4, 265 - 276, 25.06.2018

Ahmet Pişkin

Öz

Tarihsel olayların sosyal yönlerine dair yapılan araştırmalarda karşılaşılan en büyük sorun başlangıç ve bitiş tarihlerinin tam olarak belirlenememesidir. Toplumları belirli bir zaman aralığına, doğmuş-bitmiş bir tarihe sığdırmak imkânsızdır. Dolayısıyla Hz. Peygamber’in hayatını incelerken onu İslâm öncesi Arap toplumunu hesaba katmadan düşünmek ve anlamaya çalışmak haliyle mümkün olmayacaktır.[1] Bu sebeple Hz. Peygamber’i ve risâletini daha kapsamlı bir şekilde anlamak için İslâm öncesi Arap toplumu ve sosyal hayatının incelenmesi gerekmektedir. Bu konuda Siyer’in Kureyş’in Mekke’ye yerleşmesinden itibaren başlatılması, Hz. Peygamber’in vefatı ile sonlandırılması gerektiği görüşünü benimsediğimizi ifade etmeliyiz. Zira Siyer’in zaman açısından bu şekilde sınırlandırılmasının en önemli sebeplerinden biri, Hz. Peygamber’in içinde yaşadığı toplumu tanımanın onu daha iyi anlaşılmasında fayda sağlayacağıdır.[2

Anahtar Kelimeler

Cahiliye, Arap Toplumu, İslâm Öncesi

Kaynakça

• Âpak, Âdem, Ana Hatlarıyla İslâm Öncesi Arap Tarihi ve Kültürü, Ensar Neşr., İstanbul 2012.
• Aydın, Mustafa, İslâm’ın Tarih Sosyolojisi, Pınar Yay., İstanbul 2015.
• Demircan, Adnan, “Son Peygamber’in Geldiği Coğrafya ve Toplum: Hicaz Bölgesi ve Cahiliye Arapları”, Hz. Peygamber (sas)’nin Doğduğu Çevre ve Toplum, ed. Adnan Demircan, Siyer Yay., İstanbul 2015.
• Dûrî, Abdulazîz, İlk Dönem İslâm Tarihi (Bir Önsöz), çev: Hayrettin Yücesoy, Endülüs Yay., İstanbul 2016.
• Günaltay, Şemseddin, İslam Öncesi Araplar ve Dinleri, Ankara Okulu Yay., Ankara 2013.
• Köse, Feyza Betül, Medine’de Sosyal Hayat (Dört Halife Dönemi), Mana Yay., İstanbul 2016.
• Öz, Şaban, İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri, İsar Yay., İstanbul 2008.
• Öz, Şaban, Siyer’e Giriş, Ankara Okulu Yay., Ankara 2014.
• Uçar, Ramazan, Güç ve Değer (İlk Dönem İslâm Toplumu üzerine Sosyolojik Bir Çözümleme), Berikan Yay., Ankara 2014.
• Uçar, Şahin, Tarih Felsefesi Açısından İslâm’da Mülk ve Hilafet (Medine’yi Yeniden Kurmak), İz Yay., İstanbul 1996.
• Yalar, Mehmet, “Câhiliye’nin Kavramsal ve Tarihsel Mahiyeti Işığında Şiirinin Sosyal Arka Planı”, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 14/2 (2005).