Geleneğin Yenilenmesi: Minyatür, Bakış ve Farklı Görme Rejimleri Bağlamında “Fatih Portreleri” Çözümlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 9, 193 - 216, 15.05.2019

Aslıhan Tonguç

https://doi.org/10.25306/skad.544649

Cited By: 4

Öz

Bu çalışma farklı kültürlerden doğan farklı bakış açılarının oluşturduğu
görme rejimlerini karşılaştırmaktadır. Doğrusal perspektif, bakışı merkeze
konumlandırarak yeni simgesel biçimler üretirken aynı zamanda bir kültür tekniği de yaratmıştır. Bu
çalışmada süreç, bu tekniğin bir diğeri olan minyatür ile karşılaştırılması
yoluyla tartışılacaktır. Geleneksel dünyaya ait olan minyatür önem
perspektifiyle birlikte tanımlanabilir ve bu bakımdan doğrusal perspektifle
birçok yönden karşıtlık içermektedir. Çalışmada; biri Nakkaş Sinan Bey’e,
diğeri Gentile Bellini’ye ait olan iki ayrı Fatih Sultan Mehmed portresi
seçilmiştir, portreler göstergebilim yöntemi ile çözümlenmektedir. İki kültürün
bakış açısıyla konumlandırılan figür olarak padişahın temsillerine yalnızca
konumlanışıyla değil, aynı zamanda kullanılan süslemelerle de yaklaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bakış, Görme Rejimleri, Minyatür

Renewal of Tradition; Analysis of Miniature, Sultan Fatih’s Portraits in the Context of Sight and Diferent View Regimes

Öz

This study compares vision regimes that consist of diferent perspectives of diferent cultures. As the linear perspective produces new symbolic shapes by locating the perspective at center, it also formed a culture technique at the same time. In this study, the process will be discussed by making comparison to miniature, another kind of this technique. Miniature belonging to traditional world, can be defned with signifcance perspective and from this point of view it involves contradictions in many ways. In this study, two portraits of Sultan Fatih Mehmed were considered. One of them is belong to Nakkas Sinan and the other is belong to Gentile Bellini. The portraits were analyzed with semiotique method. Representations of The Sultan as a fgure positioned by the perspective of two cultures, will be discussed not only by the way of its positioning, but also by ornament used.

Anahtar Kelimeler

View, Vision Regimes, Miniature, Perspective

Kaynakça

• And, M., (2002). Osmanlı Tasvir Sanatları. İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• And, M., (2005). Minyatürlerle Osmanlı-İslam Mitologyası. Yapı Kredi Yayınları,İstanbul
• Aslanapa, O., (1972). Türk Sanatı (C:1). Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Atasoy, N., & Çağman, F.,(1974). Turkish Miniature Painting. İstanbul.
• Belting, H., & Yılmazer, Z.A. (2012). Floransa ve Bağdat. Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Berger, J., & Salman, Y. (2016). Görme Biçimleri. Metis Yayıncılık, İstanbul.
• Bağcı, S., & Çağman, F., Renda, G., Tanındı, Z., (2006). Osmanlı Resim Sanatı. Mas Matbaacılık T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları Sanat Eserleri Dizisi, İstanbul.
• Beksaç, E., (2000). Avrupa Sanatına Giriş. Engin Yayıncılık, İstanbul.
• Bigalı, Ş., (1984). Resim Sanatı. Şafak Matbaası, Ankara.
• Çağman, F., & Tanındı, Z. (1979). Topkapı Sarayı İslâm Minyatürleri. Tercüman Sanat ve Kültür Yayınları, İstanbul.
• Gombrich, E.H., & Cemal, A. (2015). Sanat ve Yanılsama. Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Farago, F., & Doğan Ö. (2006). Sanat. Doğu Batı Yayınları, Ankara.
• Florenski, P. & Tükel, Y. (2013). Tersten Perspektif. Metis Yayıncılık, İstanbul.
• Hobsbawm, E.J., Rancer, T. & Şahin, M.M. (2006). Geleneğin İcadı. Agora Kitaplığı, İstanbul.
• Huberman, L., (2003). Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla. İletişim Yayınları, İstanbul.
• İpşiroğlu, M., & İpşiroğlu, N., (2012). Oluşum Süreci İçinde Sanatın Tarihi. Hayalperet Yayınevi, İstanbul.
• Krausse, A.C., & Zaptçıoğlu, D. (2005). Rönesanstan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü. Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Mahir, B., (2012). Osmanlı Minyatür Sanatı. İstanbul.
• Necipoğlu, G., (2000). Osmanlı Sultanlarının Portre Dizilerine Karşılaştırmalı Bir Bakış, Padişahın Portresi, Tesâvir-î Âl-i Osman. İstanbul.
• Panofsky, E., & Tükel, Y. (2012). Perspektif: Simgesel Bir Biçim. Metis Yayınları, İstanbul.
• Refik, A., (2006). Fatih ve Bellini. Yeditepe Yayınevi, İstanbul.
• Renda, G., (1992). Osmanlı Padişah Portreleri Bir 19.Yüzyıl Albümü. İnan ve Suna Kıraç Kolleksiyonu, Milano.
• Tanındı, Z., (1996). Türk Minyatür Sanatı. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
• Tansuğ, S., (2004). Resim Sanatının Tarihi. Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Tansuğ, S., (1993). Çağdaş Türk Sanatı. Remzi Kitabevi.
• Portresi, P., (2000). Tesavir-i Ali Osman. İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi, İstanbul.
• İnel, B., (1999). Osmanlıda Minyatür Sanatına Bir Bakış Ve Resim Sanatının Öncüleri. Türkiye’de Sanat, 41.
• Ruhi, K., (2013). Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Osmanlı Minyatür Sanatında Padişah Portreciliğinin İlk Örnekleri ve Geleneğe Katkıları, Ankara.
• Norah M.T., (1983). Persian miniature painting and its influence on the art of Turkey and India: The British Library collections.
• Çağman, F., (1982). Anadolu Türk Minyatürü. Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, (C 5, s. 989-994), İstanbul.
• İnalcık, H. Renda, G., (2002). Osmanlı Uygarlığı.(C 2). T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara.