Kaleydoskop Kariyer Modeli: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: Current Issues in Management Research, 46 - 68, 25.10.2023

Adviye Aslı Denizli , Gönen Dündar

https://doi.org/10.54733/smar.1350632

Öz

Bu çalışma, “kaleydoskop” metaforundan yola çıkarak kaleydoskop kariyer modeline ilişkin Sullivan ve arkadaşları (2009) tarafından geliştirilen ölçeğin, Türkçe’ye uyarlanmasını amaçlamaktadır. Bu sayede ölçeğin ulusal yazında dikkat çekmesi ve kariyer alanında gelecekte yapılacak araştırmalara konu edilmesi hedeflenmektedir. Araştırmada nicel araştırma deseni izlenmiş ve araştırma için gereken veriler, anket aracılığıyla uygun örneklem yöntemiyle belirlenen 293 beyaz yakalı çalışanın katılımıyla gönüllülük esasına dayalı olarak derlenmiştir. Ölçeğin Türkçe uyarlamasının güvenilirliğini test etmek üzere Cronbach Alfa katsayısı, rho_A ve CR değerleri hesaplanmış geçerliliğini sınamak üzere ise açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda ölçeğin Türkçe uyarlamasının güvenilirlik, yakınsak ve ayrışma geçerliliği koşullarını sağladığı belirlenmiştir. Ölçeğin Türkçe uyarlamasının, orijinal formundaki gibi özgünlük, denge ve meydan okuma olmak üzere üç boyutlu yapıda olduğu görülmüştür. Gerçekleştirilen analizlerin bulguları doğrultusunda, ölçeğin kaleydoskop kariyer modelini ölçmek üzere geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kaleydoskop kariyer modeliyle birlikte bireylerin kariyerlerine ilişkin farklı değişkenleri içeren ve daha büyük örneklemlerle yürütülecek gelecek araştırmalar, konuya ışık tutma noktasında yararlı olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

kaleydoskop kariyer, özgünlük, denge, meydan okuma, kaleydoskop kariyer ölçeği

The Kaleidoscope Career Model: A Scale Adaptation Study

Öz

This study aims to adapt the scale developed by Sullivan et al. (2009) regarding the kaleidoscope career model based on the "kaleidoscope" metaphor into Turkish. By this means, it is aimed that the scale will attract attention in the national literature and become the subject of future research in the career field of research. The quantitative research design was adopted in the study, and the data required for the research were collected on a voluntary basis with the participation of 293 white-collar employees who were determined by the convenience sampling method through a questionnaire. In order to test the reliability of the Turkish adaptation of the scale, Cronbach Alpha coefficient, rho_A, and CR values were calculated, and exploratory and confirmatory factor analysis were performed to test its validity. As a result of the analyzes, it was determined that the Turkish adaptation of the scale met the reliability, convergent, and divergent validity conditions. The Turkish adaptation of the scale was found to have three dimensions: authenticity, balance, and challenge, as in the original form. In line with the findings of the analyses, it was concluded that the scale is a valid and reliable measurement tool to measure the kaleidoscope career model. Future studies that include different variables related to the careers of individuals with the kaleidoscope career model, which will be conducted with larger samples, may be beneficial in shedding light on the subject.

Anahtar Kelimeler

kaleidoscope career, authenticity, balance, challenge, kaleidoscope career scale

Kaynakça

• August, R. A. (2011). Women’s later life career development: Looking through the lens of the kaleidoscope career model. Journal of Career Development, 38(3), 208-236.
• Bayık, M. E., & Gürbüz, S. (2016). Ölçek uyarlamada metodoloji sorunu: Yönetim ve örgüt alanında uyarlanan ölçekler üzerinden bir araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 3(1), 1-20.
• Bingöl, D. (2016). İnsan kaynakları yönetimi (10. Baskı). Beta Yayınları.
• Briscoe, J. P., & Hall, D. T. (2006), Special section on boundaryless and protean careers. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 1-3.
• Brislin, R. W. (1976). Comparative research methodology: Cross-cultural studies. International Journal of Psychology, 11(3), 215-229.
• Cabrera, E. F. (2007). Opting out and opting in: understanding the complexities of women's career transitions. Career Development International, 12(3), 218-237.
• Cabrera, E. F. (2009). Protean organizations: Reshaping work and careers to retain female talent. Career Development International, 14(2), 186-201.
• Carraher, S. M., & Sullivan, S. E. (2018). Applying the kaleidoscope career model to explore how millennials view challenge: A qualitative study and recommendations for future research. In S. E. Sullivan, & G. Baugh (Eds.), Seeking challenge in the career (pp. 103-123). Information Age Publishing.
• Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı (8. Baskı). Sakarya Yayıncılık.
• Doğan, D. (2019). SmartPLS ile veri analizi (2. Baskı). Zet Yayınları.
• Elley-Brown, M. J., Pringle, J. K., & Harris, C. (2018). Women opting in?: New perspectives on the Kaleidoscope Career Model. Australian Journal of Career Development, 27(3), 172-180.
• Erdoğmuş, N. (2003). Kariyer geliştirme: Kuram ve uygulama. Nobel Yayıncılık.
• Gómez-Mejía, L., Balkin, D., & Cardy, R. (2012). Managing human resources (7th Edition). Pearson Education.
• Gürbüz, S., & Şahin F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-yöntem-analiz. Seçkin Yayıncılık.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-yöntem-analiz (4. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Hair Jr, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., Sarstedt, M., Danks, N. P., & Ray, S. (2021). Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) using R: A workbook. Springer Nature.
• Hamşioğlu, A. B., & Durukan, T. (2018). Pazar tabanlı yeteneklerin işletme performansı üzerindeki etkisi: Türkiye imalat işletmelerinde bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(2), 1-22.
• Harris, R., & Ramos, C. (2013). Building career capital through further study in Australia and Singapore. International Journal of Lifelong Education, 32(5), 620-638.
• Ivancevich, J. M. (2010). Human resource management (11th Edition). McMcGraw-Hill Irwin.
• Kuijpers, M. A. C. T., & Scheerens, J. (2006). Career competencies for the modern career. Journal of Career Development, 32(4), 303-319.
• Mainiero, L. A., & Gibson, D. E. (2018). The kaleidoscope career model revisited: How midcareer men and women diverge on authenticity, balance, and challenge. Journal of Career Development, 45(4), 361-377.
• Mainiero, L. A., & Sullivan, S. E. (2005). Kaleidoscope careers: An alternate explanation for the “opt-out” revolution. Academy of Management Perspectives, 19(1), 106-123.
• Mirvis, P. H., & Hall, D. T. (1994). Psychological success and the boundaryless career. Journal of Organizational Behavior, 15(4), 365-380.
• Mouratidou, M., & Grabarski, M. K. (2021). Careers in the Greek public sector: Calibrating the kaleidoscope. Career Development International, 26(2), 201-216.
• Mutter, J., & Thorn, K. (2018). Women's careers: Navigating with a kaleidoscope. New Zealand Journal of Human Resources Management, 18(2), 33-42.
• Otluoğlu Çakmak, Ö. (2014). Kariyer olgusunun kavramsallaştırılmasında kullanılan metaforlar. Ege Akademik Bakış, 14(2), 221-230.
• Özgen, H., & A. Yalçın. (2010). İnsan kaynakları yönetimi: Stratejik bir yaklaşım. Nobel Kitabevi.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Anı Yayıncılık.
• Shaw, S., & Leberman, S. (2015). Using the kaleidoscope career model to analyze female CEOs’ experiences in sport organizations. Gender in Management, 30(6), 500-515.
• Sullivan, S. E., & Baruch, Y. (2009). Advances in career theory and research: A critical review and agenda for future exploration. Journal of Management, 35(6), 1542-1571.
• Sullivan, S. E., & Mainiero, L. (2008). Using the kaleidoscope career model to understand the changing patterns of women's careers: Designing HRD programs that attract and retain women. Advances in Developing Human Resources, 10(1), 32-49.
• Sullivan, S. E., & Mainiero, L. A. (2007a). Kaleidoscope careers: Benchmarking ideas for fostering family-friendly workplaces. Organizational Dynamics, 36(1), 45-62.
• Sullivan, S. E., & Mainiero, L. A. (2007b). The changing nature of gender roles, alpha/beta careers and work‐life issues: Theory‐driven implications for human resource management. Career Development International, 12(3), 238-263.
• Sullivan, S. E., Carden, W. A., & Martin, D. F. (1998). Careers in the next millennium: Directions for future research. Human Resource Management Review, 8(2), 165-185.
• Sullivan, S. E., Forret, M. L., Carraher, S. M., & Mainiero, L. A. (2009). Using the kaleidoscope career model to examine generational differences in work attitudes. Career Development International, 14(3), 284-302.
• Tajlili, M. H. (2014). A framework for promoting women's career intentionality and work–life integration. The Career Development Quarterly, 62(3), 254-267.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.