HABEŞİSTAN HİCRETİ ÜZERİNE MÜLAHAZALAR

Yıl 2017, Sayı: 2, 27 - 44, 22.06.2017

Adem Apak

Öz

Tebliğin Mekke döneminde Müslümanlar Mekke müşriklerin yoğun baskısıyla karşı karşıya kaldılar. Hz. Peygamber de ilk Müslümanlar can güvenlikleri konusunda da endişe duymaya başladı. Ashâbının mâruz kaldığı baskıları engellemeye gücü yetmeyen Allah Rasûlü (sas), bilhassa kabileleri içinde himayesiz kalan Müslümanların Habeşistan’a hicret etmelerini tavsiye etti. Planlanan hicret hazırlıklarının tamamlanması üzerine tebliğin 5. yılının Recep ayında (M.615) on bir erkekle dört kadından oluşan ilk kafile Habeşistan’a hareket etti. Bu gelişmeden yaklaşık bir yıl sonra Cafer b. Ebû Tâlib başkanlığında 82 erkek ve 18 kadından müteşekkil yeni bir Müslüman grup ikinci kafile olarak Habeş hicretine katıldı. Önceki Muhâcirler gibi onlar da Necâşî Ashame tarafından iyi karşılandılar. Dolayısıyla yeni yurtlarında güvenlik içinde hayatlarını devam ettirmişlerdir. Mekke Müşrikleri, Habeş muhacirlerinin geri gönderilmesi için girişimde bulunmuşlarsa da, Necaşi bu talebe olumlu cevap vermemiştir. Habeş muhacirleri küçük gruplar halinde Mekke’ye dönmüşler, geri kalanlar ise Hayber’in fethinden sonra Medine’ye ulaşmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Habeşistan, Mekke müşrikleri, Hicret, Necaşi Ashame, Cafer b. Ebu Talib

Kaynakça

• Ahmed Ebû Bekir Ali eş-Şeyh, Meâlimü’l-Hicreteyn ilâ Ardi’l-Habeşe, Riyâd, 1993.
• Belâzürî, Ebû’l-Abbâs Ahmed b. Yahyâ b. Câbir (279/892), Ensâbü’l-Eşrâf, I, (thk. Muhammed Hamidullah), Jerusalem, 1963.
• Cevad Ali, el-Mufassa fî Tarihi’-Arab Kable’l-İslâm, I-X, Beyrut 1993.
• Çağatay, Neşet, İslâm Öncesi Arap Tarihi ve Cahiliye Çağı, Ankara 1957.
• Demircan, Adnan, Nebevî Direniş Hicret, İstanbul 2000
• Ebulfazl, İzzetî, İslâm’ın Yayılış Tarihine Giriş, (çev. Cahit Koytak), İstanbul 1984
• Fayda, Mustafa, İslâmiyetin Güney Arabistan’a Yayılışı, Ankara 1982.
• Hamidullah, Muhammed, İslâm Peygamberi, (çev. Salih Tuğ), I-II, İstanbul 1990-1991.
• Hamidullah, Muhammed, “Hz. Peygamber’in İslâm Öncesi Seyahatleri”, (çev. Abdullah Aydınlı), EAÜİFD, sy. IV, Ankara 1980, 327-342.
• İbn Abdilberr, İbn Ömer Yûsuf b. Abdullah b. Muhammed (463/1071), Dürer fî İhtisâri’l-Meğâzî ve’s-Siyer, Beyrut ts.
• İbn Habîb, Ebû Ca’fer Muhammed (245/859), Kitâbü’l-Münammak fî Ahbâri Kureyş, (thk. Hurşid Ahmed Faruk), Beyrut 1985.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik el-Himyerî (218/833), es-Sîretü’n- Nebeviyye, (thk. Mustafa es-Sakkâ-İbrahim el-Ebyârî-Abdülhâfız Şelebî), I-IV, Beyrut ts.
• İbn İshâk, Ebû Bekir b. Muhammed (151/768), Sîretü İbn İshâk, (thk. Muhammed Hamidullah), Konya, 1981.
• İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmail (774/1372)es-Sîretü’n-Nebebiyye, I-IV, (nşr. Mustafa Abdülvâhid), Beyrut 1976.
• İbn Sa’d, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim (230/845), et-Tabakâtü’l- Kübrâ, I-VIII, Beyrut ts. (Dâru Sâdır).
• Muhammed Şedîd, el-Cihâd fi’l-İslâm, Beyrut 1985
• Öztürk, Levent, İlk Hicret Habeşistan, İstanbul 2015.
• Suyûtî, Celalüddin Abdurrahman b. Ebî Bekr (911/1505), Ref’u Şe’ni’l Hubşân, (Bursa Yazma ve Basma Eserler Kütüphanesi, Kurşûnizâde: no:143, vr.80a-139b), vr. 96b.
• Süheylî, Abdurrahman (581/1189), er-Ravdu’l-Unuf, (thk. Abdurrahman Vekil), I-VIII, Kahire 1967.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr (310/922), Tarihu’l-Ümem ve’l- Mülûk, (thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim), I-XI, Beyrut ts. (Dâru’s- Süveydân).
• Vâkıdî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer (207/823), Kitabu’l-Meğâzî, (thk. Marsden Jones), I-III, Beyrut 1984.