The role of dark leadership perception and interpersonal trust in organizational voice of female employees

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 95 - 111, 25.10.2023

Haydar Baki Doğan

Öz

Women’s voices in organizational contexts constitute an important dimension of contemporary workforce dynamics. Women’s organizational voice encompasses the active participation of women employees in expressing their perspectives, ideas, concerns and suggestions in the workplace. Women’s organizational voice is an essential component of promoting diversity, inclusion and gender equality in organizational settings, as it contributes to enriched decision-making processes, innovation and overall workplace effectiveness. At this point, it is necessary to identify the factors that affect women’s organizational voice. This study aims to determine the role of dark leadership and interpersonal trust in women’s organizational voice. For this purpose, the effects of dark leadership and interpersonal trust on organizational voice were analyzed in a sample of 398 white-collar women working in various sectors in Istanbul. According to the findings of the study, it was concluded that the perception of dark leadership traits consisting of harassing, insincere and bullying behaviors increased women’s organizational voice. In addition, interpersonal trust increases women’s organizational voice. Within the framework of the results obtained, it is necessary to develop organizational strategies for the smoothing of dark leadership traits and to increase the level of trust between organizational members in order to increase women’s organizational voice.

Anahtar Kelimeler

Organizational voice, dark leadership, interpersonal trust, female employees

Kadın çalışanların örgütsel sesliliğinde karanlık liderlik algısı ve kişiler arası güvenin rolü

Öz

Kadınların seslerinin örgütsel bağlamda dile getirilmesi, çağdaş işgücü dinamiklerinin önemli bir boyutunu oluşturmaktadır. Kadınların örgütsel sesliliği, kadın çalışanların işyerinde bakış açılarını, fikirlerini, endişelerini ve önerilerini ifade etmeye aktif katılımını kapsar. Kadınların örgütsel sesi, zenginleştirilmiş karar alma süreçlerine, inovasyona ve genel işyeri etkinliğine katkıda bulunduğundan, örgütsel ortamlarda çeşitliliği, kapsayıcılığı ve toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik etmenin temel bir bileşenidir. Bu noktada, kadınların örgütsel sesliliğini etkileyen unsurların tespit edilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Araştırmada kadınların örgütsel sesliliğinde karanlık liderlik ve kişilerarası güvenin rolünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, İstanbul’daki çeşitli sektörlerde çalışan 398 beyaz yakalı kadın örnekleminde karanlık liderlik ve kişilerarası güvenin örgütsel seslilik üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre bezdiren, samimiyetsiz ve zorbaca davranışlardan oluşan karanlık liderlik özelliklerine ilişkin algının kadınların örgütsel sesliliğini artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte kişilerarası güven kadınların örgütsel sesliliğini artırmaktadır. Elde edilen sonuçlar çerçevesinde kadınların örgütsel sesliliğinin artırılması için karanlık liderlik özelliklerinin törpülenmesi için örgütsel stratejiler geliştirilmesi ve örgüt üyeleri arasındaki güven düzeyinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel seslilik, karanlık liderlik, kişilerarası güven, kadın çalışanlar

Kaynakça

• Abdullah, H., Ismail, I., Alnoor, A., & Yaqoub, E. (2021). Effect of perceived support on employee’s voice behaviour through the work engagement: a moderator role of locus of control. International Journal of Process Management and Benchmarking, 11(1), 60-79.
• Akdemir, S., Özaktaş, F. D., & Aksoy, N. (2019). Türkiye’de ve seçilmiş ülkelerde kadının işgücü piyasasındaki yeri. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (43), 184-202.
• Akyürek, M. İ. (2020). İnovasyon ve liderlik. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(1), 15-24.
• Alfayad, Z., & Arif, L. S. M. (2017). Employee voice and job satisfaction: An application of Herzberg two-factor theory. International Review of Management and Marketing, 7(1), 150-156.
• Arslan, A. ve Yener, S. (2016). İşgören sesliliği ölçeğinin Türkçeye uyarlanması çalışması. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1), 173-191.
• Ballı, E., & Çakıcı, A. (2016). Karanlık liderliğin örgütsel bağlılık ve örgütsel sessizlik üzerine etkisi: Otel çalışanları üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 167-180.
• Ballı, E., & Koca Ballı, A. İ. (2017). Karanlik Liderlik ve Örgütsel Etik İklim Arasındaki İlişki: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. In The First International Congress on Future of Tourism (pp. 74-81).
• Basheer, M. F., Saleem, M., Hameed, W. U., & Hassan, M. M. (2021). Employee voice determinants and organizational innovation: Does the role of senior manager matter. Psychology and Education Journal, 58(3), 1624-1638.
• Başar, U., Sığrı, Ü., & Basım, N. (2016). İş yerinde karanlık liderlik. İş ve İnsan Dergisi, 3(2), 65-76. Biernacki, P., & Waldorf, D. (1981). Snowball sampling: Problems and techniques of chain referral sampling. Sociological Methods & Research, 10(2), 141-163.
• Birdie, A. K., & Jain, M. (2016). Perceived organizational climate & interpersonal trust among virtual workers. Indian Journal of Industrial Relations, 609-619.
• Bowen, F., & Blackmon, K. (2003). Spirals of silence: The dynamic effects of diversity on organizational voice. Journal of management Studies, 40(6), 1393-1417.
• Bulińska-Stangrecka, H., & Bagieńska, A. (2019). HR practices for supporting interpersonal trust and its consequences for team collaboration and innovation. Sustainability, 11(16), 4423.
• Çatalbaş, G. K. (2015). Kadınların işgücüne katılımını belirleyen faktörlerin belirlenmesi: Panel veri yaklaşımı. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 249-280.
• Çetin, Z. (2023). The role of organizational citizenship behaviour in the relationship between the dark triad and the intention to leave. BMIJ, 11 (3), 975-990.
• Dedahanov, A. T., Fayzullaev, A. K. U., & Abdurazzakov, O. S. (2022). Supervisor incivility and employee voice: the roles of cognitive reappraisal and psychological distress. Leadership & Organization Development Journal, 43(5), 689-704.
• Derin, N. (2017). İşyerinde kişiler arası güven ile işgören sesliliği arasındaki ilişkide psikolojik rahatlığın aracılık rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 51-68. Dirks, K. T. (1999). The effects of interpersonal trust on work group performance. Journal of applied psychology, 84(3), 445.
• Düger, Y. S. (2020). Lider-üye etkileşiminin çalışan sesliliği ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Psikolojik güçlendirmenin düzenleyici rolü. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(3), 1215-1236.
• Erdem, A. T. (2021). Örgütsel etik iklim algısının çalışan sesliliği davranışına etkisinde psikolojik güvenliğin aracı etkisi: Vakıf üniversitelerine yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(1), 57-70.
• Erol, G., & Köroğlu, A. (2013). Liderlik tarzları ve örgütsel sessizlik ilişkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3).
• Fernando, D., & Prasad, A. (2019). Sex-based harassment and organizational silencing: How women are led to reluctant acquiescence in academia. Human relations, 72(10), 1565-1594.
• Göktaş Kulualp, H. (2016). Çalışan Sesliliği ile Bazı Kişisel ve Örgütsel Özellikler Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Ege Academic Review, 16(4), 745-761.
• Guinot, J., Chiva, R., & Roca-Puig, V. (2014). Interpersonal trust, stress and satisfaction at work: an empirical study. Personnel Review, 43(1), 96-115.
• Hair, J. F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective. New Jersey, USA: Pearson Prentice Hall.
• Harlos, K. P. (2001). When organizational voice systems fail: More on the deaf-ear syndrome and frustration effects. The journal of applied behavioral science, 37(3), 324-342.
• Hassan, M., Toylan, N. V., Semerciöz, F., & Aksel, I. (2012). Interpersonal trust and its role in organizations. International Business Research, 5(8), 33.
• Hollander, E. P. (1971). Style, structure, and setting in organizational leadership. Administrative Science Quarterly, 16(1), 1-9.
• Işık, M., & Kızıltuǧ, S. (2022). Karanlık liderlik algısının işgören performansı ve iş tatminine etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(43), 307-326.
• Johan, M. (2021). The Effect of Knowledge Sharing and Interpersonal Trust on Innovation: An Empirical Study in Indonesia Higher Education. International Journal of Social and Management Studies, 2(3), 106-122.
• Karaçınar, H. (2022). Çalışanların karanlık liderlik ve kayırmacılık algılarının presenteizm (işte varolamama) üzerine etkisi: Tekstil sektöründe bir araştırma. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler. Nobel Yayınları, Ankara
• Karlilar, S., & Kiral, G. (2019). Kadın İşgücüne Katılımı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Ülke Grupları İçin Panel Veri Analizi. Third Sector Social Economic Review, 54(2), 935-948.
• Knoll, M., Neves, P., Schyns, B., & Meyer, B. (2021). A multi‐level approach to direct and indirect relationships between organizational voice climate, team manager openness, implicit voice theories, and silence. Applied Psychology, 70(2), 606-642.
• Long, C., Li, Z., & Ning, Z. (2015). Exploring the nonlinear relationship between challenge stressors and employee voice: The effects of leader–member exchange and organisation-based self-esteem. Personality and Individual Differences, 83, 24-30.
• Mohammadi, S. (2020). Structural analysis the effect of organizational silence & voice on job engagement and organizational health of female nurses. Woman in Development & Politics, 18(4), 601-617.
• Mooradian, T., Renzl, B., & Matzler, K. (2006). Who trusts? Personality, trust and knowledge sharing. Management learning, 37(4), 523-540.
• Nyhan, R. C. (1999). Increasing affective organizational commitment in public organizations: The key role of interpersonal trust. Review of Public Personnel Administration, 19(3), 58-70.
• Ouyang, C., Zhu, Y., & Ma, Z. (2022). Ambidextrous leadership and employee voice behavior: the role of work motivation and ambidextrous culture. Psychology Research and Behavior Management, 2899-2914.
• Önen, S. M., & Kanayran, H. G. (2015). Liderlik ve motivasyon: kuramsal bir değerlendirme. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 43-64.
• Örücü, E., Gizlier, Ö., & Onay, G. O. (2021). İşgören Sesliliğinin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Belediye Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 70-85.
• Özgenel, M., & Canuylasi, E. M. (2021). Okul müdürlerinin yıkıcı liderlik davranışlarının örgütsel strese etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(3), 1652-1664.
• Rasheed, M. A., Shahzad, K., Conroy, C., Nadeem, S., & Siddique, M. U. (2017). Exploring the role of employee voice between high-performance work system and organizational innovation in small and medium enterprises. Journal of Small Business and Enterprise Development, 24(4), 670-688.
• Schindler, P. L., & Thomas, C. C. (1993). The structure of interpersonal trust in the workplace. Psychological Reports, 73(2), 563-573.
• Singh, U., & Srivastava, K. B. (2009). Interpersonal trust and organizational citizenship behavior. Psychological Studies, 54, 65-76.
• Song, J. H., Kim, H. M., & Kolb, J. A. (2009). The effect of learning organization culture on the relationship between interpersonal trust and organizational commitment. Human Resource Development Quarterly, 20(2), 147-167.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., ve Ullman, J. B. (2013). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson. Üngör, J. E. (2021). Karanlık liderlik davranışlarının iş tatmini üzerindeki etkisi. Business & Management Studies: An International Journal, 9(1), 126-136.
• Van Dyne, L., & LePine, J. A. (1998). Helping and voice extra-role behaviors: Evidence of construct and predictive validity. Academy of Management Journal, 41(1), 108-119.
• Volmer, J., Koch, I. K., & Göritz, A. S. (2016). The bright and dark sides of leaders’ dark triad traits: Effects on subordinates’ career success and well-being. Personality and Individual Differences, 101, 413-418.
• Yilmaz, C., & Hunt, S. D. (2001). Salesperson cooperation: The influence of relational, task, organizational, and personal factors. Journal of the Academy of Marketing Science, 29(4), 335-357.
• Zaheer, A., McEvily, B., & Perrone, V. (1998). Does trust matter? Exploring the effects of interorganizational and interpersonal trust on performance. Organization science, 9(2), 141-159.
• Zengin, Y. (2019). Karanlık liderliğin örgütsel seslilik ve iş tatmini üzerindeki etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 310-337.