Hz. Peygamber'in İbâdet Anlayışında Ön Plana Çıkan Hususlar

Yıl 2021, Sayı: 10, 33 - 55, 01.07.2021

Saffet Sancaklı

Öz

İbâdetler, dinlerin olmazsa olmaz ve vazgeçilmez rükûnlarıdır. İbâdetsiz bir
din düşünmek mümkün değildir. İslâm dininde de ibâdetlerin çok önemli bir
yeri ve konumu vardır. İbâdetleri ihdas eden birinci derecede mutlak hüküm
sahibi Allah Teâlâ’dır. Hz. Peygamber, ibâdetlerin uygulamalarını ümmetine
en ayrıntılı bir şekilde göstermiştir. Bu yetki kendisine Allah Teâlâ tarafından verilmiştir. Tüm detaylar, hadis kaynaklarında en detaylı bir şekilde yer
almaktadır. Dolayısıyla ibâdet ahkâmı % 80 civarında hadise dayanmaktadır.
İbâdetler statik ve sabittir. Günümüze kadar da tevatür yoluyla gelmiştir.
Kimse bunları değiştirmeye yeltenemez. Aksi takdirde dini tahrif etmiş olur.
Hz. Peygamber’in ibadet hayatında gözetilmesi gereken pek çok husus söz
konusudur. İbâdetlerin daha şuurlu ve usulüne uygun bir şekilde yapılması
için gözetilmesi gereken hususların bilinmesi elzemdir. Şu başlıklar altında
konuyu işlemeye çalıştık: İbâdetlerin Gerekliliği, Fonksiyonu/Gayesi, İbâdetlerin Aşkla ve Bilinçli Yapılması, İbâdetlerde Samimiyet ve Riya, İbâdetlerin
Kişiyi Olgunlaştırması, İbadetlerde İtidal ve Kolaylık, Hz. Peygamber’in Nafile
İbadetlerle Olan İlişkisi, İbadetlerdeki Ahkâmın Çoğunun Hadise Dayanması.
Bu konuları âyet ve hadisleri delil göstererek izah etmeye çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Hz. Peygamber, ibadet, anlayış, plan, husus

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

The Issues Highlighted about Prophet Muhammad’s (Pbuh) Understanding of Worship

Öz

Worships are sine qua non pillars of religions. It is not possible to think of a
religion without worship. Worships have a very important place and role in
the religion of Islam. Allah, who mandates the worship, is the first degree
absolute ruler. The Prophet (pbuh) showed the practices of worship to his
ummah in the most detailed way. This authority has been granted to him
by Allah. All the details of worship are discussed in the most detailed hadith
sources, so 80% of the rules and methods of worships are based on tradition. Worships are static and fixed. They have come to this day by means
of tradition. Nobody can attempt to change them. Otherwise, it will distort
the religion. There are many issues to be considered in the Prophet’s (pbuh)
worship. In the context of this study, it is essential we know the issues
that need to be observed in order to perform the prayers more consciously
and duly. We tried to cover the subject under the following headings: The
Necessity of Worships, Their Function/Purpose, Performing Worships with
Love and Consciousness, Sincerity and hypocrisy in Worships, Maturation
through Worships, Moderation and Ease of Worships, The Prophet’s Attitude
towards Voluntary Worships, Most of the Rules of Worships Based on Events.
We tried to explain these issues by showing verses and hadiths as evidence.

Anahtar Kelimeler

Muhammad Prophet (Pbuh), Worship, Conception, Plan, Issue

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Asar, Muhammet Ali. “İbadet Ahlak İlişkisi: Hadisler Bağlamında Bir İnceleme”. İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, sayı: 1, 2020, 6: 310.
• Beydâvî, Kâdî Nâsiruddîn, Ebû Saîd Abdullah b. Ömer. Tefsîru’l-Beydâvî, Envâru’t-Tenzîl Esrâru’t-Te’vîl. 1. Cilt, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988.
• Candan, Abdulcelil. Dinde Aşırılık ve İtidal. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2009.
• Cassâs, Ebû Bekr Ahmed b. Ali er-Râzî. Ahkâmu’l- Kur’ân. 4. Cilt, thk: Muhammed es-Sâdık el-Kamhâvî, Beyrut: 1985.
• Çakan, İ. Lütfi. Sünnet’in Bütünlüğü isimli tebliğ ile ilgili yapılan tartışmalara verilen cevaplar. Hz.Peygamber ve Âile Hayatı (sempozyum), İstanbul: İlmî Neşriyat, 1989, 156.
• Çelik, Büşra Kutluay. “Bazı Sahâbîlerin Yanlış Dindarlık Algıları Karşısında Hz. Peygamber’in Tutumu Üzerine Sosyolojik Bir Tahlil”. SOBİDER: Sosyal Bilimler Dergisi, 7/44, 2020.
• Çelik, Yusuf. “Kur’an’da İbadet”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 41 Erzurum: 2014, 205.
• Gündüz, Ahmet. “İbadetlerde Kolaylık Anlayışı ve Kur’ân’ın İbadetleri Yapılabilir Kılması”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, sayı: 18, 2017, 9:729.
• Güngör, Mevlüt, “Kur’ân’ın Hz. Peygamber’in Sünnetine Verdiği Değer”. Sünnet’in Dindeki Yeri (sempozyum), İstanbul: Ensar Neşriyat, 1997, 67.
• Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993.
• İbn Manzur, Ebu’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem. Lisanü’l-Arab. 3. cilt, Beyrut: Dâru sâdır, 1414.
• Kandemir, M. Yaşar - vd. Riyâzü’s-Sâlihîn Hz. Peygamberden Hayat Ölçüleri. İstanbul: Erkam Yayınları, 2010.
• Mendeş, Fehmi. Ayet ve Hadislerle Nâfile İbadetler ve Mübarek Gecelerin Faziletleri. İstanbul: Motif Yayınları, 2007.
• Özdemir, Ahmet. “Hadislerde İbadetlere ve Güzel Amellere Teşvik Eden Mükâfatların Tespiti ve Teklifî Hükümler Bakımından Değerlendirilmesi”. Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, sayı: 14, Bartın: 2020, 295-296 Râgıb el-İsfehânî. el-Müfredât fi ğaribi’l-Kur’ân. Thk., Safvân Adnân Dâvûdî. 1996.
• Sancaklı, Saffet. “Hz. Peygamber’in İbâdetlerde Öngördüğü İ’tidâl ve Kolaylık Anlayışı”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 9, Bursa: 2000, 9: 377-378.
• Serahsî, Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl. Usûlu’s-Serahsî. 1. Cilt, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye Yayınları, 2015. Sinanoğlu, Mustafa. “İbadet”. Diyanet İslam Ansiklopedisi 19. Cilt, İstanbul; TDV Yayınları, 1989.
• Şâtıbî, İ’tisâm (Bid‟atler Karşısında Kitap ve Sünnete Bağlılıkta Yöntem). 1. Cilt, trc.: Ahmet İyibildiren, Mehmet Ateş. Konya: 2011.
• Şentürk, Habil. “İbadetin Manası ve Fonksiyonları Üzerine Psikolojik Bir Bakış. Denemesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 1, Isparta: 1994, 148.
• Şentürk, Habil. Psikoloji Açısından Hz. Peygamber’in İbadet Hayatı. İstanbul: Bahar Yayınları, 1991.
• Şentürk, Lütfi. “İslâm’da İbadet Kavramı ve Namaz”. Diyanet İlmi Dergi, sayı: 3, Ankara: 1997, 33: 23.
• Taberânî, Ebu’l-Kâsım Suleymân b. Ahmed. el-Mu’cemu’l-kebîr. 11. Cilt, Musul: Mektebetu’l-Ulûm ve’l-Hikem, 1983.
• Yurtsever, Burak. Hz. Peygamber’in Kuran dışındaki hükümleri. Yüksek Lisans, Erciyes Üniversitesi / Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı / Hadis Bilim Dalı, Kayseri: 1999.
• Yusuf el- Kardavi. İbadet. Çev. Hüsamettin Cemal, İstanbul: Çığır Yayınları 1974.
• Zebîdî. Tâcü’l-arus. thk. İbrâhim Terzî, 5. Cilt, Beyrut: 1975.
• Zerkâ, Mustafa. “İslâm’da İbadetin Hakikati ve Gayesi”. 5. Cilt, Çeviren Ali Arslan Aydın, Diyanet İlmi Dergi, sayı: 7, Ankara: 1966.