Unveiling the Intricate Dynamics: Unraveling the Mediating Power of Information Sharing in the Interplay between Ethical Climate and Perception of Mobbing

Yıl 2023, , 128 - 155, 25.10.2023

Mesut Öztırak

https://doi.org/10.54733/smar.1341781

Öz

Intimidation, psychological harassment or psychological violence by employees is unethical behavior. It is thought that mobbing behaviors will not be practiced in a healthy working environment where an ethical climate is created. It is anticipated that information sharing will create an opportunity for employees to be aware of unethical behaviors and to take measures quickly. In this context, the aim of the study is to investigate the effect of ethical climate on the perception of mobbing and to determine the mediating role of information sharing in this effect. For this purpose, 415 health and social service workers were reached by using the survey method. Pearson correlation test was used in the analyses, and the mediation effect was examined by process analysis. Confirmatory factor analysis was performed for the scales. Analysis was performed for the mediator variable and for each sub-dimension. According to the results of the study, the mediating role of information sharing and each of its dimensions in the effect of ethical climate on mobbing perception was determined. Ethical climate affects the perception of mobbing, the perception of mobbing affects information sharing. Thus, intimidation behaviors will not be made to the employees within the organization, and these negative behaviors can be prevented by sharing information when necessary. It is thought that this study will contribute to the literature by providing a basis for future research in the fields of ethical climate, perception of mobbing and information sharing.

Anahtar Kelimeler

ethical climate, perception of mobbing, information sharing

Karmaşık Dinamiklerin Ortaya Çıkarılması: Etik İklim ile Zorbalık Algısı Arasındaki Etkileşimde Bilgi Paylaşımının Aracılık Gücünün Çözümlenmesi

Öz

Etik kurallara uygun ve doğru faaliyetlerde bulunmak, sadece toplumsal hayatta değil ekonomik yaşamda da önem taşımaktadır. Örgüt kültürü etik kurallara uygun inşa edilmiş işletmeler, iç ve dış çevreye olan tutumlarında insani değerlere ve ahlaki kurallara uygun hareket edeceklerdir. Çalışanların yıldırma, psikolojik taciz veya psikolojik şiddet görmesi etik olmayan davranışlardır. Etik iklimin oluşturulduğu sağlıklı çalışma ortamında, yıldırma davranışlarının uygulanmayacağı düşünülmektedir. Bilgi paylaşımının ise çalışanlara gösterilecek etik olmayan davranışlardan haberdar olma ve hızlı bir şekilde önlem alma fırsatı yaratacağı öngörülmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, etik iklimin yıldırma algısı üzerindeki etkisini araştırmak, bu etkide bilgi paylaşımının aracı rolünü tespit etmektir. Bu amaçla nicel araştırma yöntemi kullanılarak yürütülen çalışmada, anket yöntemi ile 415 sağlık ve sosyal hizmet çalışanına ulaşılmıştır. Verilerin analizi SPSS 21.0 programı ile yapılmıştır. Analizlerde Pearson korelasyon testi kullanılmış, aracılık etkisi process analizi ile incelenmiştir. Ölçekler için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Aracı değişken ve tüm boyutları için analiz gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, etik iklimin, yıldırma algısına etkisinde bilgi paylaşımın ve her bir boyutunun aracılık rolü tespit edilmiştir. Ayrıca etik iklimin, yıldırma algısı üzerinde ve yıldırma algısının bilgi paylaşımı üzerinde etkisinin olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar göstermektedir ki işletmelerin sürdürülebilir başarıya ulaşabilmeleri için etik kurallara uygun faaliyetlerde bulunmaları ve politikalarını etik değerler çerçevesinde oluşturmaları gerekmektedir. Böylece örgüt içinde çalışanlara yıldırma davranışlarında bulunulmayacak, gerektiğinde bilgi paylaşımı sayesinde bu olumsuz davranışlar önlenebilecektir. Bu çalışmanın etik iklim, yıldırma algısı ve bilgi paylaşımı konularında yapılacak gelecekteki araştırmalar için bir temel oluşturarak literatüre katkı sağlaması düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

etik iklim, yıldırma algısı, bilgi paylaşımı

Kaynakça

• Akdoğan, A., & Demirtaş, Ö. (2014). Etik liderlik davranışlarının etik iklim üzerindeki etkisi: Örgütsel politik algılamaların aracı rolü. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 107-124.
• Aksoy, S. (2013). Etik liderin ve etik iklimin iş performansına etkisi: İlaç mümessilleri üzerinde yapılan bir araştırma. Yüce, A., & Gelibolu L. (Eds.), 18. Ulusal pazarlama kongresi bildiri kitabı içerisinde (ss. 92-102), Kafkas Üniversitesi.
• Al Halbusi, H., Tang, T. L. P., Williams, K. A., & Ramayah, T. (2022). Do ethical leaders enhance employee ethical behaviors? Organizational justice and ethical climate as dual mediators and leader moral attentiveness as a moderator--Evidence from Iraq's emerging market. Asian Journal of Business Ethics, 11(1), 105-135.
• Albert, M. N., & Lazzari Dodeler, N. (2022). From an association of individuals to communities of persons: How to foster complexity to understand diversity in organizations. Journal of Organizational Change Management, 35(8), 1-12.
• Anthoine, E., Delmas, C., Coutherut, J., & Moret, L. (2014). Development and psychometric testing of a scale assessing the sharing of medical information and interprofessional communication: The CSI scale. BMC Health Services Research, 14(1), 1-9.
• Avcı, U., & Kaya, U. (2013). Yıldırma algısı ve etkileri: Hizmet sektöründe bir araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 68(2), 1-25.
• Babin, B. J., Boles, J. S., & Robin, D. P. (2000). Representing the perceived ethical work climate among marketing employees. Journal of The Academy of Marketing Science, 28, 345-358.
• Bagozzi, R. P., Yi, Y., & Philips L. W. (1991). Assessing construct validity in organizational research. Administrative Science Quarterly, 36(3), 421-458.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
• Böhm, S., Carrington, M., Cornelius, N., de Bruin, B., Greenwood, M., Hassan, L., & Shaw, D. (2022). Ethics at the centre of global and local challenges: Thoughts on the future of business ethics. Journal of Business Ethics, 180(3), 835-861.
• Burić, I., Sorić, I., & Penezić, Z. (2016). Emotion regulation in academic domain: Development and validation of the academic emotion regulation questionnaire (AERQ). Personality and Individual Differences, 96, 138-147.
• Büte, M. (2011). Etik iklim, örgütsel güven ve bireysel performans arasindaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 171-192.
• Bütüner, O. (2020). Kalite kültürü ve bilgi paylaşımı ortamının yenilikçi iş davranışı üzerine etkisi üzerine bir araştırma. 3rd International Economics, Business and Social Sciences Congress, 143-154.
• Cahyadi, L., Cahyadi, W., Cen, C. C., Candrasa, L., & Pratama, I. (2022). HR practices and Corporate environmental citizenship: Mediating role of organizational ethical climate. Journal of Positive School Psychology, 6(2), 3083-3100.
• Çalışkan, A. (2022). Örgütsel etik iklimi: Bir ölçek geliştirme çalışması. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), 34-54.
• Çavuş, M. F., & Develi, A. (2017). Ethical climate and organizational citizenship behaviour. International Journal of Human Resource Studies, 7(1), 38-51.
• Cemaloğlu, N. (2007). Örgütlerin kaçınılmaz sorunu: Yıldırma. Bilig Dergisi, 42, 111-126.
• Chao, F., Wang, X., & Yu, G. (2023). Determinants of debunking information sharing behaviour in social media users: Perspective of persuasive cues. Internet Research. https://doi.org/10.1108/INTR-07-2022-0497
• Chen, M. C., Yang, T., & Yen, C. T. (2007). Investigating the value of information sharing in multi-echelon supply chains. Quality & Quantity, 41, 497-511.
• Çiçek, B., & Söylemez, M. (2020). Sosyal karşılaştırma bakış açısından dedikodu, rekabet ve etik iklim ilişkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(3), 639-656.
• Crothers, L. M., Lipinski, J., Steeves, T., Drischler, B., Schmitt, A. J., Hughes, T. L., & Wadsworth, J. (2022). Bullying at work and its impact on job satisfaction: An exploration of school psychologists. Journal of Organizational Psychology, 22(1), 73-80.
• Culiberg, B., Cho, H., Kos Koklic, M., & Zabkar, V. (2023). The role of moral foundations, anticipated guilt and personal responsibility in predicting anti-consumption for environmental reasons. Journal of Business Ethics, 182, 465-481.
• Cullen, J. B., Parboteeah, K. P., & Victor, B. (2003). The effects of ethical climates on organizational commitment: A two-study analysis. Journal of Business Ethics, 46, 127-141.
• Davenport, N. Z., Schwartz, R. D., & Elliot, G. P. (2002). Mobbing. Emotional abuse in the american workplace. Civil Society Publishing.
• DeCarlo, L.T. (1997). On the meaning and use of kurtosis. Psychological Methods, 2(3), 292-307.
• Demirdağ, G. E., & Ekmekçioğlu, E. B. (2015). Etik iklim ve etik liderliğin örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Görgül bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 197-216.
• Demirel, Y., & Seçkin, Ö. G. Z. (2008). Bilgi ve bilgi paylaşımının yenilikçilik üzerine etkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 189-202.
• Demirtaş Ö. (2014). İşyerlerinde olumsuz durumları ifşa etmenin etik iklim üzerindeki etkisi: Yıldırma algısının moderatör rolü. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43(1), 136-156.
• Deniz, D., & Ünsal, P. (2010). İşyerinde yıldırma algısında dışadönük ve nevrotik kişilik yapıları ile cinsiyetin rolü. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 12(1), 29-44.
• Deshpande, S. P. (1996). The impact of ethical climate types on facets of job satisfaction: An empirical investigation. Journal Of Business Ethics, 15, 655-660.
• Erdal, N., & Altindag, E. (2020). Research on the effects of job satisfaction on organizational trust and organizational citizenship in health workers: A case study of university hospitals. Journal of Management Marketing and Logistics, 7(3), 124-142.
• Erdem, A. T. (2021). Örgütsel etik iklim algısının çalışan sesliliği davranışına etkisinde psikolojik güvenliğin aracı etkisi: Vakıf üniversitelerine yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(1), 57-70.
• Erdirençelebi, M., & Filizöz, B. (2016). Mobbingin etik iklim ve çalışanların işten ayrılma niyeti üzerine etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 127-139.
• Eren, S. S., & Hayatoğlu, Ö. (2011). The effect of ethical climate on the business attitudes and business performances of salespeople: An application in the pharmaceutical sector. Zonguldak Karaelmas University Journal of Social Sciences, 7(14), 110-128.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Groeneveld, R. A., & Meeden, G. (1984). Measuring skewness and kurtosis. Journal of the Royal Statistical Society Series D: The Statistician, 33(4), 391-399.
• Günel, D., Civelek, M. E., & Karabulut, T. (2015). İşletmelerde etik liderliğin etik iklim üzerine etkisi: Deneysel bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(28), 251-265.
• Hatunoğlu, M., & Yeşil, S. (2020). Bilgi paylaşımını etkileyen faktörlerin bilgi paylaşımı üzerine etkisi: Bir alan araştırması. OPUS International Journal of Society Researches, 16(27), 424-464.
• Hayes, A. F. (2018). Partial, conditional, and moderated moderated mediation: Quantification, inference, and interpretation. Communication Monographs, 85(1), 4-40.
• Hayes, A. F., & Rockwood, N. J. (2017). Regression-based statistical mediation and moderation analysis in clinical research: Observations, recommendations, and implementation. Behaviour Research and Therapy, 98, 39-57.
• Hoel, H., Rayner, C., & Cooper, C. L. (1999). Workplace bullying. In C. L. Cooper, & I. T. Robertson (Eds.), International review of industrial and organizational psychology (pp. 195-230). Wiley.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Evaluating model fit: A synthesis of the structural equation modelling literature. In A. Brown (Ed.), Proceedings of the 7th European Conference on Research Methodology for Business and Management Studies (pp. 195-200). Regent’s College, London, United Kingdom.
• Hopkins, K. D., & Weeks, D. L. (1990). Tests for normality and measures of skewness and kurtosis: Their place in research reporting. Educational and psychological measurement, 50(4), 717-729.
• Huang, C. C., Wang, Y., Wu, T., & Wang, P. (2013). An empirical analysis of the antecedents and performance consequences of using the moodle platform. International Journal of Information and Education Technology, 3(2), 217-221.
• İmamoğlu, E. B., & Turan, A. D. (2019). Güçlendirici liderliğin bilgi paylaşımı davranışı üzerindeki etkisinde algılanan örgütsel destek davranışının aracı rolü: Bilişim sektöründe bir araştırma. Istanbul Management Journal, 87, 27-48.
• Kök, S. B. (2006). İşyaşamında psiko-şiddet sarmalı olarak yıldırma olgusu ve nedenleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 433-448.
• Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
• Leymann, H., & Gustafsson, A. (1996). Mobbing at work and the development of post-traumatic stress disorders. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 251-275.
• Martin, K. D., & Cullen, J. B. (2006). Continuities and extensions of ethical climate theory: A meta-analytic review. Journal of Business Ethics, 69, 175-194.
• Mohammed, M. A., & Jaber, M. M. (2017). Information sharing into electronic information sharing. Journal of Law and Society Management, 4(1), 1-18.
• Moors, J. J. A. (1986). The meaning of kurtosis: Darlington reexamined. The American Statistician, 40(4), 283-284.
• Muharrem, T., & Yeşiltaş, M. (2014). Etik iklim, işe yabancılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117.
• Munro, B. H. (2005). Statistical methods for health care research (Vol. 1). Lippincott Williams & Wilkins.
• Namie, G., & Namie, R. (2009). U.S. workplace bullying: Some basic considerations and consultation interventions. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 202-219.
• Newman, A., Round, H., Bhattacharya, S., & Roy, A. (2017). Ethical climates in organizations: A review and research agenda. Business Ethics Quarterly, 27(4), 475-512.
• Nunnally, J. C. (1967). Psychometic theory (1st Edition). McGraw-Hill.
• Parboteeah, K. P., Cullen, J. B., Victor, B., & Sakano, T. (2005). National culture and ethical climates: A comparison of US and Japanese accounting firms. Management International Review, 45(4), 459-481.
• Peterson, D. K. (2002). Deviant workplace behavior and the organization's ethical climate. Journal of Business and Psychology, 17(1), 47-61.
• Quine, L. (1999). Workplace bullying in NHS community trust: Staff questionnaire survey. BMJ, 318, 228-232.
• Şahin, B., & Dündar, T. (2011). Sağlık sektöründe etik iklim ve yıldırma (mobbing) davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(01), 129-159.
• Schminke, M., Arnaud, A., & Kuenzi, M. (2007). The power of ethical work climates. Organizational Dynamics, 36(2), 171-186.
• Schreiber, J. B., Nora, A., Stage, F. K., Barlow, E. A., & King, J. (2006). Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. The Journal of Educational Research, 99(6), 323-338.
• Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginner's guide to structural equation modeling. Taylor & Francis Group.
• Shellie, S. (2008). Workplace bullying experienced by Massachusetts registered nurses and the relationship to intention to leave the organisations. Advances in Nursing Science, 31(2), E48-E59.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri, Siyasal Basın ve Dağıtım.
• Sökmen, A., & Mete, E. S. (2015). Bezdirinin iş performansı, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Ankara’da bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 271-295.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6) 49-74.
• Sumner, J., Cantiello, J., Cortelyou-Ward, K., & Noblin, A. M. (2012). Information sharing among health care employers: using technology to create an advantageous culture of sharing. Annual Review of Health Care Management: Strategy and Policy Perspectives on Reforming Health Systems, 13, 123-141.
• Taylor, M. (2004). The relationships between workplace violence, deviant workplace behavior, ethical climate, organisational justiceand abusive supervision [Doctoral Dissertation]. Alliant International University.
• Tayyar, S. (2008). İşletmelerde psikolojik yıldırma (mobbing) ve etkilerine yönelik bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gebze Yüksek Teknoloji Üniversitesi.
• Tınaz, P. (2006). İşyerinde psikolojik taciz mobbing. Çalışma ve Toplum, 4(11), 13-28.
• Töre, E. (2019). Entelektüel sermayenin yenilikçi iş davranışına etkisinde bilgi paylaşımının aracı rolünün incelenmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 17(34), 275-299.
• Treviño, L. K., Butterfield, K. D., & McCabe, D. L. (1998). The ethical context in organizations: Influences on employee attitudes and behaviors. Business Ethics Quarterly, 8(3), 447-476.
• TÜİK (2023). Ücretli Çalışan İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ücretli-Çalışan-İstatistikleri-Mart-2023 (Erişim Tarihi: 20 Mart 2023).
• Tuna, M., & Yeşiltaş, M. (2014). Etik iklim, işe yabancılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117.
• Victor, B., & Cullen, J. B. (1988). The organizational bases of ethical work climate. Administrative Science Quarterly, 33(1), 101-125.
• Waltz, C. F., Strcikland, O. L., & Lenz, E. R. (2010). Measurement in nursing and health research. Springer Publishing Company.
• Wang, J., & Wang, X. (2012). Structural equation modeling: Applications using Mplus. John Wiley & Sons.
• Weissenberger‐Eibl, M., & Schwenk, J. (2009). “Lifeblood knowledge”: Dynamic relational capabilities (DRC) and knowledge for firm innovativeness and competitive advantage. Measuring Business Excellence, 13(2), 7-16.
• Xu, A., Ayub, A., & Iqbal, S. (2022). “When” and “why” employees resort to remain silent at work? A moderated mediation model of social undermining. Journal of Organizational Change Management, 35(3), 580-602.
• Yazıcı, A., & Öztırak, M. (2023). The mediator role of the organizational culture in the relationship between charismatic leadership and corporate reputation. Organizacija, 56(3) 247-264.
• Yeniçeri, Ö., & Demirel, Y. (2007). İşletme koşullarının örgüt içi bilgi paylaşım iklimine etkisi. Öneri Dergisi, 7(27), 9-21.
• Yiğit, S., & Yiğit, A. M. (2019). Örgüt iklimi algısı ve yenilikçi iş davranışı ilişkisinde bilgi paylaşımının aracılık rolü üzerine ampirik bir çalışma. OPUS International Journal of Society Researches, 14(20), 182-206.
• Zapf, D. (1999). Mobbing in organisationen-überblick zum stand der forschung. Zeitschrift Für Arbeits-Und Organisationspsychologie A&O, 43(1), 1-25.
• Zhao, H., Chen, Y., & Liu, W. (2023). Socially responsible human resource management and employee moral voice: Based on the self-determination theory. Journal of Business Ethics, 183(3), 929-946.