Katılım Sigorta Şirketlerinin Branşsal Banka Prim Üretimlerinin Teknik Karlılığa Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 78 - 91, 28.10.2025

Hakan Özcan , Ayşegül Ertuğrul , Tayfun Timuray

Öz

Katılım sigortacılığı, yardımlaşma sandığı sistemi ile toplanan fonların katılımcıların zarar görmesi durumunda oluşan bu hasarın toplanan fonlardan karşılanmasıdır. Çalışmada ülkemizde faaliyette bulunan katılım sigorta şirketlerinin, teknik kar/zararlarını etkileyen banka kaynaklı sigorta primleri değerlendirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda Türk katılım sigorta şirketlerinin teknik kar veya zararlarının en çok hangi branş prim üretiminden etkilendiklerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırmada Türk katılım sigorta şirketlerinin 2013: Q4 – 2024: Q2 dönemlerine ait verileri değerlendirilmiştir. Bağımlı değişken olarak teknik kar/zarar ile yangın, kasko, sağlık, hayat, ferdi kaza ve diğer prim üretimlerinin sınıflandırıldığı bağımsız değişkenler seçilmiştir. Araştırmanın değişkenleri değerlendirildiğinde elde edilen bulgulara göre “Teknik Kar-Zarar” değişkeninin yangın ve sağlık prim değişkenlerinden etkilenmediği sonucuna da varılmıştır. Sonuç olarak “Teknik Kar-Zarar” değişkeninin kasko, hayat, ferdi kaza ve diğer primler değişkenleri ile ilişkili olduğu bulgusuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

sigorta , banka , katılım , tenik kar

The Effect Of Branch Bank Premium Production of Participation Insurance Companies on Technical Profitability

Öz

Participation insurance means that in case the participants are damaged by the funds collected through the mutual fund system, this damage is covered from the collected funds. In the study, bank-based insurance premiums affecting the technical profits/losses of participation insurance companies operating in Turkey were evaluated. For this purpose, it is aimed to reveal which branch premium production is most affected by the technical profits or losses of Turkish participation insurance companies. In the research, data of Turkish participation insurance companies for the periods 2013: Q4 - 2024: Q2 were evaluated. Technical Profit/Loss and independent variables that classify fire, motor insurance, health, life, personal accident and other premium productions were selected as dependent variables. When the variables of the research were evaluated, it was concluded that the "Technical Profit-Loss" variable was not affected by the fire and health premium variables. As a result, it was found that the "Technical Profit-Loss" variable is related to automobile insurance, life, personal accident and other premium variables.

Anahtar Kelimeler

Banking , Insurance , Participation , Technical Profitability

Kaynakça

• Altıntaş, K. M. (2016). “Katılım Bankacılığı Çerçevesinde Alternatif Bir Sigorta Sistemi: Tekafül Sigorta Sisteminin Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 115-142. https://doi.org/10.11616/basbed.vi.455247
• Bağcı, H. (2013). “Ticari bankalar ile katılım bankalarının kârlılık performanslarının topsis yöntemi ile karşılaştırılması” (Master's thesis, Dokuz Eylul Universitesi (Turkey)).
• Baker, T. (2002). Risk, İnsurance, And The Social Construction Of Responsibility (pp. 33-51). University of Chicago Press.
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (t.y.). Katılım bankaları listesi. https://www.bddk.org.tr/Kurulus/Liste/77(Erişim tarihi: 04.04.2025)
• Başoğlu, B. (2020). “Türkiye’de Sigorta Sektörüne Katkıları Açısından Katılım Sigortacılığı Prim Üretimi Analizi”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 1043-1062.
• Baştürk, F. H., Çakmak, D. Ve Demirtaş, B. (2017). Sigortacılığa Giriş. Ankara: Bankacılık Akademisi Yayınları.
• Cheıkh, B. (2013). “Abstract to Islamic Insurance (takaful)”, Assurances Et Gestion Des Risques, 81(3-4), 291-304.
• Dilek, İ. (2019). “Türkiye’de Tekafül (Katılım Sigortacılığı) ve Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, (13), 44-57.
• Ersoy, B. ve Meral, H. “Türkiye’de Katılım Sigortacılığı: Geleneksel Sigortacılıkla Karşılaştırmalı Bir Analiz”. İzmir İktisat Dergisi, 39(1), 180-199.
• Erşan, G. G. ve Şenel, S. A. (2024). “Sigorta Sektöründe Dijital Dönüşümün Sigorta Acenteleri Üzerindeki Etkisi”. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 7(1), 58-72.
• Ewold, F. (1991). “Insurance and Risk”, The Foucault Effect: Studies in Governmentality, 197210, s. 201-202.
• Kartal, M. T., ve Çetin, A. (2019). “Katılım bankacılığında mevduat sigortacılığı: Türkiye’de faizsiz katılım fonu sigortacılığı üzerine kapsamlı bir inceleme ve model önerisi”, İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi (İEFD), 5(1), 1-38.
• Laçinbala, Y., & Ünsal, H. (2019). Katılım sigortacılığında (tekafülde) pencere sisteminin değerlendirilmesi. Sosyoekonomi, 27(42), 181-202.
• Odierno, H.S. (2006), Takaful Windows: An Initial Stepping Stone to Bigger Islamic Insurance Market, MIR Technical & Shariah Issues
• Özcan, H., Çelik, A. ve Timuray, T. (2024). “Prim Üretimi Yüksek Bankalarda Bankasürans ve Karlılık İlişkisinin Analizi: Türkiye Örneği”. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 17(2), 153- 164. https://doi.org/10.46520/bddkdergisi.1472205
• Sözen, M. ve Meral, H. (2024). “Türk Katılım Sigorta Sektöründe Müşteri Memnuniyetini ve Sadakatini Etkileyen Faktörler”, Öneri Dergisi, 19(62), 146-165.
• Sümer, G. ve Onan, F. (2015). “Dünyada Faizsiz Bankacılığın Doğuşu, Türkiye’deki Katılım Bankacılığının Gelişme Süreci ve Konvansiyonel Bankacılıktan Farkları”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 296-308.
• Sürer, T. T., ve Catıkkaş, O. (2023). “Katılım Sigortacılığı Şirketlerinin 2019-2021 Yılları Arasında Veri Zarflama Analizi ile Etkinliklerinin Ölçülmesi”, Journal of Banking and Financial Research, 10(2), 123-142.
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği. (t.y.). Veripetegi verileri. https://tkbb.org.tr/veripetegi-detay/2 (Erişim tarihi: 04.04.2025)
• Türkiye Sigorta Birliği. (2023). Katılım sigortacılığı 2023 raporu. https://www.tsb.org.tr/content/Broadcasts/TSB_KATILIM_TR23_1510.pdf (Erişim tarihi: 04.04.2025)
• Umut, M. (2020), “Sigortacılar Açısından Bir Pazarlama Aracısı Olarak Bankaların Rolü: Bankasürans”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(1), 115-129.
• Uralcan, (2005), Bireysel Emeklilik Sistemi ve Altyapısı, Beta Yayınları, İstanbul.
• Uygun, D. (2018), Sigortacılık: Özel Sigorta ve Sosyal Sigorta, Umut Dağıtım Yayınları, İstanbul.
• Yıldırım, İ. (2014). “Tekafül (İslami) Sigortacılık Sisteminin Dünyadaki Gelişimi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 49-58.
• Zerka, M.A. & A.M. Neccar (2011), İslam Düşüncesinde Ekonomi, Banka ve Sigorta, (Çeviren: H.Karaman), İz Yayıncılık, 3. Baskı, İstanbul.