THE MUSICAL STRUCTURE OF THE OTTOMAN BETWEEN EAST AND WEST

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 19, 20 - 47, 20.07.2024

Ayşe Taşpınar Gatenyo , Robert Winter

Öz

This article explores the rich musical heritage of Anatolia and the Ottoman Empire, key contributors to world culture. It highlights the blend of Eastern and Western musical traditions, reflecting the diverse life styles and historical interactions in these regions. These lands, home to numerous civilizations, have significantly influenced contemporary music, underscoring the importance of music in cultural identity. Music, embodying a wide range of human experiences, has found its place in every layer of society.The Ottoman Empire, extending from Asia to Europe, fostered unique musical styles through its interactions with various cultures. This led to the creation of a distinct musical bridge, symbolizing global tolerance and understanding. Music's inclusive nature, embracing multiple religions and cultures, has evolved into a vital art form for everyone, enriched by contributions from non-Muslim and female musicians. Western Art's influence on the Ottoman palace led to significant musical developments. Western music masters were invited to perform, facilitating a cultural exchange. This interaction resulted in a fusion of Turkish art music and classical Western music. Nineteenth century reforms in the Ottoman Empire impacted the musical scene, leading to the establishment of Müzika-i Hümayun, a band with Western musical styles. This marked a new chapter in Ottoman music, with compositions blending Eastern and Western elements. Western musicians, inspired by the Ottoman influence, integrated Turkish motifs into their works. The Turkish military music, particularly its wind and percussion components, influenced Western orchestral compositions. Renowned composers of the era adopted these 'Alaturka' influences in their compositions.

Anahtar Kelimeler

Ottoman music, Alla Turca, Westernization, Musical interaction, Music in the Palace

OSMANLI'NIN DOĞU VE BATI ARASINDAKİ MÜZİKAL YAPISI

Öz

Dünya kültürünün önemli bir parçası olan Anadolu ve Osmanlı topraklarının müzik mirasının incelendiği bu makalede, doğu ile batı arasındaki etkileşimlerden çıkan çeşitli yaşam tarzlarının müziğe yansıması ifade edilmiştir. Yüzlerce medeniyetin yer aldığı bu toprakların ve halkların gelenekleri, bugünkü müziğimizin oluşmasında önemli bir rol oynamıştır. Kültürel var oluşumuzu vurgulayan önemli bir faktör olan müzik toplumun her kademesinde değişik renkleriyle kendisine yer açmıştır. Asya'dan Avrupa'ya kadar geniş toprakları olan Osmanlı'nın çeşitli kültürlerle olan iletişiminden doğan yeni tarzlar ve tarihi etkileşimler bu kültürü dünyada ender görülen toleransı ve anlayışı temsil eden bir müzik köprüsü haline getirmiştir. Çok dinlilik ve kültürlülük müzik aracılığıyla birleştirici bir faktör oluşturmuştur. Bu bağlamda gayrimüslim ve hatta kadın müzisyenlerin de katkılarıyla herkes tarafından ihtiyaç duyulan bir sanat faktörü olan müzik ilerlemeye başlamıştır. Batı kültürlerinin sanata olan düşkünlüğü Osmanlı sarayını derinden etkilemiş ve bu alanda saray içerisinde önemli çalışmalar yapılmıştır. Dönemin önde gelen Batılı müzik üstatlarının konser vermek için davet edildiği çeşitli organizasyonlar düzenlenmiştir. Türk sanat müziği ve klasik Batı müziği alanında aynı zamanda saray ortamında çeşitli vesilelerle etkileşim olmuştur. On dokuzuncu yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun idari ve askeri kurumlarında yapılan reformlar, batılı tarzda bir bando olan Müzika-i Hümayun’un kurulması ile müzikal alana da yansımıştır. Böylelikle Batı müziği Osmanlı müzik kültürüne girmiş ve bestecilerinin yarattığı eserler Osmanlı kültüründe yeni bir devrin başlangıcı olmuştur. Yüzyıllar boyunca Osmanlı'dan etkilenen Batılı müzisyenler de eserlerinde Türk motifleri kullanmışlardır. Türk askeri müziğinden etkilenerek orkestralarda üflemeli ve vurmalı enstrümanlara daha çok yer vermişler ve dönemin pek çok ünlü bestecisi bu etkileri “Alaturka” olarak adlandırıp bestelerine yansıtmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı müziği, Alla Turca, Batılılaşma, Müzikal etkileşim, Sarayda müzik

Kaynakça

• Aksoy, B. (1985). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Musiki ve Batılılaşma. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi (Cilt 5, s. 1218-1223).
• Aksoy, B. (2001). Osmanlı Musikisinin Üç Cephesi; Sultan, Kadın ve Gayrimüslim Musikişinaslar. Mosaic of Ottoman (ss. 17-21). İstanbul: Columbia Music.
• Aracı, E. (2006). Donizetti Paşa: Osmanlı Sarayının İtalyan Maestrosu. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları.
• Dash, C. (1897). Mémoirs Des Autres. P. Metzner (Çev.), Crescendo of the Virtuoso. Spectacle, Skill, and Self-Promotion in Paris During The Age of Revolution (s. 143). University of California Press.
• Davison, R. H. (1963). Reform in the Ottoman Empire 1856-1876. Princeton University Press.
• Elbaş, O. (2017). Arkeolojik Cağlarda Anadolu ve Ankara'da Müzik Kültürü. İçinde Ö. Türkmenoğlu (ed.). Anadolu’nun Sırlı Sesi Müziğiyle Ankara (ss.20-28). Ankara: Ankara Kalkınma Ajansı.
• Elbaş, O. (2017). Mehter ve Musika-i Humayun. İçinde Ö. Türkmenoğlu (ed.). Anadolu’nun Sırlı Sesi Müziğiyle Ankara (ss.136-144). Ankara: Ankara Kalkınma Ajansı.
• Erkan, S. (2017). Tarihsel Süreç Bağlamında Anadolu'da Türk Müzik Kültürü. İçinde Ö. Türkmenoğlu (ed.). Anadolu’nun Sırlı Sesi Müziğiyle Ankara (ss.29-35). Ankara: Ankara Kalkınma Ajansı.
• Gazimihal, Mahmut Ragıp. (1955). Türk Askeri Muzıkaları Tarihi. İstanbul: Maarif Basımevi.s, 55.
• Justin, R and Mathew, M. (2021). Music in The World Cultures. University of Arkansas.
• Karadağlı, Ö. (2020). Western Performing Arts in the Late Ottoman Empire: Accommodation and Formation. Context 46, 17-33.
• Karakaya, F. (2017). Ankara’da Geleneksel Türk Sanat Musikisi (Klasik Türk müziği). İçinde Ö. Türkmenoğlu (ed.). Anadolu’nun Sırlı Sesi Müziğiyle Ankara (ss.102-124). Ankara: Ankara Kalkınma Ajansı.
• Karlıbel, A. (2002). An Album of Turkish History for Piano (CD booklet). Kalan CD.
• Kurtaslan, Z. (2009). Türk Keman Okulunun Oluşum Süreci ve Temsilcileri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (26), 409-429.
• Kutluay, E. (2010). Osmanlı’nın Avrupalı Muzisyenleri, Istanbul: Kapı Yayınları.
• Paçacı, G. (2008). Ottoman Sounds - Magnificent Ottoman Composers. Boyut Publishing Group
• Picken, L.E.R (1975). Folk Music Instruments of Turkey. Oxford, s 272
• Sarhon, K. G. (2009). Maftirim: Türk-Sefarad Sinagog İlahileri / Turkish-Sephardic Synagogue Hymns / Kantes de Sinagoga Turko-Sefardi.
• Satır, Ö. C. (2017). Ankara Halk Müziğinin Tarihsel ve Geleneksel Temelleri. İçinde Ö. Türkmenoğlu (ed.). Anadolu’nun Sırlı Sesi Müziğiyle Ankara (ss.50-65). Ankara: Ankara Kalkınma Ajansı.
• Sevengil, R. A. (1962). Türk Tiyatrosu Tarihi IV: Saray Tiyatrosu. Milli Eğitim Basımevi.Signell, K. (1968). Boomings, Jinglings, and Clangings: Turkish Influences in Western Music. Music Educators Journal, 54, 39-40.
• Taşpınar, A. (2011). Identity and Ottoman Empire: A Musical Synthesis at the Crossroads of The East and The West. (Müzik Sanatları Doktorası). California Los Angeles Üniversitesi.
• Taşpınar, A. (2024). Keys For Unity: A. Taşpınar. Movimento Classical CD.
• Tuğlacı, P. (1986). Mehterhane’den Bando’ya: Turkish Bands of Past and Present. Cem Yayınevi.
• Walker, A. (1983). Franz Liszt: The Virtuoso Years 1811-1847. Alfred A. Knoof.
• Williams, A. (1990). Portrait of Liszt: By Himself and His Contemporaries. Claredon Press.
• İnternet Kaynakları
• Aksoy, B. (2019). Musical Relationships Between Italy and Turkey Through Turkish Eye.Musiki Dergisi. 10/11/2023, http://www.musikidergisi.com/yazar-366 musical_relationships_between_italy_and__turkey__through_turkish_eyes%E2%80%A6.html
• Avcan, A. (10/06/2024) 2024 Macar -Türk Kültür Yılı ve İzmir: Liszt, Voltan, Elmas, Saygun ve Gülsin Onay.16/06/2024, https://kentstratejileri.com/tag/gulsin-onay Britannica.(n.d) Janissary music. 8/19/2023, https://www.britannica.com/art/Janissary-music
• Çetinkaya, Y. (2015) O Hâlde Sema Aşıkların Gıdası Oldu. Türkiye Yazarlar Birliği.17/06/2024, https://www.tyb.org.tr/yalcin-cetinkayadan-o-halde-sema-asiklarin-gidasi-oldu-20227h.htm
• Dias, L. (9 Haziran 2019). Janissary Music. 8/11/2023, https://luisdias.wordpress.com/2019/06/09/janissary-music/
• Eğecioğlu, Ö. (n.d). Western Music and Istanbul. İstanbul Tarihi. 1/12/ 2023,https://istanbultarihi.ist/601-western-music-and-istanbul
• Eğecioğlu, Ö. (28/08/2021). Franz Liszt'in İstanbullu Öğrencisi. Sanattan Yansımalar.16/06/2024, https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/omer-egecioglu/franz-lisztin-istanbullu-ogrencisi/2575/
• Ersin, A. (Ekim 2023) Tarih Kritik (9) 4 History Critique.Dergi Park, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3665469
• Hopkins, C. Blanchet. (January 2001) Emile-Robert. Grove Music Online. 12/10/2022, http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/41881
• Kutluay, E. (2010). Osmanlı'da Görevli İki İtalyan Müzisyen Giuseppe Donizetti, Callisto Guatelli. Journal of World of Turks.s283,293 1/12/2023, https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423939573.pdf
• Nuri. O. (n.d) Musa Süreyya Bey. İslam ansiklopedisi. 17/06/2024, https://islamansiklopedisi.org.tr/musa-sureyya-bey
• Okan, S. (n.d). Five Examples of Western Composers Influenced by a "Turkish Theme." Turkish Music Portal. 10/11/2023, http://www.turkishmusicportal.org/en/articles/five-examples-of-western-composers-influenced-by-a-turkish-theme
• Tanrıkorur, C. (2004). The Ottoman Music. In S. Ş. Barkçin (Trans.) 10/11/2023, https://web.archive.org/web/20061215165158/http://www.turkmusikisi.com/osmanli_musikisi/the_ottoman_music.htm
• Tracy, P. (2021, November 9). Ottoman Music: Cultural Evolution and The Problems of Musical Mythmaking. Early Music Seattle. 12,11, 2023., https://earlymusicseattle.org/ottoman-music-cultural-evolution-and-the-problems-of-musical-mythmaking/