Hz. Muhammed'in Hıristiyanlarla İlişkileri (İslami Bir Bakış Açısı)

Yıl 2021, Sayı: 11 - Hz. Muhammed (sas) Özel Sayısı, 105 - 138, 28.12.2021

Seyfettin Erşahin

Öz

Hz. Muhammed’in Hristiyanlarla ilişkileri dünya barışı için önemlidir. Konu hakkında tartışmalı çok sayıda yaklaşım yanında hem Müslüman hem de Hristiyan bilim insanlarınca yapılan sınırlı sayıda bilimsel çalışma bulunmaktadır. Ancak bu çalışmaların çoğu, Hıristiyanların suçlayıcı ve saldırgan bir yaklaşım sergilediklerini, Müslümanların ise yetersizlik ve güvensizlik duygularından kaynaklanan kompleksle savunmacı bir tutum izlediklerini göstermektedir. Oysa her konu gibi bu da nesnel yaklaşımla ele alınmak durumundadır.
Bu makalede, biz konuya ana İslami kaynaklar Kur'an-ı Kerim ve hadisler ile tarih ve siyer kitaplarının “İslami bakış açısı” sunarken, aynı zamanda savunan ya da saldıran yaklaşımlardan uzak durduk. Konuyu Ehl-i kitab kavramı çerçevesinde değerlendirdik. Zira, İslam medeniyetinde Yahudiler ve Hıristiyanlar gibi ilahi din mensuplarına Ehl-i Kitap denir; sonraları Sabiler, Hindular, Mecusiler, Asuriler vb. de bu kategoride değerlendirilmiştir). Her ne kadar bu kesimler Allah'ı inkâr eden kafirler kategorisinde olmasa da Hz. Muhammed'i peygamber olarak kabul etmedikleri için gayrimüslim sayılırlar. Kur'an, Ehl-i Kitap ile ilgili çeşitli hükümler içermektedir. Biz Hz. Muhammed’in Hıristiyanlarla ilişkilerini Mekke ve Medine dönemlerine ayırıp hem teorik/teolojik hem de pratik yönleriyle söz konusu ettik. İstisnalar dışında, ilişkilerin insani ve karşılıklı sorumluluk ve saygı içinde geliştiğini tespit ettik.

Anahtar Kelimeler

İslam, Hz. Muhammed, Hıristiyanlar, ilişki, birlikte yaşama

Prophet Muhammad’s Relations with Christians (An Islamic Perspective)

Öz

As far as Prophet Muhammad’s relations with the Christians is concerned, there is a great deal of lay approaches that proved to be controversial, and a limited number of scientific studies conducted by both Muslim and Christian scholars. However, most of these studies demonstrate Christians to take an accusatory and aggressive approach, while Muslims to present an apologetic attitude as if there is an underlying feeling of inferiority complex that stems from feelings around inadequacy and insecurity.
In this article, we present an Islamic perspective to the topic with references to the main Islamic sources, while also communicating a descriptive approach that is vary of the ongoing tensions that either defends or attacks the matter. The Islamic sources the article utilised hereby are the Holy Qur'an, canonicals of hadiths and sirah literature. In addition, there are refutations argued by the Christians, dates back to the 8th century. The scope of the framework also covers Muslim relations with Jews and Christians through the concept of ahl al-kitāb (People of the Book/Scripture, later including Sabians, Hindus, Zoroastrians, Assyrians etc.), and moves its emphasis on Christians alone. To note, members of divine religions such as Jews and Christians are called Ahl al-Kitab in the Islamic civilization. Although this group is not in the category of infidels who deny Allah, yet they are considered non-Muslims as they do not accept Muhammad as a prophet. The Qur'an contains several provisions related to People of the Book. Some verses are directly related to the beliefs of People of the Book, while others regulate the legal and human relations with them. Here, current work explores the dynamics of these relations from religious, humanitarian, political-military etc. aspects.

Anahtar Kelimeler

Islam, Muhammad, Christians, relations, cohesion

Kaynakça

• Avcı, Casim, “Tağlib (Beni Tağlib)”, DİA, v. 39, pp. 374-375.
• Avcı, Casim, İslam Bizans İlişkileri (Relations between Islam and Byzantine), TTK (Türk Tarih Kurumu) pub. Ankara, 2015.
• Aydın, Mehmet “Hıristiyanlık: Mezhepler ve Tarikatler” (Christianity: Sects and Orders), DİA, v. 17.
• Belazuri, Ensâbu’l-Eşrâf, tk., Süheyl Zekkâr- Riyad Ziriklî, Beyrut 1417/1996.
• Beyhaki, Delailun-nübuvve, ed. Abdulmu'ti Qal'aci, Beirut 1405/1985, II, 307
• Çağatay, Neşet, İslam Öncesi Arap Tarihi (Pre-Islamic Arab History), Ankara Üniversitesi pub., Ankara, 1963.
• Demir, Halis - Gedikli, Recep Tayyip - Şeker, Mikail, “İslam Tarihindeki Bir Vakanın Yorum Kritiği: Rahip Bahira Olayı (Criticism of the Interpretation of a Case in the History of Islam: The Case of the Priest Bahira),” Ağrı İslâmi İlimler Dergisi, 2018 (2);
• Demircan, Adnan, “İslam Öncesi Arap Yarımadasının Dini, Siyasi, Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Tarihi” (Religious, Political, Socio-Cultural and Economic History of the Pre-Islamic Arabian Peninsula), İslam Tarihi ve Medeniyeti v. 1: Hz. Peygamber Dönemi, ed. Hüseyin Algül, Rıza Savaş, Siyer pub. İstanbul, 2021.
• Erçetin, Ahmet, “Rivâyetler ve Farklı Yorumlar Işığında Rahip Bahîrâ Olayı”, ((In the Light of Narrations and Different Interpretations, the Priest Bahira Incident), MA thesis, Selçuk Üniversitesi, 2008.
• Fayda, Mustafa, “Bahîrâ”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, TDV, v. 4.
• Fayda, Mustafa, “Mübâhale”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, TDV, v. 31.
• Fayda, Mustafa, İslamiyetin Güney Arabistan’a Yayılışı, (Spread of Islam in Southern Arabia), Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi pub., Ankara, 1982.
• Gottheil, Richard James Horatio, A Christian Bahira Legend, Published by Facsimile Publisher, 2016, p 215, terc. Bir Hristiyan Bahîrâ Efsanesi -Bir Tahrif Örneği (XI-XII. yüzyıl), trc. Fatımatüz Zehra Kamacı, (İstanbul: İnkılâb Basım pub, 2008.
• Hamidullah, Muhammad, “Hz. Peygamber’in Risâlet Öncesi Seyahatleri” (Pre-Propethood Travels of Muhammad), tr.
• Abdullah Aydınlı, İslâmî İlimler Fakültesi Dergisi, Ankara, 1980.
• Hamidullah, Muhammad, Mecmuatu’l-Wasaiqı’s-siyasiyya, Bairut, 1969.
• Hamîdullah, Muhammad, İslâm Peygamberi, çev. Salih Tuğ, İstanbul, 1980.
• Haykal, M. H., The Life of Muhammad, American Trust Publications, 2005.
• Ibn Hisham, es-Sîretü’n-Nebevî, 1955 .
• Ibn Ishaq, The Life of Muhammad (Sirat Rasul Allah), translated by. A. Guillaume, Oxford Uni Press, Oxford, 1998.
• Ibn Kasir, Tafsiru Kur’an’il-Azim, Daru’l-Marife, Bairut, 1400/1980.
• Ibn Sa‘d, al-Tabakâtü’l-Kübrâ, Dâru Sâdır, Beyrut, 1985.
• Kalın, İbrahim, Ben, Öteki ve Ötesi İslam-Batı İlişkileri Tarihine Giriş, (I, the Other and Beyond: An Introduction to the History of Islamic-Western Relations), İnsan pub., İstanbul, 2016.
• Kesgin, Salih, Hz. Muhammed ve Öteki (Muhammad and the Other), İnsan pub, İstanbul, 2016.
• Özkuyumcu, Nadir, “Hıristiyanlarla İlişkiler” (Relations with Christians), İslam Tarihi ve Medeniyeti v. 1: Hz. Peygamber Dönemi, ed. Hüseyin Algül, Rıza Savaş, Siyer pub. İstanbul, 2021.
• PEW, “Religious Composition by Country, 2010-2050”, Pew Research Center. 2 April 2015. Archived from the original on 15 June 2020. Retrieved 5 May 20201.2021) (04.10.2021).
• Sarıçam, İbrahim – Özdemir, Mehmet – Erşahin, Seyfettin, İngiliz ve Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed Tasavvuru, (The Mohammedan Conception of the British and German Orientalists) Nobel pup. Ankara, 2011.
• Sarıçam, İbrahim, Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, (Prophet Muhammad and His Univesal Message), Türkiye Diyanet Vakfı matbaası, Ankara, 2001.
• The Holy Qur’an, Translation and Commentary, A, Yusuf Ali, Al Rajhi Company, Maryland, USA, 1983.
• TUİK: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dunya-Nufus-Gunu-2021-37250 (08.10.2021)
• Waqidi, Kitab al-Magāzi, edit. Marsden Jones, Oxford University Press, 1966.
• Wensinck, A. Muʿcemi’l-müfehres li-elfâẓi’l-ḥadîs̱i’n-nebevî (al-Bukharî, al-Sahih; al-Müslim, al-Sahih; Ebû Davûd, al-Sunan; al-Nesaî, al-Sunan; al-Darimî, al-Sunan; al-Malik, al-Muvaṭṭa; Ahmed b. Hanbel, al-Musnad), Çağrı pub. Istanbul, 1408/1988
• Yusuf b. Ismail an-Nebhani, Hüccetullāh ʿale’l-ʿalemin, Diyarbakır, no date, al-Maktebe al-Islamiyya.